34
ZEEUWSE TOPONIEMEN
In de jaren 196^ en 1965 was ik in de gelegenheid,
enkele gemeenten,op Zuid-Beveland naamkundig uit te
kammen1
Zeer opvallend is,op Zuid-Beveland, dat bfign» elke
veldnaam; op -hoek eindigt. Ook als Sppellatief komt dit
woord voor. als de boer ergens op zijn land is,, dan zegt
de boerin nog wel: "Hij is in den hoek."
noe Iwats men aan deze naamgeving? Ongetwijfeld vindt hij
zijn oorsprong m de taal der landmeters, de makers van
de veldboeken of ".overlopers"., gebruikt vóór de invoering
van net kadaster. In deze overlopers staan de eigeneren°
beter nogde gebruikers óf "baanders", der percelen in
een met name genoemd stuk grond. Ken begint dan altijd
van uit een hoek, gevormd door bijvoorbeeld een weg en
een dijk, de verschillende eigenaren met hun ei gen meine
ten" te vermelden.-
lierkwaardig' is, dat op Walcheren bijna uitsluitend snrake
is van velomen op -blok. Een hoéknaam komt er nagenoeg
met voor Blok is 'een ingesloten stuk land. Het woord
is een samengetrokken vorm van het voltooide deelwoord
eloken, behorend bij het werkxvoord beluiken sluiten.
Beloken Pasen en "iets oogluikend toestaan".
In de Middeleeuwen werd over het algemeen niet het
vieiland omheind.., maar wel wérd het bouwland met heg- en
hekwerk omgevén, 'om het o.a. tegen loslopend vee te be
schermen. Op een oude prent van Hulst en omgeving is dit
zeer duidelijk te zien.
In deze bijdrage wilde ik achtereenvolgens behandelen:
1. Be plaatsnamen Ovezande en Borssele.
2. Enkele opvallende toponymica in bovengenoemde voor
malige gemeenten.
3» Namen i.v.m. via ter en drassige grond.
4. Na.rn.en die herinneren aan vroegere toestanden.
5 o Namen die ontstaan zijn uit persoons- en familie
namen.
Bij de hoofdstukken 3 t/m zijn ook namen uit Driewegen-
35
-Coudorpe en Oudelande-Baarland begrepen.
1. OVEZANDE en BORSSELE
OVSZAITDE heet in 1318 Avesand, ook nog in 1331 Avenzand
(RDG,p.70-79;452-453)Eerst in 1419 is er sprake van Over-
zande Grijp ink). Op grond van deze oudste attestaties
sehre.ef B. II. Spijkerboer reeds in 1930, dat, in Ovezande de
Middeleeuwse vrouwennaam Ave verborgen is Rond 1280 be
dijkten dé Heren van Schenge te 's-Heer Arendskérke de polder,
die later de Oud-Ovezandepolder zou heten-^'. S. Muller merkte
nog op: "Oven- of Ovezande, een dochter van Seraerntskerke
De fazant In het wapen van Ovezande moet derhalve verwezen
worden naar fabeltjesland. Wel moeten we het fabeltje niet
vergetend
BORSSELE komt in 978 voor als Brumsale, 0kb.,nr.49; in
1003 als Brumsela, id. nr.69in 1148 als Brinsilaidnr148
in I.267 als' Bersalia, Obreen, p.220in 1420 als BerseleRU;
in 142.1 als Borsel, RU. We....weten niet, helemaal'zeker, dat
Brumsale met Borssele identiekisp Met betrekking tot Brum-
sale zegt Mansion: sale wgerm. sal ja - woonplaats, gehucht0''
en Gijsseling zegt: Germ. saii - "uit slechts één ruimte
bestaand huis Het eerste element is volgens Gijsseling
problematischmaar op p-197 bemerkt hij bij Brumagne (bij
Namen) en Brummen (in Gelderland) 794 Brimnum DB, p',347;
Bremmenën 1215, SP 215 bet volgende: oudgerm. briminum,
datplbij brima (0e„, On. brim) "branding" Waarom zou dit
laatste zeker niet ook gelden voor ons Brumsel'a? Zeer waar
schijnlijk kunnen we terecht en zeer toepasselijk Borssele op
vatten als "plaats van de branding""plaats van de branding
der zee",. Hollestelle en )(an der Baan interpreteerden Bors
sele reeds als "zeebuurt"0
2. Enkele opvallende toponymica
in Ovezande en Borssele.
Naast Borssele zelf is zijn zogenaamde BERG VAN TROYE wel
een der oudste benamingen. Volgens Braat is het een kasteel-
berg. "o'pgeworpen ten tijde van de Deense overheersing rond
9006W c Misschien hebben de lieren van Borssele hun slot de
