'Waarde en veel geliefde suster' De briefwisseling van Enoch de Rapper met zijn zuster Sara Maria de Rapper Hannie Kool- 'Een goede teijding uijt verre landen is soo wel verquickent als een die ver- Blokland moeijt is (te laven) met kout water', schreef Enoch de Rapper in januari 1783 uit Rio Essequibo aan zijn zuster Sara Maria van de Poll (geboren de Rapper) in Middelburg'Enoch schreef tussen 1778 en 1794 veertig brieven uit de Zeeuwse kolonie Essequibo in wat nu Brits Guyana is aan zijn fami lieleden in MiddelburgDe serie vertoont vele hiaten en de retourbrieven van de Middelburgse familie aan Enoch zijn helaas niet bewaard. Toch krijgt de lezer door deze brieven inzicht in de beleving van een Zeeuwse planter in den vreemdein wat hij de moeite waard vond om aan zijn fami lieleden in Zeeland te schrijven. Wanneer wij deze berichten lezen, niet alleen als feitelijke informatie maar ook als poging een zielsverwantschap over te brengen, is de serie een welkome aanvulling op het materiaal dat de cultuurhistoricus tot zijn beschikking heeft. In deze ti jd was het schrijven van brieven de enige mogelijkheid om contac ten te onderhouden met familieleden overzee. De betreffende collectie van Enoch de Rapper aan zijn familieleden is een zuiver particuliere briefwisse ling. De berichten die hij uit het vaderland kreeg, waren voor hem van groot belang; zowel op emotioneel als op religieus terrein. Dat gold eveneens voor zijn wens zijn eigen familie in Middelburg te informeren over zijn per soonlijke gemoedstoestand. Wanneer hij rustte van zijn werk kwam heim wee naar boven, dan herinnerde hij zich het fraaie Walcherse landschap en wenste hi j zijn sociale contacten te verstevigen door de communicatie per brief. Meestal werd het tijdstip van het schrijven bepaald door een zeilree liggend schip dat naar Zeeland vertrok. Soms had hij al maandenlang brie ven klaar liggen en voegde hij er op het laatst nog enkele regels aan toe. Deze briefwisseling was van belang, zowel voor het sociale contact als voor het emotionele welzijn van een avonturier in een soms vijandige omgeving. Het gevoel bij de familie in het vaderland te horen, de groepsgebondenheid of zelfs de zielsverwantschap waaruit men zijn sociaal-mentale zekerheid putte, was zeker van waarde voor mensen 'in den vreemde'. Dit maakte het contact dat via de briefwisseling werd onderhouden tot een kostbaar klei nood. Het gevoel van geborgenheid dat ontstond door het contact met de familie of vrienden staat in deze briefwisseling centraal. De Rapper trachtte sociaal en spiritueel in balans te geraken door zijn banden met de familie aan te 108

Tijdschriftenbank Zeeland

Walacria | 1996 | | pagina 110