O De steltkluut herfst 2019
O
Zwarte ooievaar
in het Waterwingebied Clinge
Sint Jansteen Heikant
De Rood mus - Please to meet you
*1
Plaatstrouwe visarenden
Bijzondere waarnemingen in de regio
Bijzondere waarnemingen in de regio 9
Door: Bas de Maat (tekst) Alex Wieland (foto)
Het Waterwingebied heeft kennelijk een
aantrekkingskracht op juveniele zwarte ooievaars.
Voor het vierde jaar op rij is er in augustus een zwarte
ooievaar neergestreken. Dit keer in een klein poeltje in
de bossen van Sint Jansteen, pal op de grens met België.
Eddy Taelman ontdekte de zwarte ooievaar en aan de
hand van foto's van Henk Nijskens en Alex Wieland kon
de herkomst achterhaald worden. Op 11 juni werd de
zwarte ooievaar met kleurring BLB Y0379 geringd als
nestjong (in een nest van 4) in Beausaint (Ardennen).
Zwarte ooievaar op 04-08-20 7 9 in SintJansteen.
Door: Carola André (tekst en foto's)
De mannetjes zijn heel mooi om te zien, felrode kop, borst en
stuit. De vrouwtjes zijn bruin, lijken een beetje op een grauwe
gors of een vrouwtje huismus. Ook het postuur is een beetje
als van een gors, groenling of vink, dus vrij stevig. Ze hebben
een korte dikke snavel en kleine zwarte kraaloogjes.
Toen ik hoorde, dat er een exemplaar op het Eiland van de
Meijer zat, ben ik gaan kijken, en was aangenaam verrast, toen
ik de roep hoorde. Het geluid is zeer opvallend, en sommige
gebruiken het ezelsbruggetje "please to meet you". Als je er
goed naar luistert, haal je die zin er inderdaad uit. Al vrij snel
gevonden, omdat hij vrij vaak zong. Mooi vogeltje, helaas niet
de rode kleur, die de mannetjes hebben, vermoedelijk was het
een jong exemplaar (geen juveniel), en krijgt hij pas de rode
Roodmus op het Eiland van Meijer (2)
Roodmus op het Eiland van Meijer
kleur in het 2de kalenderjaar. Het was even lastig, om er een
foto van te kunnen maken, omdat hij niet echt op dezelfde tak
bleef zitten, maar heen en weer vloog.
Hun broedperiode is vanaf mei tot augustus, en dan het liefst
in open gebieden, maar wel daar waar het vochtig is. Dit kan
zijn in vochtige weilanden, bij beekjes of parken, want er
moeten wel bomen en struiken zijn.
Ze eten meestal zaden, en doen dit op de grond, net zoals
vinken, groenlingen, kepen enz. Bij deze soorten zijn ze soms
ook te vinden.
Ze hebben wel in Nederland gebroed, maar nu zijn ze hier
eigenlijk alleen nog maar tijdens de trek waar te nemen.
Door: Carola André (tekst en foto's)
Prooi in zicht
De visarend is een prachtige roofvogel die niet verwant is
aan andere roofvogels, en uniek zijn omdat ze bijna niets
anders eten dan vis. Als ze bij water komen zie je eenden weg
zwemmen/vliegen, maar blijven wel in de buurt. Alsof ze in
de gaten hebben, dat de visarend geen grote bedreiging voor
hun vormt. Dit is bij de zeearend wel anders, want dan is alles
in rep en roer, en vliegen ze gelijk kilometers ver weg.
Visarenden hebben voor hun leefgebied niet veel eisen: visrijk
water en hoge bomen, zendmasten of door de mens gemaakte
platformen. Alleen rust is een belangrijke vereiste. Het is
een vrij kleine arend, donkerbruin op de bovenkant van hun
vleugels, rug en staart, en wit aan de voorkant, met op beide
vleugels een donkere polsvlek en een donkere rand rond hun
keel. Op hun witte kop loopt een donkere streep vanaf de
ogen naar de rug. De krachtige poten zijn wit, en de klauwen
vlijmscherp met kleine stekeltjes, om de glibberige vis goed
vast te kunnen houden. De vleugels zijn enigszins geknikt, in
tegenstelling tot andere arenden, die rechte vleugels hebben.
Normaal gezien zag je ze in Nederland alleen tijdens de trek,
maar sinds 2016 broeden ze ook in Nederland, en dit in de
Biesbosch.
Tijdens de trek verblijven ze altijd een paar dagen - soms zelfs
weken - in ons land, en opvallend is dat de visarenden steeds
op dezelfde plekken verschijnen. Dit is ook het geval bij het
Groot Eiland, nabij Hulst. Dankzij mijn foto's weet ik, dat het
niet de vogels van het jaar ervoor zijn. Tot nu toe kwamen
ze rond eind augustus, begin september, en bleven dan
voor een week of 3 a 4. In 2017 heb ik een paar mooie foto's
kunnen maken, omdat ze over mij heen vlogen, terwijl ik op
Terug uit het water komen vereist de nodige inspanning
de uitkijktoren stond. Wat een prachtige vogels zijn het, en het
was genieten, om ze zo vlak bij te zien.
In 2018, na een lange warme periode, was het water bij
de uitkijktoren nagenoeg verdwenen, waardoor de vogels
moesten uitwijken naar het water bij Luntershoek.
Nu kon ik ze nog beter zien, en hun vistechniek observeren.
Biddende visarend
Net als b.v. de torenvalk"bidden"ze boven het water,
schitterend om te zien. Soms doen ze een nep aanval, om
de vissen tot beweging aan te zetten. Ze vliegen dan naar
beneden, scheren rakelings over het wateroppervlak, en raken
met hun klauwen even het water aan, waarna ze weer naar
boven vliegen, rond cirkelen om vervolgens op een bepaalde
plek weer even te blijven bidden. Als ze hun prooi zien,
duiken ze als eerste met hun kop naar beneden, trekken hun
vleugels in en op het laatste moment gooien ze hun poten
uit. Vervolgens komen ze weer naar boven, met of zonder vis.
Het viel mij op, dat ze tijdens hun vlucht naar een boom, de
vis de ene x met 1 klauw vasthielden, en dan weer met 2. Ze
zijn slanker maar wel groter dan een buizerd, het kost dan ook
veel kracht, om weer uit het water te komen. Eerst vliegen
ze vlak boven het wateroppervlak, daarna winnen ze steeds
meer hoogte en vliegen naar een plek, om hun prooi op te
eten. Meestal is dit in een hoge boom of op een paal, en dan
zo hoog mogelijk, zodat ze de omgeving goed in de gaten
kunnen houden. Dode bomen zijn ook zeer geliefd om op te
zitten. Ze broeden al jaren in Duitsland en Midden-Frankrijk,
maar ze nemen in andere landen ook in aantal toe, waaronder
ons land. Zoals vele andere trekvogels overwinteren ze in
Afrika.
