Zakelijkheid op de aloude rechte gevel met drie vensterassen op uit kwam. Als vergelij
king kan dienen de nieuwe vormgeving van het Gasthuis. Daar, aan de rand van de stad,
werd de gesloten straatwand vervangen door een driedimensionaal, in de ruimte gezet
gevarieerd bouwvolume, met horizontale accenten in plaats van verticale.
De moeizame reparatie van het stadsbeeld in de Lange Delft na de ramp van 1929 lag nog
vers in het geheugen toen in 1940 niet 20, maar 573 panden in vlammen opgingen en daar
bij de stedelijke hoofdmonumenten. De klap kwam bijzonder hard aan, maar er manifes
teerde zich een zelfde soort reactie als door de oorlog als geheel teweeg werd gebracht:
Middelburg zal herrijzen.
De visie van het eerste uur
Middelburg was in 1940 een nog altijd knappe oude dame van goeden huize, die probeer
de haar stand op te houden, maar tekenen van armoede en verval niet kon verbergen. Wie
met dat beeld voor ogen nu rondkijkt in de oude stad. herbouwd en gerestaureerd, en in de
wijken rondom, gelooft zijn ogen niet.
Tussen toen en nu ligt een periode van opeenvolgende campagnes van herbouw, restaura
tie en weloverdachte uitbreiding van de stad. Hoe heeft dat alles plaats kunnen vinden?
Het succes stoelt zeker niet alleen op economie. Het is waar, na de oorlog vond - in samen
hang met een Duits 'Wirtschaftswunder' - een wonderbaarlijk herstel van de Nederlandse
welvaart plaats, waar ook Zeeland van profiteerde. Maar in de eerste twintig jaar van de
herbouw was daarvan nog geen sprake. Omstreeks 1960 was, economisch gezien, de rek
I
In plaats van met individuele woonpanden (het streven bij de wederopbouw) is omstreeks I960
de hoek Rouaanse Kaai-Dwarskaai-Dam opgevuld met woningblokken. (Foto Kees Bos. 1994).
15
