B
r
O
O
HK
O
O
Beuken en eiken
Echte taaie hardhoutsoorten zijn beuken
en eiken. Als bossoorten hebben ze in onze
bosarme streek echter niet zoveel kans. Be
schutte groeiplaatsen zijn er ook in tuinen
in stads en dorpskernen. Oudere beuken
blijken daar veel te leiden te hebben aan
veranderingen in de directe omgeving.
Wanneer voor een nieuwbouw een periode
het grondwater wat laag gehouden wordt,
kan dat voor zo'n boom fataal zijn. Ook een
plotseling iets te rigoureuze snoei, lijdt al
snel tot zonnebrand gevolgd door afsterven.
Zo is een groot deel van de monumentale
beuken op dit soort plaatsen tijdens de
laatste twee decennia verdwenen. Een heel
mooie en waarschijnlijk ook wel de oudste
van deze beuken staat in een tuin aan het
Dorpsplein in Zuiddorpe. De omtrek bedraagt
ca 450 cm en zijn leeftijd wordt wel op 3
eeuwen geschat.
s
E
Knotbomen
Een wilg is een snelgroeiende zachthoutsoort
met een korte levensloop. Oudere wilgen
krijgen al snel last van takbreuk, parasitaire
zwammen, en ziektes als watermerkziekte.
In geknotte vorm houden de bomen het
vaak langer vol. Door het regelmatig snoeien
wordt takbeuk en watermerkziekte voorkomen.
Hoewel de stam van gesnoeide bomen minder
snel groeit (want er is immers minder assi
milatievermogen door de klein gehouden
kroon) kunnen vooral de knotten van die
oude tronken enorme afmetingen halen.
De knot groeit sneller dan de (onder) stam,
omdat die ook alle afgezaagde takstompen
bevat die met wondweefsel overgroeid worden.
Knotten met een doorsnede van ruim 2
meter zijn niet zeldzaam. In de St Janstraat
bij Zuiddorpe staat een knotwilg met een
doorsnede van wel ruim 3 meter. Daar kan
je gerust met je hele familie in picknicken.
Ook over de leeftijd van deze oudjes valt alleen
maar een grove schatting te maken.
Leibomen
De meeste leibomen zijn linden, die zoals
eerder gemeld, heel oud kunnen worden.
Voor leibomen geldt in principe hetzelfde
als voor knotbomen. Door het regelmatig
snoeien zijn ze vaak niet zo fors. De bomen
zijn daarom meestal veel ouder dan je op basis
van de stamdiameter zou verwachten. Op
de Hof van Autriche bij Westdorpe staat een
leilinde met een formidabele stamomvang
van wel 335 cm. Hier kunnen we tamelijk
veilig stellen dat deze boom de samenvoe
ging van Zeeuws-Vlaanderen bij de rest van
Zeeland wel meegemaakt moet hebben.
De bebouwing dateert hier al van 1615. Is
deze bejaarde boom misschien zelfs ook
van deze tijd?
Daar vlakbij in de Autrichepolder stond een
boerderij die plaats moest maken voor de
kassen. Voor het huis stonden twee oude
knarren van Leilinden, die gelukkig verplaatst
konden worden. Met een grote kraan zijn ze
voorzichtig uitgegraven en op een dieplader
geplaatst. De verplantactie is geslaagd. Nu
staan ze heel vitaal te floreren op een erf
aan de Reuzenhoeksedijk bij Zaamslagveer.
S
Hakhout
Bij hakhout gaat het om bomen die periodiek
worden afgezet tot op de "stoof". Het zijn
net knotbomen, maar dan steeds op geringe
hoogte geknot. De knotten of stoven staan
direct op de grond. Hoe groter de stoven,
hoe ouder. Soms vind je hakhout met hele
grote boomstammen erop. Die uitlopers
alleen kunnen al bijna een eeuw oud zijn,
zeker als het om zomereiken gaat die in het^
zandgebied staan. Soms is al een deel vanö
de stoof weggerot en daardoor niet meer -
zo goed zichtbaar. In het bosgebied bij St-5
Jansteen staan een aantal hakhoutstoven |j
waarop de uitlopers wel 2 meter uit elkaar
staan. Je kunt dan net nog aan een oude
rand zien dat het toch nog een stoof betreft.
Deze bomen behoren zeker tot de oudste^
levende wezens uit de wijde omgeving, ze
kunnen de 200 jaar wel heel ruim overstijgen!
Grootste boom
Hoewel we ook van de grootste boom van
Zeeland geen precieze leeftijd kennen mag
deze gigant hier niet onvermeld blijven. Het
gaat om een bijna 40 meter hoge reusach
tige plataan in het bosje Hof ter Zande te
Kloosterzande. Het totale gewicht van deze
knoert werd wel eens 40.000 kilo geschat
en de leeftijd op 275 jaar.
Lucien Calle
QJ
C
.CU
O
3
l
Qj
O
~D
?D
fN
CU
4—.
.c
3
4—i
.c
3
CU
-O
CU
c
CU
3
c
O
4—j
O
Dl
cu
O
