toenmalige minister van landbouw Mansholt de herverkavelingscommissie en de
raad van beroep, waarbij hij onder andere zei„De ruilverkavelingswet maakt het
mogelijk een cultuurtechnische sanering uit te voeren terwijl de herverkavelings-
wet Walcheren tevens een bedrijfssanering inhoudt". En „Walcheren heeft door
de aanvaarding dezer wet recht op 3000 ha. in de Noord-Oostpolder". De
voorzitter van de commissie A. J. van der Weel sprak van de arbeid die uit de oude
klei van Walcheren een nieuw eiland moest boetseren.
Er waren vier motieven voor herverkaveling
- De oude toestand was verre van ideaal, zodat een nieuwe verkaveling een gunstig
effect op de landbouw zou hebben.
- Door herverkaveling zou de inundatieschade ruimtelijk beter kunnen worden
opgevangen.
- De gelden, benodigd voor het herstel van wegen en waterlopen, konden bij her
verkaveling tevens besteed worden aan een verbetering.
- Tenslotte bood herverkaveling de mogelijkheid tot vergroting van kleinere
bedrijven.
De wederopbouw van Walcheren was zonder twijfel een geweldige uitdaging, en
het resultaat was om trots op te zijn. Het nieuwe stelsel van wegen en waterlopen
waarbij iedere kavel via de openbare weg bereikbaar was en een voor die tijd goede
afwatering bezat, was een enorme verbetering. Dat gold ook voor de kavel
inrichting. Kleine percelen werden samengevoegd, veel overbodige sloten werden
gedempt en de overblijvende werden rechtgetrokken. In totaal werden 2500
kilometer sloot gedempt en 1200 kilometer nieuw gegraven. Belangrijk was ook
de drainage van alle akkerbouwpercelen. Eén van de grootste knelpunten in de
vorm van de te kleine bedrijfsstructuur, werd gesaneerd. Deze sanering op
Walcheren was een experiment, onder meer mogelijk gemaakt door het vertrek
van 118 boeren naar de Noordoostpolder, zodat 1534 hectare grond beschikbaar
kwam. De kleine bedrijven werden gesaneerd tot een gemiddelde oppervlakte van
10 hectare, waardoor de gemiddelde bedrijfsgrootte steeg van 6,2 tot 10,3
hectare. Het totaal aantal kavels verminderde van 31.000 tot 13.000. Tenslotte
werden 180 bedrijven herbouwd, en 17 nieuwe bedrijven gesticht.
In het eindverslag van de herverkavelingscommissie lezen we „ondanks het feit
dat deze herverkaveling onder de meest moeilijke omstandigheden begonnen
werd, is Walcheren de voortrekker in Nederland geweest bij de ontwikkeling van
de kuituur-techniek. De herverkaveling is breed aangepakt, niet alleen technisch
doch ook planologisch, mentaal en wat de landschapsverzorging aangaat".
Ook dat laatste aspect had veel aandacht vereist. De tuin van Zeeland was verloren
gegaan. Hoe kon het nieuwe Walcheren opnieuw de tuin van Zeeland worden
De vormgeving van dat nieuwe, naoorlogse Walcheren komt elders in deze
bundel ter sprake. Alles overziende, kan de conclusie geen andere zijn dat dat men
er in is geslaagd een nieuw gebied te creëren met een zeer aantrekkelijk en
harmonieus lanschap. Een gebied met opnieuw een eigen karakteristiek, maar
ook met herinneringen aan het oude en met een infrastructuur die de Walcherse
boer de mogelijkheid bood zijn bedrijf een moderne opzet te geven.
75
