g.
3:
e\
Toveren met schelpen...
Wants met bladpootjes^w
Een griezelig dier
§H
CD
CD
GC
gc
p
M
CD
Wat heb je nodig:
Schelp(en)
Azijn
Een lepel
Een glas
Keukenpapier
Pen en papier
Tip: Dit experiment lukt het best als je de
schelp een paar dagen in azijn legt.
1Doe een schelp in een glas.
2. Giet de azijn over de schelp zodat deze
helemaal ondergedompeld is.
3. Nu kijk je, observeer je. Wat gebeurt er
met de schelp? Schrijf alles op wat je op
merkelijk vindt.
4. Laat de schelp een paar dagen in het glas
met de azijn liggen. Kijk regelmatig naar de
schelp en schrijf alle veranderingen die je
ziet op.
5. Gebruik na een paar dagen de lepel om
de schelp eruit te vissen. Leg de schelp op
een stukje keukenpapier en druk nu op de
schelp met de lepel. Wat gebeurt er?
Hoe komt dat nou?
De wetenschappelijke verklaring: zeeschelpen
bevatten Calciumcarbonaat. Dat is het
koolzuurhoudende zout van calcium. Het
calcium reageert met het zuur van de azijn,
en vormt koolstofdioxide (C02). (dat ziet er
net zou uit als de bubbels in je limonade).
Ook al is het zuur in de azijn zwak, toch kan
het - na een poos- de schelp laten verdwijnen,
of liever gezegd laten oplossen.
Maar is dit zo met alle schelpen?
Probeer eens een ander soort schelp. Gaat
het proces langzamer, of juist sneller. Lukt
het helemaal niet?
Anja van der Giessen
w
Natuuronderzoekster Anna Lindenboom
vond een interessant diertje in de tuin. Het
diertje had gekke pootjes en mooie kleuren.
Samen met haar moeder ging ze op zoek op
internet. Het dier bleek een wants te zijn: de
Bladpootwants (Leptoglossus occidentalis)
om precies te zijn. Hij is dus genoemd naar
die gekke pootjes.
De foto's die ze ervan hadden gemaakt heb
ben ze nog even rond gestuurd en het klopt.
Heel goed gezien Anna! Deze Bladpootwants
is een nieuwe soort en komt uit Amerika. Ze
is nog maar een paar jaar in Nederland en
wordt nu snel algemeen. De wants zuigt
plantensappen op van naaldbomen.
Met dank aan Anna en Titia Lindeboom
Een teek is een griezelig dier maar echt heel
klein. Wij zijn veel groter dus niets om bang
voor te zijn toch
Toch zijn veel mensen bang van teken. Eigen
lijk niet eens om het diertje zelf maar wel,
omdat je door een beet van de teek ziek kan
worden en dat is natuurlijk niet leuk.
Bijna iedereen kent de teek. Maar wat weten
we nu eigenlijk van dit diertje? Daarom hier
een paar "weetjes"
Op het eerste gezicht ziet een teek eruit als
een insect, maar teken zijn geen insecten.
De drie belangrijkste verschillen tussen in
secten en teken zijn:
Insecten hebben drie lichaamssegmenten,
maar teken hebben er twee.
Volwassen insecten hebben zes poten, maar
volwassen teken hebben er acht.
Insecten hebben vleugels en antennes,
maar teken hebben die niet
Er zijn veel verschillende soorten teken. Er zijn
650 verschillende harde teken (met schild
op hun rug) en 170 zachte teken (zonder
schild). Als je in Nederland een teek ziet is
het bijna altijd Ixodus ricinus
Teken hebben vier levensstadia:
Ei, larve, nimf, en volwassen teek ofwel adult.
Teken leven van bloed. Ze zuigen dat op met
een speciale steeksnuit. Het liefst zuigt hij bij
dieren zoals bijvoorbeeld muizen, vogels,
honden en katten. De teek zit in het gras of
in een struik en wacht tot er iets langskomt
en grijpt zich dan vast. Als er op dat moment
net een mens langskomt dan grijpt de teek
ook zijn kansen voedt zich met mensenbloed.
In het speeksel van de teek zit een verdo
vende stof. Hierdoor voel je de beet niet.
Ongeveer een kwart van de teken in Neder
landss besmet met de bacterie Borrelia
i. Als je gebeten wordt door een
aze bacterie kan je de ziekte van
Lyme krijgen. Je kan dan klachten krijgen 1
zoals huiduitslag, pijn in je gewrichten, pijn in
je arm en been en zelfs hartritmestoornissen.
Omdat jullie "stekkertjes" veel in de natuur
te vinden zijn is het erg belangrijk om jezelf
te controleren op teken. Vergeet vooral de
warme plekjes van je lichaam niet zoals achter
je oren en onder je armen. Heb je een teek
die vast zit, peuter die er dan niet af maar
verwijder hem met een tekenpincet. Als er
een rode kring komt op de plaats waar je
gebeten bent ga dan naar de dokter.
Verdereti psvoora Is je veel indenatuurbent:
- Draag geen korte broek of een t shirt met
korte mouwen.
- Kleding liefst in een lichte kleur.
- Smeer onbedekte huid in met een anti-
insectenmiddel met DEET.
- Spuit sokken, schoenen en broek eventueel
in met DEET kledingspray.
- Zorg dat je een tekenpincet hebt.
Wil je meer weten over de teek?
Op internet is er veel over te vinden.
Er is een site: tekenradar.nl. Hier kan je zien
in welke gebieden teken actief zijn, je kan
een teek opsturen voor onderzoek en je kan
het spel 'Game teek control' spelen.
Marjon Spruyt
CC
cS
Ph
J.' jHÏ" -fJ J-T"
i3
C
C
o
O
O
55
-O
-O
O
Q
O
C
O
GO
Qj
O)
"OiD
O)
ITI
volWLi44cn
tMl
volgazögan taak
