Er wordt wat af geteld
von
mee te doen. Eigenlijk best jammer want
het is altijd leuk en gezellig. Het is fysiek
best zwaar in het gebied, dus een goede
conditie is een vereiste; een aanrader voor
de avonturiers. In Saeftinghe zag ik enkele
jaren geleden voor het eerst Zeearenden en
Woestijntapuit.
Trektellingen telpost Margarethapolder
Op de telpost tel ik sinds 2008 samen met
enkele anderen alle langstrekkende vogels.
De resultaten worden achteraf geregistreerd
op www.trektellen.nl. Elke zondag, met uitzon
dering van de maanden juni, juli, december
en januari tellen we vanaf zonsopgang tot
twee a drie uur daarna. Vooral in de maand
mei betekent dit vroeg uit de veren. De piek-
dagen vallen meestal in de maanden maart,
april, september en oktober. De ingevoerde
gegevens zijn openbaar. Op de telpost hebben
we al meer dan 220 verschillende soorten
vogels gezien. De mooiste dag was voor mij
19 oktober 2013: een dag met 30.000 langs
trekkende vogels; hele wolken kwamen
er toen voorbij. Het waren vooral Vinken,
Spreeuwen, Veldleeuweriken, Rietgorzen
en Aalscholvers.
Midwintertelling
De midwintertelling wordt jaarlijks halverwege
januari gedaan. Die telling wordt simultaan
in heel Nederland in hetzelfde weekend uit-
Sinds een aantal jaren doe ik mee aan
vogeltellingen voor diverse doeleinden
en organisaties.
Enkele voorbeelden daarvan zijn: midwin
tertelling, trektellen, tuinvogeltelling,
BMP, MUS, Atlastelling, weidevogeltelling,
stadsvogeltelling, slaapplaatstelling en
laagwatertelling in Saeftinghe.
Vogelaars hoeven zich het jaar rond niet te
vervelen. Soms gaan ze zo vaak op pad dat
de wederhelft daar wat moeite mee begint
te krijgen. Het is dus een kwestie van plannen
en goede afspraken maken met elkaar. Dan
blijft het leuk voor iedereen. Hieronder zal
ik kort enkele tellingen toelichten die ik zelf
heb gedaan en/of nog doe.
Laagwatertelling Saeftinghe
Deze tellingen worden maandelijks in de
maanden buiten het broedseizoen gedaan,
van juli toten met maarten gaan bijna altijd
door, in 2015 al 25 jaar! De drijvende kracht
hierachter is Henk Castelijns. De tellers komen
samen bij het bezoekerscentrum van Saef
tinghe. De club wordt daar opgesplitst in
drie groepen die elk éénderde van het gebied
gaat tellen volgens een vaste route. Een vierde
groep telt een aantal plaatsen vanaf de dijk.
Omdat ik gestart ben met de tellingen op
de trektelpost Margarethapolder komt het
er niet meer van om ook hieraan regelmatig
gevoerd om inzicht te krijgen in de aantal
len watervogels die in de winter in Neder
land verblijven. Dit doe ik sinds enkele jaren
samen met Henk Castelijns in het gebied in
en rond de Braakman. Het levert iedere keer
weer een leuke soortenlijst op. De gegevens
worden aangeleverd aan Sovon.
Tuinvogeltelling van de Vogelbescherming
De vogelbescherming organiseert sinds enkele
jaren jaarlijks rond half januari de landelijke
tuinvogeltelling. Het vraagt weinig tijd en het
is laagdrempelig; iedereen kan er aan mee
doen. Via de site van de Vogelbescherming
worden veel tips gegeven en is veel informa
tie over de te verwachten soorten te vin
den. Ik doe altijd mee.
BMP-tellingen
BMP staat voor Broedvogel Monitoring Project.
Een jaar of vijf geleden heb ik samen met
enkele anderen de BMP voor de Margaretha
polder opgestart. Vier jaar geleden ben ik
gestart met de BMP-tellingen voor het gebied
met de naam 'Gat van Pinte', dat is rond het
achterste deel van de Otheense Kreek nabij
de Groeneweg. BMP-tellingen zijn intensief,
je moet minstens acht keer op route in de
periode van begin maart tot eind juni om
alle in het gebied voorkomende broedvogels
te inventariseren. Leuk om te doen, maar je
moet geen moeite hebben met vroeg opstaan.
Deze tellingen krijgen pas echt betekenis
als ze meerdere jaren achter elkaar gedaan
worden. Trends worden dan namelijk zicht
baar gemaakt. De gegevens worden online
ingevoerd via een programma van Sovon
en zijn niet openbaar.
MUS-tellingen
Dit jaar ben ik gestart met de zogenaamde
MUS-tellingen in het gebied met postcode
4535. Nee, het betreft hier niet het tellen van
mussen. MUS is de afkortring voor Meetnet
Urbane Soorten. Daarmee wordt bedoeld:
alle broedvogels die in stedelijk gebied
broeden. Deze telling bestaat uit drie rondes
waarbij op twaalf punten in het gebied vijf
minuten lang alle vogels worden genoteerd
die worden gehoord of gezien. De eerste
telling is in de ochtend in de periode 1 tot
30 april, de tweede telling is een ochtend
telling tussen 15 mei en 15 juni en de derde
telling is een avondtelling tussen 15 mei en
15 juli. Het vergt dus eigenlijk betrekkelijk
weinig tijd. Kennis van de stedelijke vogels
en hun geluid is wel nodig om de tellingen
goed te kunnen uitvoeren.
Atlastellingen
Momenteel loopt er een project om alle
broedvogels van heel Nederland te inven
tariseren. Een groot project met heel veel
betrokken vrijwilligers. De doorlooptijd van
dit project is drie jaar. Het doel is om na de
tellingen de gigantische berg gegevens te
verwerken tot een nieuwe vogelatlas van
Nederland. Het zijn vooral leden van de di
verse regionale vogelwerkgroepen die hier
aan deelnemen. Ook de Steltkluut doet
mee. Zelf doe ik het atlasblok in en rond
Terneuzen samen met Bram Vroegindeweij.
Ook dit is een hele klus waar je veel voor op
pad moet. De tellingen zijn in twee blokken op te
splitsen. Het eerste blok betreft de winter
vogels waarbij alle voorkomende soorten
worden geregistreerd en het aantal voor
een bepaald gebied wordt geschat. Het
tweede blok betreft de broedvogels waarbij
het aantal territoria van elke waargenomen
soort wordt bepaald. Dit is een zeer inten
sieve telling waarbij je in staat moet zijn alle
soorten op uiterlijk en geluid te herkennen.
Tellingen doen iets voor jou?
Mocht je na het lezen over deze tellingen
denken dat het je leuk lijkt om te doen, dan
kan je je aanmelden bij de vogelwerkgroep
van de Steltkluut of zelf eens kijken op de
websites van Sovon (www.sovon.nl) of van de
Vogelbescherming (www.vogelbescherming.nl).
Mijn advies: Zoek contact met een ervaren
vogelaar en ga samen met hem of haar en
kele keren op pad. Je leert dan op korte tijd
veel bij en kunt dan vrij snel zelfstandig aan
de slag.
Bert van Broekoven (bertusbvb@gmail.com)
'*c'
V i* krtr l i
0.4m\i MMrnj IkI I
ki
OiKterzc«lk VogelwFp Piibfl'catwi Ovtr Sovon Sta^n cm
P
P
m
P
