Hoe zit een klokkenspel in elkaar?
Rond 1640 had zo goed als elke stad in Zeeland een voorslag, en soms meer dan een,
aangeschaft. Geleidelijk aan werden deze meestal tot een beiaard uitgebreid. De klokken
werden toen in kanonnengieterijen gemaakt. Interessante gegevens zijn verder te vinden
in de uitgave van de Nederlandse Klokkenspel-vereniging "De zingende torens van Ne
derland" en in de Encyclopedie voor Zeeland onder Beiaardkunst.
We kunnen pas van een klokkenspel of beiaard spreken als er een reeks zuiver op el
kaar afgestemde klokken is die door klepels tot klinken kunnen worden gebracht. De kle
pels zijn dan verbonden aan een stokkenklavier en een pedaal voor bespeling door een
beiaardier. De klokken kunnen ook aan de buitenkant van hamers zijn voorzien: er is dan
sprake van een automatisch speelwerk.
De grootste klok - of klokken - wordt meestal gebruikt voor het luiden. Dat gebeurt
door de klok heen en weer te laten zwaaien, zodat de klepel regelmatig tegen de rand
slaat. Vroeger gebeurde dat door mankracht, tegenwoordig meestal electrisch.
In 1972 vond de laatste grote opknapbeurt van het card lion in de toren van het stadhuis te Veere
plaats. Duidelijk is te zien dat de grote klokken gedeeltelijk buiten de toren hangen
(foto gemeente-archief Veere
84
