Oude eiken langs de grenskant
Hakhoutstoven
Tekst en foto's Lucien Calle
De vleugelnoot bij het ziekenhuis van Middelburg en de linde
bij Kasteel Westhove worden wel als mogelijk oudste bomen
van Zeeland bestempeld. De vleugelnoot heeft een formida
bele omtrek van wel ongeveer 8,54 meter, en ook de linde ziet
er heel oud uit. Ze zouden best eens tussen de 200 en 300 jaar
oud kunnen zijn. Maar zeker weten doen we dat niet. Ook In
Zeeuws-Vlaanderen staan hele oude knoerten.Watte denken
van de dikke zomereiken op de Elderschans bij Aardenburg?
En de gigantische plataan in het bosje van Kloosterzande, met
een omtrek van ruim 6,5 meter. Toch zijn het waarschijnlijk niet
deze reuzen onder de bomen die echt het oudste zijn. Kans
rijker om met deze eer te gaan strijken zijn de soms weinig
opvallende hakhouteiken die op veel plekken op het dekzand
langs de Belgische grens staan.
Kleinschalig landschap
Eeuwenlang was het landschap op het zand langs de grens
heel kleinschalig. Kleine akkertjes en weilanden waren om
zoomd door slootjes hagen en houtkanten. In die houtkanten
stonden ook bomen, waarvan het hout door mensen werd
gebruikt. De zomereiken die er stonden groeiden langzaam,
maar leverden wel uitstekend hout op, dat zowel voor de bouw
als voor brandhout heel geschikt was. Na het vellen van zo'n
eik hoefde men geen nieuwe te planten, want overal kiemden
weer vanzelf nieuwe eiken. Bovendien liepen die gevelde eiken
ook steeds weer uit. Daardoor ontstonden hakhouteiken.
De kleinschalige structuur is bijna geheel verloren gegaan,
door schaalvergroting en bebossing. Alleen in de bossen aan
de zuidzijde van Sint Jansteen is op verschillende plekken het
kleinschalige karakter nog aanwezig, hoewel het landbouw
kundig gebruik hier ook is verdwenen. Het is nu een natuurge
bied waarbij het grootste deel ervan nog steeds doorsneden
wordt door rijen van zeer oude eiken. Deze eiken zijn al heel
lang niet meer afgezet. Meestal is alleen aan de dikke boom
voet nog zichtbaar dat ze in vroeger perioden ooit eens zijn
gekapt. Overigens staan op precies dezelfde plekken soms ook
andere gehakte boomsoorten, zoals de zwarte els.
Bosranden
Opvallend is dat deze oudere hakhouteiken vaak langs de ran
den van bossen staan. Daarbij zijn de eiken veel ouder dan de
bossen. Het meeste bos zuidelijk van Sint Jansteen en Clinge
Groepje uitlopers op een ondergrondse stobbe
Opgaande stammen al meer dan 7 00jaar oud.
Oude stobbe van zwarte els
