den van de nederzetting op het oude burchtterrein. Al vroeg in de 11e eeuw verliest echter
de moedernederzetting 'Walichrum' zijn betekenis als handelsplaats, hetgeen valt af te lei
den aan de vermelding in deze periode van Middelburg als centrale plaats. De reden hier
voor zal niet zozeer gelegen zijn geweest in een physieke bedreiging door kustafslag of
zandverstuivingen, maar eerder in het tot ontwikkeling komen van het achterland waar
door de plaats in de duinen excentrisch kwam te liggen ten opzichte van het economisch
belangrijke platteland van Walcheren. Uiteindelijk zag ook de abdij die tot 1150 zijn be
staan in de nabijheid van de handelsplaats had gerekt, zich genoodzaakt naar Middelburg
te vertrekken. Over de 'jonge' nederzetting Dumburch zijn uit deze periode geen histori
sche berichten bekend. De opgraving in 1987 doet vermoeden dat de schapenteelt een be
langrijke bron van inkomsten was. Waarschijnlijk ontstond in deze periode ook aan de an
dere kant van de parochiegrens een kleine nederzettingskern.
6 (1250 A.D.) De oudste twee vermeldingen van Domburg stammen uit omstreeks
1200 en uit 1223 (respectievelijk een goederenlijst van de abdij van Echternach en de
stadskeur). In de eerste helft van de 13e eeuw staan in Domburg echter ook al twee pa
rochiekerken en wel in Dumburgh infra castelium (Oost-Domburg) en Dumborgh extra
casteilum (West-Domburg). Blijkbaar was de lokatie van de nederzetting zo goed geko
zen dat aan de andere zijde van de parochiegrens ook een niet onaanzienlijke woonkern
tot ontwikkeling heeft kunnen komen. De groei van 'Domburg-buiten de versterking' ging
uiteindelijk ten koste van 'Domburg binnen de versterking'.
7 1350 A.D.) In de tweede helft van de 13e eeuw gaat het de oostelijke helft van de
'stad', waarvan we aan mogen nemen dat hij de oudste is, niet voor de wind. In 1320 wordt
de parochiekerk van Oost-Domburg verplaatst naar het dan gunstiger ten opzichte van de
woonplaats van de meeste parochianen gelegen Aagtekerke. Het oostelijk stadsdeel
wordt (later) bij de parochie van West-Domburg getrokken. Om het ongemak van een
verre kerkgang voor de inwoners van Oost-Domburg wat te verzachten wordt in 1325 op
de plaats van de voormalige kerk een aan Sint Anna gewijde kapel gesticht (zie ook het
toponiem op de kaart van Goliath hiervoor).
8 (1991 A.D.) Enige onduidelijkheid bestaat er nog over het feit of de kerk van West-
Domburg al in de eerste helft van de 13e eeuw in de stad aanwezig was.
Vanaf de 15e eeuw tot heden verandert er niets noemenswaardigs aan de ligging van
de stad. Historische verwijzingen naar de 9e-eeuwse duinburcht zijn zeldzaam. In 1541/2
is sprake van een huis 'op den burch'. Verder vermeldt de kaart van Goliath uit 1648 het
hierboven al ter sprake gebrachte toponiem 'Wal'. Op de kaart van Goliath zijn ook fraai
de twee nederzettingskemen te zien: de jongere in het zuidwesten rond de nu nog bestaan
de Nederlands Hervormde kerk van West-Domburg en de oudere in het noordoosten rond
de verdwenen kerk van Oost-Domburg, welke plaats door Goliath 'het Huijs genaemt de
Capelle, alsoo eertijds een is geweest' wordt genoemd.
63
