Kiekendieven nestbescherming
Kiekendieven nestbescherming
4
Van: Henk Castelijns en Tonny de Caluwé
In 2014 broedden in Zeeuws-Vlaanderen (exclusief Saeftinghe)
67-88 paren Bruine Kiekendieven. Sinds de eeuwwisseling is het
aantal broedparen behoorlijk afgenomen. In het topjaar 2002
ging het namelijk nog om 124-136 paren. De laatste jaren lijkt
het aantal broedparen gestabiliseerd.
De Bruine Kiekendief is een grondbroeder, met een zeer sterke
voorkeur voor het broeden in riet. De afname is een gevolg van
afnemend broedsucces en dat wordt goeddeels veroorzaakt
door predatie door Vossen, maar ook Zwarte Kraaien en soms
zelfs mensen eisen hun tol. Wil je daar meer over lezen, raad
pleeg dan de website van de Werkgroep Roofvogels Zeeland.
Riet biedt nesten van Bruine Kiekendieven bescherming tegen
predatoren. De hoeveelheid water onder het nest (meer is beter),
de stengeldichtheid (groter is beter), de riethoogte (hoger is
beter) en de grootte van het rietveld (groter is beter) zijn fac
toren die een rol spelen. Kleine droge rietveldjes, waar vroeger
Bruine Kiekendieven broedden, zijn allemaal verlaten. Er wordt
enkel nog gebroed in de'betere'rietvelden. Bovendien gaan
steeds meer Bruine Kiekendieven in landbouwgewas broeden.
In 2014 in Zeeuws-Vlaanderen minimaal elf paren! Wintertarwe is
favoriet, maar er zijn ook broedgevallen in wintergerst, maaigras
en graszaad. Het gebeurt vaak na een eerdere mislukking in
riet. Het betekent dan dat de jongen pas in de eerste helft van
augustus uitvliegen, rietbroeders zijn meestal een maand eerder.
Vanaf eind juli (gerst) en vanaf begin augustus (tarwe) wordt er
geoogst. Als de jongen dan nog niet zijn uitgevlogen, komen ze
zonder tussenkomst van ons om. Je kunt van een landbouwer
niet verwachten dat hij de nesten weet, opspoort en beschermt.
Het valt namelijk niet mee om vast te stellen dat er een kieken
dief op je akker broedt en het is ronduit vakwerk om zo'n nest op
te sporen. Ofschoon er landbouwers zijn die het trucje kennen.
Ze hebben het wel iets gemakkelijker dan roofvogelaars. Als ze
bijvoorbeeld aan het spuiten zijn, en de spuitarm gaat over het
nest, vliegt de ouder op het laatste moment er vanaf. Dat levert
ons elk jaar weer meldingen op. Chapeau! Dat geldt ook voor de
medewerking die we (bijna) altijd van landbouwers krijgen.
In Zeeuws-Vlaanderen zijn een aantal roofvogelaars bezig met
het opsporen en beschermen van Bruine Kiekendieven op akkers.
Johnny du Burck, Jaap Poortvliet en Sabine Rausch zijn actief in
het westen en Tonny de Caluwé en Willy Vink in het oosten. Soms
steken anderen een handje toe. Dit jaar waren dat Marian Sponse-
lee en Wally Baeten, de nieuwe nestbeschermers in spé?
Ook elders in Zeeland worden nesten van kiekendieven be
schermd. Er is een heel actief groepje op Walcheren die de lande
lijke pers al eens heeft gehaald.
Zie http://www.dijksterhuis.net/natuurdagboek/kiekendiefkui-
kens-gered-in-tarwe/.
Het beschermen van nesten in Zeeland wordt onder andere
mogelijk gemaakt door Stichting Landschapsbeheer Zeeland.
Zij zorgen voor het benodigde materiaal en de attentie die een
landbouwer ontvangt na medewerking. Hierna wordt aan de
hand van een foto's beschreven hoe een en ander in zijn werk
gaat. De foto's zijn van Co van Meurs en de auteurs.
Mocht je ook aan de bescherming van kiekendieven willen deel
nemen, neem dan contact op met castelijns@zeelandnet.nl.
Foto 1Graanveld waarvan is vastgesteld dat er een Bruine Kie
kendief broedt. Het nest moet vervolgens opgespoord worden.
Vóór dat we dat doen, vragen we aan de landbouwer of hij mee
wil werken.
Foto 2: Vanaf de akkerrand wordt een kruispeiling gemaakt. Een
persoon gaat vervolgens op aanwijzingen van de ander naar het
nest. Zodra de jongen de waarnemer zien, kunnen ze ervandoor
gaan. We, in dit geval, Willy Vink, zetten ze dan terug op het nest.
De coördinaten worden vastgelegd met een GPS, zodat later
het nest gemakkelijke terug te vinden is. Een nest wordt zo veel
mogelijk benaderd via een sproeispoor. Alleen de laatste meters
lopen we door het graan.
We sparen het graan daarbij zo veel mogelijk. We willen geen
zichtbaar spoor te maken.
