O De steltkluut zomer 2020
O
Grijze grootoorvleermuis
Grijze grootoorvleermuis op kerkzolder. Foto Bernadette van Noort.
gebeuren.
Om geen extra risico voor de soort te introduceren: terug
houdend zijn met plaatsen van een slechtvalk nestkast.
Met deze informatie werd het voorstel voor plaatsing van
de Slechtvalk nestkast bijgewerkt, maar verscheidene werk
groepleden kwamen tot een heel andere conclusie op basis
van deze gegevens en wensten geen extra risico in plaats van
een berekend risico.
De twee uiteenlopende invalshoeken werden opnieuw aan
de zoogdier-specialist voorgelegd met het verzoek om extra
feitelijke informatie. Hopelijk zou die informatie de werkgroep
toelaten om de knoop door te hakken en een beslissing voor
de lokale situatie te nemen.
Daags nadien hadden we een bijzonder uitgebreide reactie
van de Zoogdiervereniging ontvangen. Spoedig volgde een
overleg op verzoek van vele werkgroepleden. De werkgroep
was met nog extra genodigden, o.a. de Kerkuilen Werkgroep
Zeeuws-Vlaanderen, voltallig aanwezig, allen met ervaring over
de verschillende soortgroepen en/of met verschillende profes
sionele achtergrond.
De informatie vanuit de Zoogdiervereniging werd bespro
ken. Daarnaast telden nog de overwegingen:
Een nestkast in de toren met uitvliegopening naar het
noordoosten zou hier gunstig zijn, want dan kan de rest
van de kerkgebouw niet bekeken worden. Daarnaast vlie
gen uitvliegende grijze grootoorvleermuizen onmiddellijk
naar de beschutting van aanwezige landschapselementen.
Op ca. 30 meter ten zuidoosten van de kerk begint een
boscomplex, wat dus gunstig is voor de vleermuizen.
Ook al is de kans gering dat een kerkuil of een slechtvalk
een grootoorvleermuis pakt, er kan nog wel een verjaging-
seffect plaatsvinden. Aanvalspogingen komen veel vaker
voor en kunnen ertoe leiden dat een vleermuis zich onvei
lig voelt en er niet langer blijft. Dat effect is vooral van de
kerkuil bekend.
Natuurlijk kunnen er ook slechtvalken en (in mindere
mate) kerkuilen aanwezig zijn zonder nestkasten. Wanneer
er echter gebroed gaat worden, neemt het aantal uilen of
slechtvalken met een veelvoud toe, en daarmee de kans
op predatie of verjaging.
Een voorwaarde voor het plaatsen van de kasten is dat de
uitvliegopeningen van de vleermuizen goed geïnventa
riseerd zijn. Dat is nu niet het geval en het zou een flinke
inventarisatie inspanning vragen om dat te doen. Er moet
dan gedurende een heel jaar (uitgezonderd winter) een
aantal keren met veel waarnemers rond de kerk gepost
worden. Als we daarvoor zouden kiezen zijn we een jaar
verder.
Als de uitvliegplekken van de vleermuizen bekend zijn,
wordt er bij de plaatsing van de kasten rekening mee ge
houden. Dit kan voor de vleermuizen positief uitpakken,
maar onvoorziene effecten blijven mogelijk. Bijvoorbeeld
de kans dat vleermuizen van meerdere openingen gebruik
maken en dat ze hierbij wisselen, wordt groot geacht.
De kans op predatie door slechtvalk neemt bij het in het
licht zetten van de kerk en de nabije omgeving toe. Nu is
de kerk niet verlicht en er zijn geen concrete plannen voor
lichtbeperking. Onverwachte effecten blijven mogelijk.
Het besluit
Tijdens het overleg is het volgende besloten:
Als vereniging gaan we in de grensstreek en alle kerken
waar grijze grootoorvleemuizen verblijven (of recentelijk
verbleven) voor het behoud van de soort in de regio. Dat
wil zeggen: In alle kerken langs de grens: Nieuw Namen,
Clinge, Sint-Jansteen, Heikant, Koewacht en Zuiddorpe
plaatsen we geen nestkasten voor kerkuil en slechtvalk.
De 2 aanwezige kerkuilkasten op de kerkzolder van Koe
wacht worden ontoegankelijk gemaakt.
We willen bekijken of we via het Soortenbeleid van
Provincie Zeeland weer een nieuw project voor de grij
ze grootoorvleermuis in deze regio kunnen opstarten.
Mogelijk kan er vernieuwd worden gekeken naar de
leefomgeving van de soort, zoals hoge bomen, groene
infrastructuur en beperken van nachtverlichting. Een pro
jectaanvraag is inmiddels opgesteld en door de provincie
gehonoreerd. In de zomer van 2020 zullen twee stagiaires
verder onderzoek gaan doen naar de situatie van de grijze
grootoorvleermuis in en rond deze kerken.
Er is gekozen voor een verenigingsaanpak, hoewel persoonlij
ke meningen en invalshoeken van elkaar mogen blijven ver
schillen. Het is de kracht van de vereniging dat we met elkaar
een breed spectrum aan meningen, en professionele achter
gronden bestrijken, met respect voor elkaar. Het zijn troeven
die we in de toekomst nog hard nodig zullen hebben om de
biodiversiteit in de regio te behouden. Niet iedereen staat ach
ter dit besluit maar respecteert het wel.
Verspreiding Grijze grootoovleermuis in Nederland.
Bron: Verspreidingsatlas
<1990 (49 atlas blokken)
1990-2019(81 atlasblokken)
O niet wild
©2019 NDFF
Grijze grootoorvleermuis. Foto Bernadette van Noort.
