Akkerranden in Zeeland
Stichting Landschapsbeheer Zeeland werkt
samen met de Zuidelijke Land- en Tuinbouw
Organisatie, Stichting Het Zeeuwse Landschap,
Provincie Zeeland en Vogelbescherming
Nederland aan het optimaliseren van het
akkerranden beheer. Verspreid over Zeeland
liggen circa 500 hectare akkerranden waar
voor landbouwers van het ministerie een
vergoeding krijgen. Daarnaast zijn er ook
nog andere randen die vergoed worden
aan burgers, bedrijven en gemeenten. Dit
zijn meestal kleurrijke bloemenranden met
uitheemse soorten. De randen die vergoed
worden door LNV zijn bedoeld om natuur
waarden van het agrarisch gebied verder te
ontwikkelen. Met name bedreigde akker
vogels als Veldleeuwerik en Patrijs profiteren
onvoldoende van deze randen. Ook de bedreig
de akkerkruiden zijn er amper in te vinden.
Hoe kunnen deze randen beter functioneren
voor bedreigde akkernatuur? Verspreid over
het gehele jaar dienen de randen functioneel
te zijn voor akkervogels. Naast broedgelegen-
heid dienen ze te zorgen voor dekking en
voedsel,in zomer en winter. Bij het nieuwe
project 'Integrale Impuls Akkernatuur Zeeland'
worden de randen ingezaaid met een graan-
mengsel. De zaaidichtheid is lager dan in de
gangbare landbouw. Ook wordt er niet bemest
of gespoten. Het gewas blijft hierdoor ope
ner waardoor er meer ruimte ontstaat voor
akkervogels en akkerplanten. Van sommige
planten blijven de zaden vele tientallen ja
ren kiemkrachtig. Deze zitten nog in de bo
dem en kiemen soms bij goed beheer. Het
graanmengsel bevat ook zaden van eenjarige
planten die vroeger volop op de akkers
voorkwamen. Deze zaden zijn meestal maar
kort kiemkrachtig dus kunnen zich niet
meer spontaan uit de aanwezige"zaadbank
vestigen. Deze planten zijn geen plaagon-
kruiden voor de boer. Het betreft soorten
die zijn verdwenen doordat het zaaizaad
tegenwoordig beter geschoond wordt dan
vroeger. Ze bloeien fraai en zorgen er voor
dat de akkerrand er aantrekkelijk uitziet. De
granen worden niet geoogst. Er wordt ge
zocht naar graanrassen waarvan de korrels
niet snel uit de aar vallen. Zo blijven ze in
de winter beschikbaar voor de vogels. De
natuurwaarden in de randen worden nauw
keurig gevolgd. Het is de bedoeling dat er
uiteindelijk een rand ontwikkeld wordt die
goed is voor de akkernatuur en goed inpas
baar is in de huidige landbouw.
Resultaten
De eerste ervaringen van het nieuwe project
zijn positief. Verspreid over de provincie is
30 hectare rand bij circa 20 landbouwers
ingezaaid. De meegezaaide akkerkruiden
kwamen goed op. In iedere rand was de
spontane opkomst van akkerkruiden die
nog in de bodem zaten anders. Op de akkers
werden 40 tot 100 soorten planten gevonden,
waaronder enkele Rode Lijst soorten. In de
gangbare landbouwgewassen worden ge
middeld slechts 10 soorten aangetroffen.
Ook overwinterende vogels zijn
volop aangetroffen. In enkele randen zaten in
desneeuwperiode honderden leeuweriken en
tientallen rietgorzen. Dit is sterk afhankelijk
van de locatie van de rand. Het landschap
moet geschikt zijn, anders komen de vogels
niet. Bijzonder waren de vondsten van zeld
zame soorten als Grauwe gors, Geelgors en
mmÊt*
