,-10- Als dan bij de verdere nasporingen wordt geconsateerd, dat de bewuste Joseph de Laet rooms-katholiek was, is Hil Bottema er helemaal van overtuigd dat deze man niet Jantje de prentenknipper geweest kan zijn, aangezien in zijn prenten daarvan -n.l. van zijn roomse gezindte- niets blijkt. Reeds eerder in haar opstel had de schrijf ster verondersteld, dat'Jantje, gezien de aard zijner bijbelse voorstellingen, uit een streng calvinistisch milieu moet zijn voortgekomen. Ik kan het met Hil Bottema niet eens zijn, wanneer zij om die reden Joseph de Laet (of de Laat) uitschakelt als de man die de gezochte prentenknipper zou geweest kunnen zijn. Wanneer we de prenten van Jantje aan een nadere be schouwing onderwerpen, dan valt ons op de speelse sier lijkheid, waarmee ze zijn uitgevoerd. Dan is er zijn voorliefde voor bonte kleuren, waarmede hij tal van zijn knipprenten verlevendigt. Deze soms sprankelende fleurig heid v/ijst naar mijn mening niet op de sobere en wat in getogen levensstijl van de Calvinistische protestant, maar veeleer op de ongedwongenheid en de zin voor kleur en opschik, die zo vaak kenmerkend zijn voor de levens sfeer in roomse kring. Verder prijkt in een zijner bijbelse prenten "De straf der Zonde" de zinnebeeldige Godsvoorstelling" de dne- hoek met het Alziend oog; een symbool dat we in vele rooms-katholieke kerken (en huizen), maar nooit an pro testantse kerkgebouwen van het Calvinistische type, als decoratieve versiering tegenkomen. Ook is het opmerkelijk dat de bijbelse namen, voorkomen de in enkele door hem uitgebeelde bijbelse "caferelen, geknipt of gesneden zijn in de spelling die voor o.cze namen uitsluitend bij de rooms-katholieken in zwang is, n.lo Moses, EliasJonas, Salomon, Gasemani enz* Iemand van Calvinistische huize zal allicht bij het weer geven van bijbelse namen de schrijfwijze volgen zoals -11- lnProtestantse kringen gebruikelijk is, t.w. Mozes, -^lia, Jona, Salomo, Gethsemané. Kortom het wil mij voorkomen dan Jantjes artistieke ^.n ups els meer karakteristiek het werk zijn van een Katho- --ILÖ.U dan van een Calvinische maker. r'a tuur li jk wil ik geenszins beweren dat we nu in Joseph ae .,cie-c eindelijk de man hebben opgespoord wiens alias anuje ae prentenknipperis. De tot nu toe beschikbare ^gegevens zijn te vaag en te ontoereikend om dit zonne- unaar ce bewijzen. Maar evenmin wil ik zo oositief stel- v"!?' ?el^k Kil ?ottema dat doet, dat Jantje per sé niet -^.-Mioliek moet zijn geweest. a. ^aar hoe het ook zij» Let probleem van Jantjes identi- o is nog niet opgelost. Voorlopig zal hij dus no-°* in de Zeeuwse folklore alleen maar onder zijn'bijnaam aangete- blijven als de "bekende onbekende15zoals Hil Bottema aem m de titel van haar bijdrage in ;?Antiek;i aanduidt. Zon-.er twijfel zullen er ook in de kring van abonnées van Varia Zelandiae wel enige lezers gevonden worden, die ooit wel eens iets van onze prentenknipper hebben gehoord en dj.e er met mij gaarne achter willen komen, waar, wan- iiGOi en onder welke naam hij in een doopboek en vervolgens an een register van de burgerlijke stand werd ingeschreven, -openlijn is er iemand die wat meer licht op de persoon en ae ax^onst van de populaire knipper kan verschaffen en die er misschien inslaagt eindelijk zijn ware naam uit verha- en os. papieren te voorschijn te brengen. 'tenslotte nog een opmerking over de afgedrukte prent van ae doerdomj Rcigersburg (dit moet zijn Reigersberg^) ^n,Jj0ueaa vermeldt dat dit een afbeelding Is van de in K- verwoeste hofstede "Reigersberg" in de Oude Sint oos^.ndpolderBier meen ik een vraagteken te moeten plaatsen, aangezien de schuur die Jantje in zijn prent uixeeoldt een heel ander type is dan die die van de ver- uivonen schuur op deze hofstede. De hoeve die de prent 4t A

Tijdschriftenbank Zeeland

Varia Zeelandiae | 1974 | | pagina 7