28
0,50 tot 3,50 per jaar. De koster was tevens belast
met de inning van de zitplaatsenhuurEen beperkt aantal
zitplaatsen waren "vrije" plaatsen en verder waren er in
bepaalde vakken staanplaatsen. Deze staanplaatsen waren in
belangrijke mate voor de kinderen en de opgeschoten jeugd
bestemd. Dat er, om tijdens de godsdienstoefening orde en
rust zo goed mogelijk te handhaven, duidelijk toezicht nodig
was, bewijst ook de functie van stokman, (in onze jeugd was
de stokman er nog; wij noemden hem de "stokslager"Op zijn
vaste plaats in de kerk was ook inderdaad een stok aanwe
zig.
Uit de instructie van de stokman
"Hij plaatst de kinderen zoodanig, als voor hem, voor een
goed toezicht het gemakkelijkst is en hij zorgt dat de kin
deren stil zijn en dat onder gebed en gezang de meeste
eerbied plaats heeft. Hij zal zorgen dat het spuwen in de
kerk wordt nagelaten, terwijl hij bij hinderlijke beweging,
rumoer of verzet, door wie ook teweeggebracht, d^ vrijheid
zal hebben, nadat hij ze tot stilte heeft aangemaand, hen
te verwijderen en terugkeer tot die godsdienstoefening^
zal beletten.
Hij zal al wat hij in de kerk uitvoert zoo stil mogelijk
verrichten, zoodat de aandacht der hoorders niet wordt
afgetrokken, terwijl hem verboden is op klompen door de
kerk te gaan."
De stokman was tevens klokluider;
"Hij zal gehouden zijn, twee uur vóór het aanvangen van ie
dere godsdienstoefening en bij het aanvangen zelve, de
klok iedere keer minstens honderd slagen te luiden.
Nadat hij de klok heeft geluid, plaatst hij zich bij den
ingang der kerk tot den predikant het voorgebed heeft
uitgesproken. Onder het zingen van den voorzang sluit hij
de deuren der kerk, van het portaal, het doophek en de
gangen en van die banken, welke niet machten gesloten
zijn. Gedurende de godsdienstoefening zorgt hij, dat deze
deuren voortdurend gesloten blijven."
De orgeltrapper was het hulpje van de organist sedert in
1866 het orgel was geplaatst;
"De orgeltrapper zal bij alle godsdienstoefeningen, zoo
des Zondags als in de week in de kerk tijdig tegenwoordig
j
