10 jaar telpost Margarethapolder Terneuzen
e
1 O jaar telpost Margarethapolder Terneuzen 2008 -2018
Door: Bert van Broekhoven en Alex v Herrewege; Foto's: Bert van Broekhoven
Het is ongelooflijk dat het inmiddels 10 jaar geleden is dat telpost Margarethapolder Terneuzen door de gedeputeerde Hamelink
van de provincie Zeeland formeel geopend werd op zaterdag 4 oktober 2008. Die handeling werd destijds in café de Griete uitge
voerd middels het virtueel onthullen van de informatiepanelen van de telpost en die van het historische kanon.
Trektellen is een spannende manier van natuurbeleving
Soms zijn er dagen datje je afvraagt waarom sta ik hier. Op
andere dagen vraag je jezelf af waarom sta ik hier alleen.
Dat is dan met name op dagen dat het geweldig vliegt. Op die
dagen vliegen diverse soorten trekvogels aan alle kanten langs
je heen op diverse hoogten. Dat zijn de dagen dat het tellen
alleen echt niet te doen is en het eindresultaat een beperkte
afspiegeling is van hetgeen er echt is langsgekomen. Want
naast het tellen moetje ook nog alles noteren zodat het op
het einde van de dag geregistreerd kan worden op trektellen.
nl. Elke teldag is anders, met name het niet weten wat er komt
maakt het spannend.
Op goede dagen worden de actuele dagrecords er online
bijgehaald en worden de datums vergeleken. Vaak zie je dat
de piekdagen van sommige soorten regelmatig op dezelfde
datum of week plaatsvinden. Zo zijn de 3 beste dagen voor de
Veldleeuwerik allen precies op 19 oktober.
Tellers
De 1 e twee jaren waren het vooral Bram Vroegindeweij en Bert
van Broekhoven die de telpost bemanden. De jaren daarna was
mijn leermeester Marcel Capello regelmatig op de telpost te
vinden. Van hem heb ik in korte tijd veel geleerd. Trektellen is
een vak apart, dat blijkt ook wel uit het aantal vaste tellers, dat
is helaas beperkt. Tellers die we regelmatig hebben gezien zijn
o.aMarcel Capello, Bram Vroegindeweij, Hans Molenaar, Jaap
Kolijn, Erik Drijvers, Carlo Emeleer, Peter Maas en Cor Sol. Sinds
enkele jaren zijn er eigenlijk nog slechts 3 vaste tellers over,
namelijk de beide auteurs van dit stuk en Ab Delzenne die ons
de laatste jaren is komen versterken. Eric Marteijn, een van de
grondleggers van telpost Breskens, komt elk jaar steevast 1 of
2 keer op bezoek om mee te tellen. Altijd gezellig en leerzaam.
Ongelooflijk wat hij allemaal weet. Huub Bun de vaste teller
van telpost't Hellegat komt ons ook regelmatig opzoeken, zijn
specialiteit is het herkennen van de vogels op geluid. Alex v
Herrewege is vanaf 2009 af en toe mee gaan tellen en is sinds
april 2013 een vaste teller geworden. Hij komt vanuit België
trouw elke zondagochtend tellen, hij is erg gedreven en vindt
het ook leuk met de statistieken aan het werk te gaan. Verder
op in het stuk ziet u daarvan een resultaat.
Het is een vaststelling dat op heel wat telposten de gemiddel
de leeftijd van trektellers vrij hoog is, en dat er weinig instroom
is van jongeren. Tellers die ouder worden zien zich geconfron
teerd met afnemende mogelijkheden op gebied van zicht en
gehoor. En dat zijn nu juist twee heel belangrijke eigenschap
pen waarmee een trekteller aan de slag moet
Alex van Herrewege en Bram Vroegindeweij
De iTtltkluut herfst 2018
Bert in stilte genietend van de vroege ochtend
De omgeving van de telpost
Op en rond de telpost is er altijd wel wat
te zien.
Is er geen vogeltrek dan is er lokaal nog
van alles te zien op de Westerschelde en
in het natuurgebied de Margarethapol
der zelf. Doordat het gebied de laatste
jaren is uitgebreid richting Othene en
er nog enkele nieuwe waterpartijen zijn
aangelegd, is het gebied interessanter
geworden voor vogels om hier hun
trektocht te onderbreken. Op goede
ochtenden zien we dan zangvogels als
Rietgorzen en Graspiepers, maar ook di
verse soorten steltlopers, uit het gebied
opstijgen om hun tocht voort te zetten.
De Margarethapolder is ook een hoog-
watervluchtplaats (HVP) en slaapplaats
voor Eenden, Ganzen en Meeuwen. Dit
maakt het in de ochtenden best lastig de
echte trekvogels te onderscheiden van
de lokale "slaaptrek" van enkele soorten.
Alleen door ervaring en een goede loka
le gebiedskennis is het mogelijk om die
bewegingen enigszins uit elkaar te hou
den. Vogelsoorten die in Margarethapol
der verblijven worden benoemd als "ter
plaatse - soorten". Vanaf de telpost zien
we regelmatig zoogdieren zoals: Ree,
Vos, Zeehond, Haas en Konijn.
De getallen over de periode
2008-2017
Bij het tellen van de trekvogels op een
telpost hoort natuurlijk een samenvat
ting van alle gegevens die we in die 10
jaar hebben verzameld. In die 10 jaar,
hebben we al heel wat verschillende
soorten vogels voorbij zien komen, om
precies te zijn 221 verschillende soor
ten. Inclusief de ter plaatse soorten 239.
Daarvan zijn er slechts 2 die Bert in al die
jaren helaas heeft gemist nl. de Noordse
Pijlstormvogel en de Witvleugelstern.
Het beste jaar tot nu toe was 2017 met
het recordaantal van 130.000 vogels. De
top 3 soorten die het meest worden ge
zien zijn: 1 .Spreeuw 2.Vink en 3. Kolgans.
Op de beste teldag 19-10-2012 werden
36.444 vogels geteld. Dat was meer dan
een kwart van het jaartotaal. Enkele
soorten die we slechts 1 maal zagen
zijn: Bijeneter, Dougalls Stern, Goudvink,
Noorse Pijlstormvogel, Papegaaiduiker,
Reuzenstem, Witvleugelstern, Zeearend,
Zwarte Ibis en Zwarte Ooievaar.
Statistische samenvatting door Alex
De belangrijkste basisgegevens die voor
een trektelpost worden opgevolgd en
vergeleken zijn: 1Het aantal vogels
2. Het aantal teluren 3. Het aantal
vogelsoorten en 4. Het uurgemiddelde.
Uiteraard is het zeer interessant om de
evolutie van deze parameters op te vol
gen. De onderstaande tabel geeft daar
van een overzicht over de periode 2008
- 2017. Wellicht wordt het zeer interes
sant om in de komende jaren de evolutie
van die basisgegevens te volgen om
uit te maken welke invloed de klimaat
verandering zou kunnen hebben op
de vogeltrek. Wij laten het aan de sterk
geïnteresseerden of ingewijden over om
heel wat info uit de tabel te halen.
In dit artikel beperken we ons uiteraard
tot een paar belangrijke vaststellingen.
Voor meer gedetailleerde statistieken
en grafieken verwijzen wij trouwens ook
naar de website trektellen.nl. U vindt
daar bijvoorbeeld info over dagrecords,
