Hoge Regering er waardenbewust aan toe. Deze lichtvaardige omgang lag mede aan het
klimaat volgens de tijdgenoot, want het bleek "dat de persoonen van deese Climaten
impudicquer en tot de culxura ongelijk meer als die in onse landen van Europa sijn gene
gen", aldus de discrete formulering van dezelfde notulist. De krankenbezoeker Adriaan
Woutersz. Draeck, zelf getrouwd met de evenals hij uit Middelburg afkomstige Anna
Haeckendoncke, moest ervaren dat zijn slavin het hield met de vrijburger Abraham
Marynsz. De vrijburger verzocht toen het mis ging de kerkeraad de geboden, maar die
stuurde hem door naar de schepenen, "om aldaer decisie over zijne saecken te versoec-
ken".
Dreigde men onder de werking van de huwelijksplakkaten en de invloed van de eigen pas-
siën en kennelijk ook het klimaat te bezwijken, dan had men in de beginjaren van Batavia
een paar mogelijkheden om aan een vrouw te komen. Of men kocht zich een slavin, of - en
dat was ordentelijker - men verschafte zich na arrivement een vrouw uit het grote loge
ment van de krankenbezoeker Michael Seroyen waar de overgevaren blanke en zwarte
dames op een geschikte partuur wachtten. Ook dat kostte geld, want de gelukkige bruid
had recht op een bruidsgift van 50 rijksdaalder. Wanneer wij een blik werpen op het
trouwgedrag van de Walcherenaren, dan komen wij tot het volgende eenvoudige tabelle
tje.
Vrouwen uit:
Azië: Nederland: Overig:
Mannen uit:
Middelburg 17 20 4
Vlissingen 7 8
Veere 1 2
Arnemuiden 1 1
Oostkapelle 1
Bi^gekerke 1
TOTAAL 26 33 4 (63)
Gelukkig voor de huidige onderzoeker schreven de predikanten zogenoemde toponiemen
in het trouwboek, dat wil zeggen dat bij het dopen en trouwen de aziatische namen niet tel
den, maar de Aziaten een nieuwe naam kregen, vaak een Hollandse (maar soms ook
Portugese) voornaam, gevolgd door het tussenvoegsel 'van' en de plaats of het land van
herkomst. Het is ook mogelijk dat de plaats van herkomst achter de Hollandse of
Portugese achternamen vermeld staat. Zo trouwt dan Maerten Jacobsz. uit Middelburg
met Neeltgen van Baly; zijn plaatsgenoot Abraham Ronckhuysen met Marica van
Cormandel. Wanneer Gerrit Pieterssen echter de slavin Citrol van de kleermaker Jan van
Santen overneemt, dan lijkt deze jonge kwartiermeester van het jacht 'De Haan' geen
lange verkering achter de rug te hebben gehad. Haar afkomst is ons dan ook onbekend; ze
zal bovendien nog ongedoopt zijn geweest, want haar naam klinkt nog Aziatisch.
Gold voor de mannen, dat de meesten ongetwijfeld in Batavia hun eerste vrouw niet ont
moetten, voor de vrouwen gold dat dertig van hen, zowel blank 15) als zwart (ook 15),
reeds weduwe waren, allen van Nederlandse mannen, want de tropen eisten hun tol. De
vraag is nu. wat de kwaliteit of het beroep was van de Walcherenaren die trouwden.
Kunnen wij hen onder het gewone volk van soldaten, busschieters, matrozen en bootsge-
109
