Zeppelin
Nu we het toch over de luchtvaart hebben: omstreeks die zelfde tijd kreeg Zeeland er
een attractie bij, die vele mensen op de straat bracht en vooral op de boulevard, want daar
had je het ruimste uitzicht. Voor en na de Eerste Wereldoorlog waren alle grote mogend
heden begonnen met het uitwerken van een idee van de Duitse graaf von Zeppelin: bouw
een sigaarvormige ballon rond een frame van licht aluminium, hang er voor de voortstu
wing aan de achterkant een paar motoren aan en aan de voorkant een gondel voor bestu
ring en passagiers en je hebt een luchtschip dat door zijn ballonkwaliteiten bijna van zelf
in de lucht blijft hangen en nog bestuurbaar is ook.
Er zijn heel wat van die dingen gebouwd, grote en kleine, maar net als men dacht het
goede ontwerp te hebben gevonden, viel er weer een uit de lucht, met voor die dagen zeer
veel slachtoffers. Beruchte ongelukken waren o.a. de vlucht van Nobile van Spitsbergen
via de Noordpool naar Alaska, die in 1926 lukte, maar toen hij het in 1928 wilde over
doen, smadelijk mislukte; 'smadelijk' omdat hij de ramp overleefde, maar de laan werd
uitgestuurd omdat hij ervan werd beschuldigd z'n bemanning in de steek te hebben gela
ten. De latere burgemeester van Aardenburg, Sjef van Dongen, werkte toen op Spitsber
gen en heeft nog deelgenomen aan de reddingsoperaties, waarbij Amundsen, de eerste
man op de zuidpool, om het leven kwam.
Een ander voorbeeld is de ramp met de Britse R-101 in 1930. Het luchtschip was on
derweg om een lijndienst op India te openen en had een hoop 'top brass' aan boord, waar
onder de Engelse minister van luchtvaart. De heren kwamen niet verder dan Noord-
Frankrijk, waar ze bij Beauvais een heuvel niet konden ontwijken. Niemand overleefde
de ramp. De oorzaak van de catastrofes met deze luchtschepen werd gezocht in hun on
bestuurbaarheid vlak bij de grond en de ontvlambaarheid van het waterstofgas, waarmee
ze waren gevuld. Hoe kolossaal deze gevaartes waren heb ik zelf nog kunnen zien, toen
men ons in hun hangars in Manchester de beginselen van het parachutespringen trachtte
bij te brengen. Maar toen had ik ze al door de lucht zien zweven!
Voor mij vrij onverwacht bracht de Vlissingse Courant het bericht, dat de Duitsers nu
een Zeppelin van een zeer verbeterd type hadden ontwikkeld en dat ze daarmee een dienst
op Noord-Amerika zouden beginnen. Het bericht werd later aangevuld met de medede
ling, dat de gekozen route over Zeeland zou lopen! Het bleek waar. Op een lekkere zo
mernamiddag kwam hij over. Het terras voor hotel Noordzee-Boulevard zat stampvol
mensen en voor ons huis en op de rotonde voor de Ruyter kon je ook niet meer lopen.
Meneer Smits, de eigenaar, gaf bulletins uit in het sierlijke schrift, dat hij ook voor zijn
filmannonces bij Alhambra gebruikte en hield op die manier zijn publiek op de hoogte.
Een jonger zusje van me maakte zich daarbij onsterfelijk door op vaders verzoek "ga eens
kijken of er hiernaast alweer een bulletin hangt" terug te komen met de vraag "is het een
dikke man met een grote bril?" Roosendaal, Bergen op Zoom, Goes.... "Ze brengen ter
loops even half Nederland in kaart" siste vader tussen zijn tanden. Middelburg.... en waar
achtig, daar was hij. Statig gleed hij over de stad, veel lager dan we hadden gedacht. Je
kon de naam "Hindenburg" op de zijkant duidelijk lezen en je hoorde later mensen bewe
ren, dat ze in hun radio's het orkestje aan boord hadden horen spelen! In ieder geval ging
er bij de kijkers een hoera'tje op, toen hij langzaam in de richting van Engeland verdween.
Een paar keer hebben we hem daarna nog zien langs komen. Een keer was hij te laat en
kon je hem van ver af met een grote schijnwerper zijn weg langs de spoorbaan zien zoe-
51
