Op naar een betere toekomst?
Het Jaar van de Bij (2012) is nu bijna afge
sloten. Zowel landelijk, provinciaal als
regionaal zijn flink wat activiteiten geor
ganiseerd. Studiedagen, excursies, open
imkerijdagen, workshops natuurlijk tui
nieren, bijenhotels maken ed. Er was een
bijen-telweekend en regelmatig aandacht
op de radio. Er was een Provinciale ope
ning van Het Jaar van de Bij, er waren
bloesemfietstochten, excursies naar soli
taire bijen, workshop bijenhotel bouwen
ed. In Oost Zeeuws-Vlaanderen waren
er activiteiten in het bijenteeltstation
Kreverhille (ook rondom solitaire bijen).
Terneuzen steunde een verbetering van
het biotoop van de knautiabij en er staan
hier nu wel 4 nieuwe bijenhotels in de
planning. Er gebeurt dus een hele hoop,
maar hoe gaat het ondertussen met de
bijen zelf?
Trends bijen
Het is bekend dat het met de meeste soorten
bijen slecht gaat. Meer dan de helft staat op
de Rode lijst. Een aantal redenen maakt dat
het niet eenvoudig is om iets over de (locale)
trends van de verschillende soorten te conclu
deren: de meeste soorten zijn klein, moeilijk
te onderscheiden van andere soorten en er
zijn heel veel soorten. Wil je daar goed zicht
op houden dan moet er veel gevangen
worden en het determineren met loep of
onder de binoc blijft toch specialistenwerk.
Een tiental jaren heeft een kleine maar actieve
groep in Zeeland wat dat betreft veel werk
verzet: de insectenwerkgroep van Het Zeeuwse
Landschap. Het resulteerde in de uitgave van
het boek Bijen en Wespen in Zeeland (Calle
L. en C. Jacobusse 2008). Daarna is de werk
groep helaas wat minder actief geworden.
Er is daarom nauwelijks recente informatie
over hoe het met de meeste soorten gaat. Dit
geldt in mindere mate voor de wat algemene
re en in het veld goed herkenbare soorten.
Hommels
Laten we de hommels als voorbeeld nemen,
dat is zo'n groep waarvan makkelijkgegevens
te verzamelen zijn. Het is nog niet zo lang
geleden dat in een beetje natuurgebied al
snel een achttal soorten hommels aan te
treffen was. In veel terreinen blijft de teller
tegenwoordig hangen bij ca. 3 soorten. Het
lijkt er sterk op dat soorten als grote koe
koekshommel, tuinhommel en grashommel
achteruit hollen. Van de zandhommel, moshom
mel en veenhommel is de laatste jaren zelfs
geen enkele waarneming meer uit onze streek
bekend. Gevreesd wordt dat het met veel
van de soorten waarover minder informatie
bekend is, net zo slecht gaat.
Kustgebonden soorten
Ook de situatie van de kustgebonden bijen
blijft zorgelijk. Vanuit Saeftinghe kwamen dit
najaar alarmerende berichten over het vrijwel
helemaal ineenzakken van de populatie schor-
zijdebijen. En als het met deze bij slecht gaat,
heeft haar nestparasiet, de schorviltbij van
zelfsprekend ook geen kans meer. Het is een
voortzetting van een neergaande trend die
al enkele jaren aan de gang is. Een bevredigende
verklaring hebben we nog niet gehoord. De
weersomstandigheden tijdens het najaar
van 2012 waren op zich wel goed, daaraan
kan het niet gelegen hebben. Voedsel en nest-
plekken in overvloed. Invloed van chemische
10
rji
Pt
