Op zoek naar de
Bruingemarmerde schildwants
Bruingemarmerde schild wonts
Door: Lucien Calle (tekst en foto's)
Kortgeleden plaatste de Nederlandse Fruittelers Organisatie op haar website een alarmerend bericht over de opkomst
van de Bruingemarmerde schildwants (Halyomorpha halys). Dit dier komt oorspronkelijk uit Azië en heeft zich in Zuid
Europa, o.a. Italië, zeer succesvol gevestigd. Daar blijkt deze soort massaal in fruitboomgaarden voor te komen. Vooral
de perenteelt heeft er onder te leiden, maar ook andere teelten van groente- en fruitsoorten worden bedreigd. Het
plaaginsect verspreidt zich in Europa noordwaarts. Nadat in het najaar van 2018 het eerste dier in Limburg werd ontdekt
zijn er recentelijk in diverse provincies in Nederland vondsten gedaan. Nog niet in Zeeland, maar dat lijkt een kwestie van
tijd te zijn.
Omdat deze opvallende exoot een flinke negatieve impact
kan hebben, kijk ik al een poos op kansrijke plekjes rond. Tot
nu toe steeds met een negatief resultaat. Voor controles van
kraamkamers van vleermuizen kom ik regelmatig ook op
kerkzolders en in torens. Opvallend is daar de vaak enorme
hoeveelheden dode en stervende insecten, die in de bovenste
etages aanwezig zijn. Daar zitten tegenwoordig vaak ook veel
wantsen tussen.
Torens als warmteval
Veel insecten zijn warmte lievend. In het najaar en winter is
de temperatuur buiten dikwijls lager dan binnen. Via allerlei
kiertjes ontsnapt warme lucht uit gebouwen. De gevoelige
insecten vinden deze plekjes moeiteloos en kruipen door de
spleetjes de warmte tegemoet. In de torens stijgt de warme
lucht op, waardoor het in de bovenste delen vaak warmer is
dan beneden. De meeste insecten verplaatsten zich dan ook
naar boven. Soms zie je er duizenden die zo bij elkaar willen
overwinteren. Niet alleen in torens, maar soms ook in huizen
treedt dit verschijnsel op. In het voorjaar proberen ze weer naar
buiten te gaan. Ze willen dan het licht tegemoet gaan, maar
kunnen niet door het glas van de raampjes. De meeste streven
daarvan uitputting of droogte.
Verspreiding
Bruingemarmerde
schildwants in
Nederland, opgehaald
uit Waarnemingen.nl
op 31-10-2019
Dode Grauwe schildwants uit de watertoren
Watertoren van Axel
In de watertoren van Axel liggen er 's winters zo vele duizenden
vliegen en wantsen bij elkaar. Een beetje luguber gezicht. Hier
en daar zie je nog een bewegend pootje... Het leek een ideale
plek om daar eens een uitgebreide steekproef te nemen en op
21-8-2018 klommen we omhoog. Brrr, die lange steile trappen,
toch altijd een beetje griezelig. Met een veger en blik werden
enkele honderden insecten voorzichtig in een doos geveegd.
Thuis gekomen het hele zaakje op een aantal grote witte vellen
gelegd en met een insectenpincet de zaak uit gesorteerd.
Omdat het er zo veel waren duurde dat wel even. Mijn
huisgenoten waren aanvankelijk nog, laten we zeggen best wel
geïnteresseerd. Na een paar avondjes begonnen die stapels
dode beesten echter een zekere geur uit te stoten, waardoor er
steeds kritischer mijn kant op gekeken werd. Zelf wen je er wel
een beetje aan, maar duidelijk was dat de klus nu snel afgerond
moest worden...
Verschillende soorten
De meeste vliegen bleken Klustervliegen (Pollenia rudis) te
zijn, een soort die 's winters ook veel in huizen komt. Ook
de Herfstvlieg (Musea autumnalis) was talrijk aanwezig. De
rest van de vliegen is omwille van de huisvrede maar op
de composthoop gedaan. Wat de kevers betreft bleek het
Aziatisch veelkleurig lieveheersbeestje (Harmonia axyridis)
met vele tientallen exemplaren de absolute winnaar. Bij
de wantsen waren er slechts twee soorten. Naast een paar
De steltkluut winter 2019