o£b. 8
phieFilieDn: De: Machlia Zegel
van Sophie, dochter van de Heer van
Mechelen
Het rechtse deel van het wapen is het
oudste wapen van de heren van Meche
len, uit het huis Berthout.
Het linkse deel is het wapen met de
drie St. Andrieskruisèn van de heren
van Breda.
(Afb. 8)0
HET VERBAND
Mechelen l Was niet de grootmoeder
van graaf Willem Adriaan van Nassau-Odijk, Heer van Gort-
geneeen jonkvrouw van Mechelen? Zou het zo vreemd zijn
als hij, door dit wapen te kiezen, de nagedachtenis van zijn
grootmoeder heeft willen eren?
Het wapen voor de bezitting, die hem nu als een gunst ge
schonken v/as door zijn achterneef Willem III, maar die het
rechtmatig erfdeel van zijn vader zou zijn geweest, als
grootvaderMaurits grootmoeder Margaretha wettig had ge
trouwd?
Ik wil hier dan als voorzichtige conclusie stellen, dat
het v/apen, zoals het vanaf de tijd van W.A. van Nassau-Odijk
eerst door de heerlijkheid en later ook door de gemeente
Kortgene is en wordt gevoerd, zou kunnen zijn ontstaan uit
het wapen Berthout-Mechelenmet een schildhoofd, waarin
de drie sterren uit het oudere wapen der heerlijkheid, met
dien verstande, dat de sterren van zilver veranderd zijn
in goud, en zespuntig zijn geworden in plaats van vijf pun-
tig.
BIJKOMSTIGHEDEN
Het huidige v/apen van de stad Mechelen is niet meer ge
paald van zes stukken, doch vertoont in goud drie palen
van rood en een hartschild van goud beladen met een zwarte
adelaar
nu', i'
- Fa -
Het zijn dus nu zeven stukken geworden in plaats van zes.
Misschien om een symmetrische achtergrond te scheppen voor
het hartschild?
Dit v/apen is, met verandering van kleur, identiek aan het
wapen van 's-Reer Arendskerke, dat in goud drie blauwe pa
len heeft en een hartschild van zilver, beladen met een
zwarte adelaar.
Kruiningen voert in goud drie zwarte palen, het oude wapen
der heren van Cruijningen. Het geslacht Van Cruijningen stam
de ook uit het huis Berthout.
Was de stichter (althans naamgever) van-'s-Heer Arendskerke
misschien een Arend van Cruijningen? De voornaam Arend kwam
in dit- géslacht vrij frequent voor.
In Belgie vindt men de drie palen in tal' van gemeentewa
pensIk noem BerlaarBeBohem, Grimbergen, Duffel, Ranst
Mechelen, Gheel, Mortsel, Niel, St. Catelijne Waver.
Al deze wapens zijn terug te voeren tot het huis Berthout,
dat dus wel een grote rol moet hebben gespeeld.
Tenslotte kan over de Ambachtsheerlijkheid Cortgene nog
vermeld worden, dat zij, zoals eerder is gezegd, tot 1795 in
het bezit van de graven van Nassau-Odijk is geweest; na de
Franse Tijd kwam ze door vererving aan het geslacht Mulert
tot de Leemkule. In 18A3 kwam ze door kóóp aan de familie
Van Hoboken uit Rotterdam, wier naza.ten nog steeds eigena
ren zijn van lthet ambacht Kortgene".
De bezittingen zijn thans ingebracht in de N.V. i^ot Exploi
tatie van Onroerende Goederen Rhoon, Fendrecht en Kortgene.
LITERATUUR
Dr. A.R. KleynWapens.
J.L. Motley: The Rise of the Dutch Republic.
Zie voorts bij het artikel: Het wapen van Cats, V.Z. Dec»1965
K A T S
C.I. ZUIJDWEG
