Zt
2011 Jaar van de Boerenzwaluw^
PP
bd
p
to
h
to
P
p
Vogel werkgroep" De Steltkluut" deelnemer grootschalig
landelijk onderzoek Boerenzwaluw. c7^
P
je je kennis van de natuur en van je fotoap
paratuur voldoende hebt ontwikkeld dan
zul je ongetwijfeld tot goede resultaten komen.
Dan is wachten op zo'n vogeltje weliswaar
stilzitten in zo'n tentje maar vooral genieten
van de spanning van wat er voor je lens komt.
Onderzoek
SOVONVogelonderzoek Nederland en Vogel
bescherming Nederland, organiseerden in
2011 een grootschalig, landelijk onderzoek,
naar het wel en wee van de Boerenzwaluw.
Om voor dit onderzoek een zo breed mogelijk
publiek te interesseren kon men kiezen om
deel te nemen aan een of meerdere onder
zoeken; Fenologie, Bewoonde nesten, Nest-
plaatskeuze en Broedsucces.
Vogelwerkgroep "De Steltkluut"
Evenals in voorgaande jaren, werden we
door bovengenoemde instanties verzocht
om weer deel te nemen aan dit jaarlijks terug
kerend onderzoek, waarbij steeds een andere
vogel, meestal een rode lijst soort, aan de
orde komt. Dus dit keer de Boerenzwaluw.
Op de vogelwerkgroepvergadering is dit
uitvoerig besproken en hebben zich een aantal
vogelaars aangemeld om deel te nemen
aan een of meerdere onderzoeken, die in het
telgebied van onze vogelwerkgroep, Oost
Zeeuws Vlaanderen moesten plaatsvinden.
Fenologie
Veel interesse was er om via
www.waarneming.nl deel te nemen aan het
spotten van de eerste waarneming Boeren
zwaluw, hier hebben 27 vogelaars aan mee
gedaan. De eerste waarneming binnen het
telgebied van onze vogelwerkgroep was op
18 maart 2011 door Sander van der Veeken, die
de eerste Boerenzwaluw spotte te St Jansteen.
Op de telpostMargarethapolder werden in het
voorjaar van 2011 tijdens tellingen in totaal
835 Boerenzwaluwen geteld, op de telpost
't Hellegat waren dat er 50.Tijdens de najaarstrek
12
werden er op de telpost Margarethapolder 1966
Boerenzwaluwen geteld en op de telpost 't
Hellegat 215, voor meer informatie zie: www.
trektellen.nl De eerste Boerenzwaluw in Zee
land werd gezien op de telpost Breskens op
15 maart 2011 door ons lid Jaap Kolijn uit
Terneuzen. De primeur voor Nederland was
op 7 maart in de provincie Utrecht.
Bewoonde nesten
Van de deelnemers aan dit onderzoek werd
verwacht dat zij tussen 20 mei en 20 juli op
hun eigen boerderij of elders op een andere
locatie in hun omgeving het aantal bewoonde
boerenzwaluwnesten te tellen, met als doel
inzicht te verkrijgen in de verspreiding en
trend in aantal 2e broedsels van de Boeren
zwaluw. Aan dit onderzoek werd deelgeno
men door 8 leden van de vogelwerkgroep.
In totaal telden zij op 18 locaties, zoals boer
derijen, maneges, schuurtjes en garages in
totaal 104 bewoonde nesten. Op een paar
locaties ging het mis, een aantal nestjes
vielen (waarschijnlijk door de droogte) naar
beneden met soms desastreuze gevolgen.
Ook was er hier en daar sprake van predatie.
Het aantal getelde 2e legsels kwam uit op 38.
Nestplaatskeuze
Aan de hand van een vragenlijst werden
in Oost Zeeuws Vlaanderen in twee kwart-
blokken (2,5x2,5 km) alle mogelijk geschikte
broedobjecten geïnventariseerd op bewoonde
nesten. Op 27 voor de boerenzwaluwgeschikte
locaties werden tussen 20 mei en 15 juni in
totaal 72 bewoonde nesten aangetroffen.
Broedsucces
Dit onderzoek is gestart in 2009 met de
bedoeling dit nog vele jaren te volgen.
Hiervoor zijn ten oosten van Terneuzen in
Atlasblok 54-17 (5x5 km) 2500 Ha, een 7 tal
locaties geselecteerd. Het betreft 2 boerderijen
iet vee, 2 boerderijen zonder vee, 1 boerderij
Jen en schapenstal, 1 paardenstal
ie schapenstal met omliggende
gebouw i. Met een interval van 10-14 dagen
werden alle bewoonde nesten bezocht om
het aantal eieren en of jongen te tellen, dit
gedurende de gehele broedperiode. Het
broeden begint veelal begin mei en eindigt
eind augustus, soms nog begin september.
De gegevens zijn ingevoerd op de digitale
nestkaart van SOVON Vogelonderzoek Neder
land. Op deze locaties werden tot nu toe op
jaarbasis, gemiddeld 50 bewoonde nesten
geteld met in totaal 225 eieren en als broed
succes 190 jonge uitgevlogen vogels. Door
predatie, verlaten van het nest, kapot gaan
van het nest zijn een aantal eieren niet uit
gekomen en jonge vogels ten prooi gevallen
aan predatoren of uit het nest gevallen. De
resultaten voor dit jaar: Hoewel de start
ongeveer 14 dagen later was dan in de
voorgaande jaren werd het toch een goed
broedseizoen. En zijn er in de 63 geïnven
tariseerde bewoonde nestjes 297 eieren
geteld en zijn er 276 jonge Boerenzwaluwen
uitgevlogen. Er zal nog deze winter, op een
van onze vogelwerkgroep avonden, een
presentatie over dit onderzoek worden
gegeven. Meer informatie over het onderzoek
Broedsucces kunt u inwinnen bij Bram Vroegin-
deweij e-mail: vroegtol@zeelandnet.nl
Inzet SOVON Vogelonderzoek Nederland
en Vogelbescherming Nederland was om in
2011 voor de provincie Zeeland de volgende
resultaten te boeken.
Publiekstelling:
Op ten minste 50 verschillende erven in
Zeeland bewoonde nesten tellen.
Door vogelwerkgroep "De Steltkluut" zijn in
Oost Zeeuws Vlaanderen op 18 erven be
woonde nesten geteld.
Nestplaatskeuze:
10 nieuwe telgebieden in Zeeland 10
kwartblokken van 2,5x2,5 km.
Door vogelwerkgroep "De Steltkluut" zijn
in Oost Zeeuws Vlaanderen 3 kwartblokken
onderzocht op nestplaatskeuze.
Al met al mogen we met onze vogelwerkgroep
terugkijken op een geslaagde deelname
aan dit door SOVON vogelonderzoek Neder
land en Vogelbescherming Nederland geor
ganiseerde onderzoek en hebben we zeker
voor het gebied Oost Zeeuws Vlaanderen
ruim voldaan aan de vooraf gestelde doel
stellingen.
Bram Vroegindeweij
cö
Qj
Ph
Qj
O
Pt
p
p
Edward Neve
P
P
m
P
