opening van de nieuwe lijndienst geleid hebben.
Werd de dienst met zes rijtuigen (waarvan twee open, die reeds na een paar jaar ver
dwenen) begonnen, bij het einde telde men zestien gesloten rijtuigen. Daar er intussen
drie afgevoerd waren, moeten er in totaal negentien rijtuigen aangeschaft zijn, samen met
twee goederenwagens. Alle rijtuigen waren tweeassig met open balkons en groen van
kleur. Op de rijtuigen werden de klassen aangegeven met II en III, na 1886 ook nog met
I. In de praktijk sprak men van le en 2e klas. Bij de invoering van het drieklassensysteem
kwam er een nieuwe le klas en degradeerden de oude le en 2e tot 2e en 3e klas. Overi
gens was het nauwelijks een kwestie van comfort, maar meer van standendiscriminatie.
Immers in alle drie de klassen was de beschikbare ruimte per reiziger dezelfde. Het ver
schil bestond slechts in de dikke kussens in de le klas, met trijp beklede banken in de 2e
klas en houten banken in de 3e klas. Toen in 1906 concurrentie dreigde, werd het aantal
zitplaatsen per rijtuig in de le en 2e klas van 16 op 14 gebracht, dat in de 3e klas bleef op
16 gehandhaafd.
De dienst werd op 10 respectievelijk 24 december 1881 geopend. Er werden vijf re-
tourritten gereden: van de Zeilmarkt om 8.00, 11.00, 13.00, 16.00 en 19.00 uur, van de
Markt 40 minuten later. De reisduur bedroeg circa 30 minuten.
Middelburg, Langeviele. De stoomtram naar Vlissingen is zojuist van de Markt vertrokken. De
"stokloper" loopt - ditmaal zonder stok - voor de locomotief
Het was en bleef, populair gezegd, een reuze rotzooi: ontsporingen bleven aan de or
de van de dag; de stoom spoot er aan alle kanten uit; na korte tijd leken dè locomotieven
wel met touw en ijzerdraad bijeen gehouden te worden; op de cilinders waren de smeer
potten vervangen door houten proppen; hier mankeerde een bout, daar een spie; enzo
voort. Dronkenschap onder de machinisten trad soms in zo hevige mate op, dat machinist
en stoker van de locomotief gehaald en opgeborgen werden. Dan weer bleken de voorra
den cokes en/of water aan boord onvoldoende of braken van een voorwiel de "kolonne"
68
