I
eet je echt al alles over de eekhoorn?
V*
De eekhoorn (ook wel gewone of rode
eekhoorn genoemd) is een knaagdier net
als bevers, hamsters en muizen. De Latijnse
naam van de eekhoorn (Sciurus vulgaris)
betekent'gewone schaduwstaart' Dat is van
wege zijn zithouding, met de staart over
de rug.
Wat is langer, het lijfje of de start?
Een volwassen eekhoorn is tussen 21 - 25 cm
groot, heeft een 14 - 22 cm lange staart en
weegt 230 - 415 gram.
Eekhoorns hebben een grote pluimstaart,
gepluimde oren, grote ogen en lange tenen
met lange, scherpe nagels. De kleur van hun
vacht is van rood (oranje) tot kastanje- of
donkerbruin. De staart dient als evenwicht
bij het klimmen en springen. De voorpoten
zijn veel korter dan de achterpoten.
Wat voor geluid maakt een eekhoorn?
De eekhoorn maakt verschillende geluiden.
Bij opwinding klinkt een scherp 'tjuk-stuk-
tjuk', bij alarm 'chroe-roe-roe' en ter begroe
ting van een bekende soortgenoot 'moek-
moek-moek'. Maar ze geven ook fluitende
tonen (jongen), en kunnen ook kakelen,
grommen en jammeren.
Waar wonen eekhoorntjes?
De eekhoorn vind je in heel Europa. Ze komen
in grote delen van Nederland voor, vooral
in Drenthe, Overijssel, Utrecht, Gelderland,
Noord-Brabant en Limburg, maar ook in de
duinen van Noord- en Zuid-Holland. Ookzijn
er heel af en toe eekhoorntjes in Zeeland te
zien, maar niet vaak, omdat er niet zo veel
bossen zijn. Tussen 1960 en 1970 brak een
ziekte uit waardoor de eekhoorn in het hele
land zeldzaam werd. Na 1970 ging het weer
beter.
Eekhoorns leven in alle soorten bossen,
maar ook in tuinen en parken. Maar het liefst
leven ze in oude naald en loofbossen omdat
daar meer voedsel en nestgelegenheid is. Bij
ons in de buurt kun je eekhoorns zien in de
bossen van Clinge tot aan Zuiddorpe, maar
ook bij Axel, en in De Braakman.
Kunnen eekhoorntjes zwemmen?
Eekhoorns zijn vooral in de vroege ochtend
en namiddag actief. Voedsel zoeken ze in
bomen en op de grond. De eekhoorn is een
echte boombewoner die als een acrobaat
door de bomen rent en springt. De eek
hoorn daalt altijd met de kop naar beneden
af van een boomstam. Eekhoorns kunnen
prima zwemmen.
Houden eekhoorntjes een winterslaap?
Eekhoorns houden geen winterslaap. Bij re
gen, storm, ijzel of wanneer er een dik pak
sneeuw ligt, blijft de eekhoorn (hooguit en
kele dagen) in zijn nest. In de herfst eten ze
extra veel om een vetreserve aan te leggen
en verstoppen voedsel in de grond en in
boomholtes om de winter door te komen.
Dankzij hun goede neus kunnen ze deze
weer opsporen.
Eten eekhoorntje ook wel eens vlees?
Ze eten hoofdzakelijk eikels, noten en zaden
van naaldbomen. Ook eten ze (afhankelijk
van het jaargetijde) knoppen, bladeren, bessen,
fruit, schors, paddenstoelen, rupsen, voge
leieren en zelfs jonge vogels.
Bouwen eekhoorntjes een nest, net als
een vogel?
Eekhoorns bouwen nesten in bomen. Het nest
is bolvormig, ongeveer zo groot als een voet
bal. Het wordt op minstens 5 meter boven de
grond gebouwd. Van binnen zijn de nesten
bekleed met gras, mos of wol. Soms gebruiken ze
ook boomholten, oude kraaien- of ekster
nesten of grote nestkasten als nestplaats.
