Bijzondere gasten
I
De Grote spinnende waterkever
//I il
WA a
V#
In de zomermaanden hebben wij altijd
bijzondere gasten te logeren. Het is elk
voorjaar weer spannend wanneer ze zullen
aankomen. Meestal rond Koninginnedag,
maar de laatste jaren is het telkens iets eerder.
Pas als de gierzwaluwen er weer zijn, begint
voor ons echt de lente.
- Bs IS7
r—
In ons huis hebben we hier en daar een gat
gemaakt. Daar kunnen de gierzwaluwen
langs naar binnen. Tussen de muren in de
spouw, bouwen ze dan hun nest. Als ze net
uit het verre zuiden zijn aangekomen, komen
ze altijd eerst even kijken of hun nestplek
er nog is. Ze cirkelen dan een aantal dagen
rond het huis en nemen af en toe een duik
vlucht om het van dichtbij te bekijken. Na
een week gaan ze broeden. Man of vrouw
gierzwaluw, blijven contact houden met de
partner op het nest. Ze vliegen elke dag een
aantal keren vlak langs het gat en roepen
(gieren) dan. Vanaf het nest wordt er terug
geroepen. In ons huis broeden elk jaar 5
paartjes gierzwaluwen, die elke zomer een
nestje met jongen grootbrengen.
Wanneer we op het balkon zitten, kunnen
we alles goed volgen. Als de jongen geboren
zijn, vliegen beide ouders weer rond om
eten te verzamelen. Ze komen dan af en toe
terug om de jongen te voeren. Een specta
culair moment is als ze in of uit het nestgat
willen gaan. Gierzwaluwen vliegen erg snel.
Om precies in het gat terecht te komen,
moeten ze goed sturenop het juiste moment
afremmen en de vleugels intrekken. Anders
zouden ze lelijk tegen de muur klappen.
Knap werk, maar meestal proberen ze het
eerst een aantal keren, voordat ze echt naar
binnen gaan. Naar buiten komen is ook niet
zo heel makkelijk. Gierzwaluwen moeten
zich een stukje kunnen laten vallen om weg
te kunnen vliegen. Zo vlak boven het balkon
met allerlei meubels, bloembakken en een
hoge balustrade is dat niet makkelijk. Het
is maar net hoog genoeg. Een keer hebben
we een vogel gehad die het niet was gelukt
om op tijd over de balustrade te stijgen. Hij
zat op de grond en kon niet meer wegkomen.
We hebben hem dus voorzichtig opgepakt
en over de balkonrand de lucht in geholpen.
Wist je dat gierzwaluwen rare pootjes hebben?
Het zijn niet meer dan een paar stompjes
met een paar tenen eraan. Eigenlijk is dat
geen probleem. Ze komen toch alleen maar
aan land om te broeden. Slapen en rusten
doen ze zelfs in de lucht. Een gierzwaluw
komt de eerste jaren van zijn leven zelfs hele
maal niet aan de grond!
We genieten elk jaar van onze gasten, maar
al rond 1 augustus zijn ze weer vertrokken.
Geen groepjes zwaluwen meer die razen
rond ons huis. Het gezellige gieren horen
we dan niet meer. Het is weer stil in de stad.
De zomer is dan weer voorbij en we moeten
wachten tot Koningsdag volgend jaar.
Sandra Dobbelaar
Onder water leeft de grootste kever van
Nederland. Het is een bijzonder dier met
heel vreemde eigenschappen. Het vrouwtje
bouwt onder water een nest voor de jongen
en zorgt zelf voor voldoende aanvoer van
zuurstof. We hebben een tijdje zo'n kever
bij ons thuis in een aquarium gehouden en
konden daardoor alles heel goed zien.
later wat meer gelig van kleur. De kever ging
regelmatig zuurstof "tanken" aan de water
oppervlakte en bracht die verse luchtbelletjes
in het nest. Maar het nest had aan de boven
zijde ook een soort schoorsteen die boven
water stak. Heel opmerkelijk is dat de kever
lucht kan opzuigen via zijn sprieten.
Het dier was de hele tijd met het nest bezig.
Aan de onderzijde van het lichaam heeft de
kever heel fijne haartjes, waartussen zuurstof
wordt vastgehouden. Daardoor geven die een
witte schittering. De voorpoten zijn alleen om
dingen vast te houden. De midden- en achter
poten hebben rijen haren, waardoor deze
goed kunnen dienen als zwempoten. Op
de buik zit een lange en scherpe stekel. Pas
daarvoor op als je hem beetpakt! Ook voor
vissen kan het daarom pijnlijk zijn zo'n kever
in de bek te nemen. Bijzonder is dat deze
torren (is zelfde als kevers) onder water ook
geluiden maken om elkaar te lokken. Het
volwassen dier eet alleen planten.
Een larve van een kleine watersalamander
was nieuwsgierig geworden en kwam ook
eens bij het nest kijken. Je kunt op de foto
zien dat die jonge salamander uitwendige
kieuwen heeft, een soort waaiertje bij zijn
schouders.
K r
We hadden geluk want de kever in onze aqua
rium was een vrouwtje. Ze begon al heel snel
ee|®oot nest te bouwen, tussen de water
planten. Eerst was dat spinsel glanzend wit,
Het vrouwtje had blijkbaar al gepaard voordat
we ze gevangen hadden, want kort na de
bouw van het nest kropen er wel tientallen
larfjes uit de eitjes. De larfjes bleken erg
roofzuchtig en aten allerlei kleinere water
diertjes. Ze hadden scherpe kaken (foto)
en groeiden snel. Maar ze werden zelf ook
gegeten door allerlei grotere waterdieren
zoals waterschorpioen en staafwants. Op
het laatst waren er nog maar een paar over.
Die hebben we net zoals haar moeder weer
terug in een heldere sloot gezet.
Lucien Calle
O
O
•O/D
- i
CC
GC
