denkbare tegenstelling hiermee vormt het wel in 1867-1873 gegraven Kanaal
door Walcheren. Dat trekt zich tenminste heel weinig aan van bijvoorbeeld de
indeling in kreekmggen en poelgronden. Op wat kleinere schaal geldt dat al
evenmin voor wegen als de Sandberglaan buiten Middelburg en de recente
rondweg om Biggekerke.
Het is tegen deze achtergrond dat we enkele van de belangrijkste ontwikkelingen
nagaan die het Walcherse landschap sinds het ontstaan verder hebben vorm
gegeven. Het accent valt daarbij op het oud- of kernland.
Anders dan de overige Zeeuwse eilanden werd Walcheren na de genoemde
stormvloeden niet meer ingrijpend herschapen door nieuwe overstromingen. Dat
betekent concreet dat tot de oorlogsinundatie in 1944-45 er geen wezenlijke
verandering van de bodemkundige gesteldheid en de oppervlakte-vormen plaats
had en evenmin een belangrijke wijziging in de omtrek van het eiland. Wel waren
er wat dat laatste betreft ondergeschikte veranderingen, waarbij opvalt dat de
noordwest- en zuidwestkust stapje voor stapje binnenwaarts wandelde terwijl in
het noorden juist uitbouw van de kust plaatshad. Een vast punt in de branding was
sinds de vijftiende eeuw de Westkappelse zeedijk, al moest ook die in de loop der
tijd wat teruggenomen worden.
Foto i
Tot de
anno 1916, toen tenminste 1500 hectare op het eiland onder water stond,
van het gemaal Boreel in 1929 was dit een normaal beeld in de wintermaanden.
Verslag comm. verbetering waterafvoer Walcheren, z.j.
Het landschappelijk verschil tussen kreekrug en poel nam eerder toe dan af.
Voortgaande klink en moernering bleven de boosdoeners in de poelgebieden die
steeds lager kwamen te liggen. En hoewel de overheid al sinds de vijftiende eeuw
via bepalingen het moeren probeerde te beperken en te reguleren, werd het tot in
de zeventiende eeuw (oogluikend) toegestaan. Met als resultaat dat het land vol
putten endepoelen, hyer hooge daer laege, ongeëffent achterbleef. Bijna elk winterhalfjaar
stonden grote delen van de poel onder water. Nog in 1916 gold dat voor een
oppervlakte van 1500 hectare. Eigenlijk is pas in 1929 met de bouw van het
23
