Plantenonderzoek in Saeftinghe
Plantenonderzoek in Saeftinghe
4
Door: Marc Buise
Foto's: Marc Buise
Op zaterdag 28 mei waren er in en om de schaapskooi
te Emmadorp allerlei activiteiten in verband met het
jubileum van De Steltkluut. Mij was gevraagd om een korte
plantenexcursie te doen op het plankierpad met als thema
zoutplanten. Voorgesteld de Rijksdam te bezoeken die op
15 minuten loopafstand ligt en zo gezegd zo gedaan. Daar
vernam ik dat de plantenwerkgroep, na jarenlang te hebben
bestaan uit slechts één lid, eigenlijk heropgericht was met een
flinke enthousiaste kerngroep. Bovendien leerde ik dat men
bezig was met vakken vullen; niet bij een grootwinkelbedrijf
maar plantenvakken (hokken) van 1 km2 met zoveel mogelijk
soorten. Dit in verband met het tot stand komen van de Flora
Zeelandica. Of ik niet een stukje van Saeftinghe wilde doen
en of de plantenwerkgroep niet iets voor me was? Als dat zo
vriendelijk wordt gevraagd, kun je moeilijk nee zeggen en in
een vlaag van overmoed aangeboden om heel Saeftinghe te
doen.
Binnen enkele dagen had ik al een kaart met daarop de stand
van zaken met daarbij een legenda en een stappenplan.
Gewapend met deze informatie kon een strategie worden
uitgezet. Saeftinghe omvat 47 hokken waarvan 19
grenshokken: dat wil zeggen hokken die deels buitendijks
liggen en deels in een aangrenzende polder. Het streven
was om zoveel mogelijk'broodmagere'en'magere'hokken
(hokken met respectievelijk <20 en <50 soorten sedert 1-1-
1990) naar een hoger niveau te tillen. De methodiek bestond
in principe uit het per hok gedurende de periode van 1 uur
noteren van alle plantensoorten. Daar bovenop zijn diverse
aanvullende bezoeken verricht. Alles werd ingevoerd op www.
waarneming.nl, deels op de pc maar zoveel mogelijk via OBS-
map op een tablet, beschikbaar gesteld door stichting Het
Zeeuwse Landschap. Om zo weinig mogelijk tijd te verliezen
(het getij wacht niet) werden planten, die niet direct herkend
Hertshoornweegbree
werden, gefotografeerd en voorgelegd aan Peter Maas. Na
verloop van tijd liep ook dat via OBS-map. Een plant die je
niet op naam kan brengen, voer je in als 'plant onbekend'
waarop suggesties volgen van medewaarnemers. Op die
manier werkt het landelijk netwerk als een persoonlijke flora
cursus. Zowel Lucien Ca lie. Peter Maas als Bas de Maat zijn
een keer meegelopen om mijn kennis (die sedert 1986 over
de niet-zoutplanten aardig was weggezakt) bij te spijkeren.
Aanvankelijk bleef het onderzoek beperkt tot het buitendijkse.
Later is ook het binnendijkse meegenomen, waaronder een
100% binnendijks hok in de Hertogin Hedwigepolder teneinde
deze polder ook te dekken.
Het Verdronken land van Saeftinghe is een schorren- en
slikken gebied dat wordt omspoeld en overspoeld met brak
water. De condities zijn er tamelijk extreem vandaar dat de
soortenrijkdom aan planten gering is. Ongeveer een derde
deel van het gebied wordt jaarlijks beweid met rundvee. Dit
jaar viel het westelijke deel daar buiten. Alleen bij Emmadorp
vond binnen een beperkt gebied begrazing met schapen
plaats. De Hertogin Hedwigepolde is een akkerbouwpolder
met grote percelen, diverse bosjes en kreekrestanten.
Enkele getallen
Tussen 28 juni en 29 oktober 2016 zijn in totaal meer dan 7.500
waarnemingen ingevoerd, gedaan tijdens 54 bezoeken. Dit
leverde buitendijks (inclusief de buitenberm van de dijk en de
Gasdam) minstens 188 soorten op en binnendijks minstens
177 soorten. Minstens 120 soorten werden zowel binnen- als
buitendijks aangetroffen, 68 soorten alleen buitendijks en
57 soorten alleen binnendijks. Nathalie De Somer was zo
bereidwillig een en ander in een kaartje samen te vatten. Op
22 hokken na zijn overal meer dan 50 soorten vastgesteld.
Dit zijn allemaal buitendijkse hokken dus veel uitbreiding
komt hier niet bij. In 13 hokken werden meer dan 100 soorten
gevonden. Dit aantal kan in 2017 worden uitgebreid want het
betreft vrijwel allemaal hokken die Saeftinghe begrenzen.
Hertshoornweegbree
De steltkluut lente 201
