volle kar weg.Voor het eerst komt er weer een krant, een noodkrant van een velletje van
een halve pagina. Met een zeer dringende oproep van Van Woelderen om, nu de strijd
voorbij is, naar Vlissingen terug te keren. De Duitse tijd wordt ingevoerd, dat betekent dat
de klok een uur en veertig minuten vooruit moet worden gezet. Veel mensen op de dorpen
hebben toch al principiële bezwaren tegen de zomertijd, maar nu worden we gedwongen
de gehate Duitse zomertijd te volgen. Het zal nog heel lang duren voordat alle torenklok
ken op Walcheren dezelfde tijd aangeven, voorlopig zijn dat nog vier verschillende,
namelijk de Nederlandse en de Duitse winter- en zomertijd.
Er worden vanuit de openslaande ramen van de nieuwe Openbare school nooddistributie-
kaarten uitgereikt. Lange vellen bonnen met rode opdruk die je met een schaar moet uit
knippen. Ze stempelen een kruisje op de stamkaart, maar die hebben veel mensen bij hun
vlucht thuis laten liggen. Uiteindelijk maakt dat niet veel uit, want we gebruiken maar
twee bonnen van de 432. Een geeft recht op een pond suiker, maar volgens de mensen
smaakt die lang niet zo zoet meer als voor de oorlog.
Dinsdag 21 mei
Mijn vader gaat weer naar Vlissingen en dat vindt hij helemaal niet leuk want de stad ligt
nog steeds onder het vuur van de Franse kanonnen langs de Zeeuwsvlaamse kust. Maar hij
noemt mensen die bij hel minste of geringste hun post verlaten altijd flapdrollen, dus hij
gaat. Hij moet vanmiddag tussen twee en vier uur de kostwinnersvergoeding uitbetalen
aan de gezinnen waarvan de mannen in militaire dienst zijn. Dat gebeurt in het gymnas
tieklokaal van de R.H.B.S., telkens onderbroken door luchtalarm en beschietingen. Dat er
nog mensen komen is een wonder, maar veel vrouwen zitten zonder geld, dus die moeten
wel. Het lot van hun mannen is natuurlijk erg onzeker. Zijn ze gesneuveld of krijgsgevan
gen gemaakt? Zijn ze afgevoerd naar Duitsland of uitgeweken naar Vlaanderen of Enge
land?
De avondkrant bestaal weer uit een half velletje. Helemaal geen nieuws maar de hele
voorzijde staat vol Bekanntmachungen en Aufrufe en Verordnungen van de Oberbefehls-
haber für das bezetzte Gebiet. In het Duits, gevolgd door de Nederlandse vertalingen. En
ook weer een oproep van burgemeester Van Woelderen om toch beslist naar Vlissingen
terug te keren nu alle gevaar geweken is. Gemakkelijk gezegd, maar de mensen durven
niet en ze hebben gelijk want 's avonds om half zeven krijgt de burgemeester onverwacht
van de Duitsers het bevel dat Vlissingen binnen een uur geheel ontruimd moet zijn. Nu is
de chaos compleet. De stoeren die zijn gebleven en de waaghalzen, die alweer waren
teruggekeerd, moeten nu hals over kop de stad verlaten en in de avondschemering trekt
een trieste stoel weer op weg naar Koudekerke. Met fietsen en kinderwagens, zieken en
ouden van dagen op handkarren of bakfietsen of op de bagagedrager. De dorpsomroeper
van Koudekerke, Kees Maas, de slachter, loopt rond en roept: 'Er zijn vluchtelingen op
komst en die je toegewezen worden moetje nemen.' Maar alles zit al een week tjokvol en
er is geen tijd meer om door te gaan naar de volgende dorpen, want het wordt al donker en
de spertijd gaat in.
De wagens van de Vlissingse brandweer worden op het Dorpsplein opgesteld, klaar om
bij het minste onraad uit te rukken. Vlissingen wordt die avond zwaar vanaf de overkant
beschoten, maar er breekt gelukkig geen brand uit. Eergister schijnt het vliegveld te zijn
gebombardeerd, voor de afwisseling door de Fransen. Die hebben de indruk dat het al in
74