Naast één hoofdnest zijn ook vijf tot zes
kleinere 'reservenesten' in gebruik.
Leven eekhoorns alleen, met zijn tweeën
of in groepjes?
Eekhoorns leven alleen en hebben een eigen
leefgebied waar ze voedsel zoeken. Deze
leefgebieden kunnen elkaar overlappen
en worden niet verdedigd; alleen het slaapnest
wordt verdedigd. In de paartijd (van decem
ber tot februari en van mei tot juni) slapen
mannetje en vrouwtje vaker in eenzelfde
nest maar zodra de jongen geboren zijn
moet het mannetje weer weg.
Na 5-6 weken worden 2-5 kale en blinde
jongen geboren. Met drie weken zijn ze be
haard en na vier weken gaan de ogen open.
De jongen worden tien weken gezoogd. Na
drie maanden worden ze door de moeder weg
gejaagd. Na tien maanden zijn de jongen
geslachtsrijp.
Hoe oud word een eekhoorn?
In het wild kunnen eekhoorns 7 jaar oud
worden, maar meestal sterven ze jonger.
Slechts 1% van alle eekhoorns wordt 5 jaar
of ouder.
Hoe kan je zien, dat hier een eekhoorn
aan het werk was?
Al eens een afgekloven dennenappel gevon
den? Dit was het werk van een eekhoorntje
dat de schubben van de dennenappel af
bijt om bij de zaden te komen. Schubben
en kern zijn te vinden op 'eetplekjes' op de
grond of meer verspreid onder een boom
wanneer de eekhoorn in een boom heeft
zitten eten. Paddenstoelen vastgeklemd
in de oksel van een boomstam zijn ook
het werk van eekhoorns. Eekhoorns bijten
soms twijgen van naaldbomen af om de
jonge knoppen leeg te eten. Om hun nest
te bekleden, strippen eekhoorns schors van
takken in lange repen.
Al eens een keutel van een eekhoorn ge
vonden?
De keutels van de eekhoorn zijn 4-6 mm dik
en 5-8 mm lang. De keutels zijn kogelrond
tot ovaal, zwartbruin tot zwart en vrij vast.
De keutels zijn lastig te vinden, want eek
hoorns laten ze willekeurig vanaf bomen
vallen.
Al eens sporen ontdekt?
De prent van een eekhoorn is heel herken
baar aan de afdruk van de voorvoet met 4
lange tenen met flinke nagels en achtervoet
met 5 tenen waarvan de twee buitenste een
beetje opzij gericht zijn. Het spoor loop vaak
van boom naar boom.
Heeft de eekhoorn een vijand?
De natuurlijke vijanden van de eekhoorn
zijn de boommarter en havik en de vos op
de grond. In het verkeer vallen ook veel
slachtoffers. Hoewel eekhoorns snel kun
nen rennen, hebben ze de neiging bij het
oversteken van de weg wanneer er gevaar
dreigt, stil te gaan zitten 'als een bolletje'.
In Groot-Brittannië is de rode eekhoorn in
vele gebieden vrijwel geheel verdwenen door
de grijze eekhoorn, die uit Noord-Amerika
komt. Ook in Nederland leven er in het wild
inmiddels uitheemse eekhoornsoorten.
Kan je een eekhoorn als huisdier houden?
De eekhoorn is in Nederland beschermd.
Dat betekent dat het verboden is eekhoorns
te vangen, te doden en in gevangenschap
te houden.
Mocht je een zieke of een in de steek gelaten
jong eekhoorn vinden, bel dan Stichting
Eekhoornopvang. Dit is het enige opvang
centrum in Nederland waar zieke of jonge
eekhoorns kunnen worden ondergebracht
om zodra het kan weer te worden teruggezet
in de vrije natuur. In Zeeland kun je die be
reiken via de Vogel en Egelopvang De Mikke
in Middelburg.
Elisabeth Hoek
02
H
cn