- 14- -
lie id werd toegevoegd 1 Dat we aan de zuidelijke Zwa-
ke-oever geen sporen van deze poging (meer) vinden,
kan worden' verklaard uit het feit, dat later tóch
een dijk ongeveer in de richting van Het holletje
gelegd werd, de Zwaakse Dijk.
GEMEENTEGRENZEN
De gemeentegrenzen gaan niet altijd langs dijken,
wat toch het meest voor de hand liggend zou zijn.
Hiervóór zagen we reeds, dat de huidige gemeente
grenzen vrij nauwkeurig overeenkomen met d.e grenzen
van de vroegere .Ambachten. De kaart van de Hattingars
van 174-7 en 1748 leert ons dat duidelijk. (Uitzonde
ring is natuurlijk 1 s-Heerenlioek)
Zuid-Beveland is opgebouwd uit meerdere wadden
eilanden. Ten overvloede noemen we Westborssele
(met de plaatsen Oistkercke, Te Vick, Sint Cat he-
rijne, Westkerkcke, Wolfertsd.orp en de hoofdplaats
Monster)5 het eiland Ellewoutsdijk (met Coudorpe);
het eiland Stuivezand; Baarland; Hoedekenskerke;
(ST., BRL.HKK samen later Oostborsselo)5 het
eiland Wolf aartsdijk (in 1809 pets aan Zuid-Bevel and
aangepolderd)heel vroeger kunnen de' Brede Watering
bewesten Yerseke en de Brede Watering beoosten
Yerseke (Reimerswaal) ook wel eilanden'geweest zijn.
De Zuidbevelandse eilanden werden begrensd door
hun VIJSSOO, niet zomaar de zee of de zeearm.
De -vijssoo (ook wel bekend als; ijvezoo, of evezoo)
was de grens die op het schor getrokken werd langs
de punten, aangegeven door de Ambachtsheer of .zijn
gerechtsdienaar, zover als die zijn zwaard bij eb in
de slik durfde gaan planten. Bij elke nieuwe inpol
dering moest de Heer dit werfje in eigen belang
komen doen of laten doen. Bij latere inpolderingen
schijnt men een vaste afstand uit de dijk aangenomen
te hebben als vijssoo.
Hieruit is al meteen duidelijk, dat de Heerlijkheids-
grens (en duss de gemeentegrens) zogoed als nooit
over een dijk loopt. Slechts bij de inpolderingen
na do franse Tijd treft men dit wol aan.
- 15
Als we vorenstaande .toetsen, zien we de gemeentegren.
Baarlend - Hoedekenskerke en Baarland - Oudelande 11c
altijd lopen op de vijssoo. Dicht daarbij vindon we de
oude Vijssoodijk, verbasterd tot Vijfzodendijk (oude
schrijfwijze Vij/& 00dijk werd gelezen als Vijfsoodijk)
De vijssóhijk van Hoedekenskerke is Ifgeveld7; (^afgegrs-
ven)j want de grens ligt ten noorden van 'de enigst n
bestaande vijssoodijk, die van Baarland. Het zelf die zie
we bij Oude lande - Ellewoutsdijk, waar de Ellewoutsdijk
■vijssoodijk geveld is. Waarom zou men ook twee p.aralle."
lopende dijken vlak bij elkaar handhaven, als men hove
dien hard. gebrek heeft aan .zand voor nieuwe inpolde
ringen
De noordelijke gemeentegrens van Hoedekenskerke loopt
overal even ten noorden van de dijken Zwa.aksedi.jk, Oud
Hoondertclijk, Nieuwe Hoondertdijk, Boonepolderdijk; ken
lijk op de oude vijssoo. Zo ook de noordgrens van 's-G
venpolder noordelijk van Koedijk, Zaai dijk en Essendijk.
De noord - zuid lopende grenzen geven een ander hee
te zien. Nu loopt de grens.vaak dwars door een polde
Dit komt, omdat twee (of meer) Ambachtsheren gezame-
lijk die polder inpolderden, zodat ieder een deel ver
•wierf voor zijn Heerlijkheid. Dat het wel eens een gro
ter of een minder groot part werd,^kan alleen maar.
liggen aaii^het verschillend finsfeiëel of materieel
aandeel dat. elk van de Ambachtsheren in de inpolde
ring s werkzaamheden had.
Zoals we reeds zagen, kwam er van samenwerking tusse:
Hoedekenskerke (Baarland) met s-Gravenpolder hij heb
afdammen van liet Zwake niets. Hoedekenskerke is dan
ook praktisch niet gegoed in de Oost- en Middenzwake-
polders. Baarland en Hoedekenskerke polderden broeder
lijk samen alle inpolderingen in vanaf de Achterdijk b<
a an de Zwaakse dijkDaardoor ligt het kerkdorp Kwader
damme niet in de. gemeente Baarland (hoewel het pal
noorden van Baarland ligt), maar in de gemeente Hoe-"
-kenskerke.
Toen Baarland eenmaal aan het Zwake stond (en dus ni
langer meer met Hoedekenskerke in kón polderen) heei
ze verdereinpolderingen naar het westen samen met
Nisse verricht. Het gevolg is, 'dat Baarland, met een
vreem&lange runt dlew naar het noorden gaat (De har:.
