Slakkeninventarisatie boerenerf Zaamslag
Door: Harry Raad
Slakkenwerkgroep KNNV Afd. Bevelanden, rapport nr. 80, d.d. 27-3-
2009
Op 24-3-2009 bezocht de Slakkenwerkgroep
KNNV-Afd. Bevelanden een boeren
erf/huiskavel te Zaamslag (km-hok 52-370).
Het slakkenwerk werd verricht door Barry Pel,
Jaap Woets en ondergetekende. José Der-
mout sloot zich bij de groep aan voor een
kennismaking met het slakkenwerk
De locatie
Het inventarisatiewerk vond plaats aan de
noordzijde van het dorp Zaamslag, op het
huiskavel van de familie Dekker-van Hoeve,
Polderstraat 60. Het kavel bestaat uit een
lange oprijlaan, die toegang geeft tot een boe
renhuis en een losstaande bakstenen schuur.
Dit complex 'Arbeid adelt' is vermoedelijk al
van vóór 1856, gelet op de aanwezigheid van
dergelijke bebouwing op een topografische
kaart uit dat jaar. Er is tevens een moderne
schuur aanwezig, op een plek waar al eerder
een opstal was. Op het erf is een grote poel te
vinden, die ooit voor het drenken van vee
diende. De oude knotwilgen rond de poel krij
gen niet meer het traditionele onderhoud,
waardoor het water in de vegetatieperiode
sterk beschaduwd wordt. Achter de opstallen
ligt een laagstamboomgaard, die grotendeels
omgeven is door een elzenscherm. Aan de
zuidzijde ligt de boomgaard tegen de nieuw
bouw van het dorp, alhier de achtertuinen van
de huizen aan de Gerard van de Nissestraat.
Aan de noordzijde ligt een strook 'reliëfrijk
grasland' en een nieuwe omleiding van de
provinciale weg N61Rond de hiervoor ge
noemde oprijlaan ligt grasland van het type
'raaigrasweide' (Mooij, 1986).
De locatie ligt in de Zaamslag Polder, een
bedijking uit 1650. Ter plaatse is sprake van
een overgang tussen jonge schorgronden aan
de oostzijde en een jonge kreekopvulling ter
hoogte van of westelijk van de Polderweg. Het
gaat om zeekleigronden, waarin de kalk nog
volop aanwezig zal zijn. Bodemkundige de
tails zijn verder niet nagegaan. Er is in dit ge
bied sprake van zoet grondwater tot op grote
re diepte 5m) (DMW, 1993).
De beschrijving van de situatie laat zien dat
er voor de slakkenpopulaties sprake is van
een langdurige ontwikkeling, onder gunstige
bodemomstandigheden (kalk) en de beschik
baarheid van zoet water.
Ontvangst
De werkgroepleden verzamelden op het erf
tussen de opstallen van het boerderijcomplex,
waar ze hartelijk werden ontvangen door
Cees en Liesbeth Dekker - van Hoeve. We
vernamen van hen een en ander over de his
torie van het bedrijf en over de huidige activi
teiten. Cees is als fruitteler nog immer actief
na zijn vijfenzestigste, maar bouwt inmiddels
wel geleidelijk af. We zien achter de opstallen
een strook met laagstamfruit in dubbele rijen.
Bij de grote schuur, opgezet met de hier zo
kenmerkende rode baksteen, zien we de forse
poel, die door Cees als de paardenpoel wordt
aangeduid. Na met Liesbeth de tijd van de
koffie te hebben afgesproken, zetten we ons
op het slakkenwerk. Ze vroeg zich toch nog af
of we er wat zouden aantreffen.
Bij elzensingel en bebouwing
De eerste slakken werden gezocht bij de el
zensingel, in een wat rommelig hoekje met
vermolmd hout van ooit omgevallen bomen.
Het keren van het hout leverde al snel wat
slakken op, die we herkenden als zuidelijke
akkerslak en boerenknoopje. Het kwam hier
niet tot andere ontdekkingen, zodat we bij een
bult opgeworpen aarde een nieuwe poging
waagden. Deze plek ter grootte van een tien
tal vierkante meter was begroeid met op
gaand houtig gewas, bramen en klimop.
Open, beschaduwde stukken met veel strooi
sel van takken leverden een interessante
29