Op een dag terugrijdend naar huis zag ik aan het eind van de Burg bij de sigarenwin
kel van de bekende Middelburgse voetballer Vogel een groepje mensen staan voor een
Speciaal Bulletin van de Middelburgse Courant, meldende dat Marinus van der Lubbe
met de bijl was terechtgesteld. In gedachten zag ik zo'n Mof al op het verzonken hoofd
van Van der Lubbe inhakken, maar de omstanders legden me uit dat het over een valbijl
ging, een guillotine dus.
We hadden twee schoolclubs: Nihil neutraalen de C.G.B. (christelijk). Beide hadden een
orgaan. "Het is tijd dat de Christen-gymnasiast over een Orgaan beschikt dat een fris geluid
laat horen". Over deze slogan hadden ze heter moeten nadenken.
Nee, er gebeurde nog al wat in die dagen en een alerte leraar had bij de klassieken, bij
geschiedenis en aardrijkskunde makkelijk wat aanknopingspunten kunnen vinden zonder
direct 'aan politiek te doen'. De omstandigheden waaronder Cleisthenes z'n eerste demo
cratie opzette - bij een machtsstrijd tussen aristocratische clans kwam hij op de geniale
gedachte het volk. dat traditioneel altijd de dupe was, bij zijn plannen te betrekken en te
laten meepraten - zijn ons misschien wel eens verteld, maar dan als een traditioneel inci
dent, dal zo'n 500 jaar voor Chr. plaats vond en dat ondermeer tot het schervengericht
leidde. Om nu zo'n incident te plaatsen in het breder kader van een tijd. waarin de demo
cratie meer en meer in gevaar kwam, moest je niet op ons gym wezen. Dan was de HBS,
waar geschiedenis werd gedoceerd door de latere Groningse hoogleraar P.J. Bouman,
voor ons 'Jan Kaak', beter toegerust. Toen we onder zijn leiding een van de haast legen
darische reizen naar Noorwegen maakten met de 'Tarakan', hield hij op een avond een re
feraat over 'de toestand in de wereld', waarin hij precies uiteenzette welke gevaren ons
door fascisme, nationaal-socialisme, rassenhaat enz. bedreigden en hij hoopte dat een
confrontatie met deze waandenkbeelden ons bespaard zou blijven. Het is wel vreemd dat
wij, die toen nog kinderen waren, vijf jaar later opeens tot de volwassenheid zouden wor-
30
