De plantengroei van Walcheren
verleden, heden en toekomst
DOOR A. M. M. VAN HAPEREN
Inleiding
Het landschap en de plantengroei van Walcheren zijn sinds 1944 geweldig ver
anderd. Behalve met de inundatie en de daaropvolgende herverkaveling heeft dit
ook te maken met de modernisering van de landbouw en de schaalvergroting in
het agrarisch grondgebruik. Deze modernisering heeft zich zelfs zo sterk door
gezet, dat na krap 30 jaar de inrichting van het polderland opnieuw op de schop
moet. Het is een bekend gegeven dat steeds wisselende milieu-omstandigheden
ongunstig zijn voor een gevarieerd plantenleven. Een dergelijk verlies aan
natuurwaarden valt op diverse plaatsen in het Walcherse polderland duidelijk te
constateren. Verwacht moet worden dat de uitvoering van een nieuwe ruil
verkaveling dit verarmingsproces zal versterken. Daar staat tegenover dat een
ruilverkaveling ook mogelijkheden biedt om plaatselijk positieve ontwikkelingen
voor de natuur te versterken en nieuwe waarden te ontwikkelen. Aan beide
aspecten zal in dit artikel aandacht worden geschonken. Dat gebeurt aan de hand
van een indeling die een landschappelijk karakter heeft en waaraan geomorfo-
logische (duinen, binnenduinrand, dijken), landschapsvisuele (bossen) en ge-
bruiksmatige (grasland) criteria ten grondslag liggen.
Over de bodem en de bewoningsgeschiedenis van Walcheren zijn we thans goed
geïnformeerd. De ecologische kant van de „tuin van Zeeland", zoals het oude
Walcheren werd genoemd, kennen we echter veel minder goed. Dat is erg
jammer, omdat het gebied vroeger botanisch zeer rijk moet zijn geweest. Kennis
van deze oude toestand is vooral van belang omdat zij ons informatie oplevert over
de ontwikkelingsmogelijkheden van dit moment, hoe de omstandigheden ook
zijn veranderd. Misschien kunnen historici, ecologen en beoefenaren van de
heemkunde in onderlinge samenwerking een aantal van deze leemten nog
opvullen.
Buitenduinen
De reliëfrijke buitenduinen van Walcheren behoren tot de hoogste van Neder
land. Grote gedeelten bestaan uit slechts één enkelvoudige duinrichel. Aan de
34