mossen en korstmossen
Mossen en korstmossen
boor: Sandra hobbelaar. Foto 's Lucien Calle
Gelobde zeecitroenkorst
Boomvorkje, een levermos
De bomen zijn kaal en planten zijn
voor een groot deel afgestorven.
Eigenlijk ziet het er buiten best saai
uit. Of toch niet? Als je goed kijkt
is er toch nog kleur te vinden. Fris
groene mossen en korstmossen in
verschillende tinten grijs en groen.
Nu het lekker vochtig is buiten,
komen zij tot leven. En als je nog
beter kijkt zul je zien dat sommige
soorten bloeien.
Mos
Heb je wel eens een mosje van
dichtbij bekeken? Nee? Moet je echt
eens doen. Het is net of je in een
mini bos kijkt. Duw maar eens wat
van die miniplantjes opzij. Het lijken
net kleine boompjes met bladeren.
Soms zitten er zelfs nog beestjes
tussen ook. Mossen zijn primitieve
sporenplanten net als varens,
schimmels Paddenstoelen) en algen.
Hiervan komen zo'n 650 soorten in
Nederland voor. Een aantal soorten
komt heel algemeen voor. Andere
soorten zijn kieskeuriger en vind je
slechts hier en daar.
Groeiplaats
Bij mossen denken we meteen aan
vocht. Ze hebben geen wortels om
vocht op te nemen, dus doen ze dat
op een andere manier. De blaadjes
van mossen zijn maar een cellaag dik,
zodat ze water uit de lucht kunnen
halen. Dat kan natuurlijk alleen als het
niet te droog is. Vandaar dat mossen
graag groeien daar waar het vochtig
is, denk maar aan bossen, natte muren
of schaduwrijke plaatsen.
Doordat mossen water direct
opnemen, hebben ze snel last als de
kwaliteit van het vocht niet goed is.
Je kunt mossen dus ook gebruiken om
de kwaliteit van de lucht (met vocht
er in) te bepalen.
Op hele droge plekken of in de felle
zon kunnen sommige mossoorten
ook prima leven. Vaak zijn er dan
witte glasharen die het zonlicht
terugkaatsen. Of de blaadjes rollen
erg makkelijk op waardoor er van
binnen geen water verdampt.
In de zomer beschermen veel mossen
zich tegen uitdrogen. Ze krullen
hun blaadjes op en zien er dan heel
anders uit. Na een regenbui of in de
herfst zien ze er weer fris groen uit.
Handig als je mossen wilt bestuderen.
Even een regenbui nadoen met de
plantenspuit en je kunt het mosje ziet
er weer uit alsof er niets is gebeurd.
Uiterlijk
Mossen kunnen er heel verschillend
uitzien. Ze zijn te verdelen in twee
groepen: de Levermossen en de
Bladmossen. Levermossen groeien in
een flap of als stengeltje met twee
rijen blaadjes op de ondergrond.
Het sporenkapsel zit in de plant.
Bladmossen hebben blaadjes rondom
en hun sporen groeien in een kapsel op
een steeltje dat boven de bladeren is
uitgegroeid. Als de sporenkapseltjes
op de mossen staan, ziet dat er
prachtig uit. Met hun bruinrode kleur,
steken ze fel af tegen het groen van
de blaadjes.
Boombekleding
Met de avondwandeling tijdens de
nacht van de nacht, liepen we langs
een eik met een prachtig kleed
aan van mossen en korstmossen.
Van boven naar beneden en vooral
op de horizontale takken, zaten
dikke mostapijten met daartussen
plakkaten van korstmossen. Een
prachtig gezicht! Hoeveel soorten
zouden daar wonen? Vast wel meer
dan 10 soorten.
Korstmos
Op een boomstam of steen kun je
soms rare vlekjes vinden. Dat zijn
't stekkertje winter 2019
