Rampen en redders voor de Walcherse kust
beheer hiervan op een deskundige wijze moet geschieden. Dat archiefon
derzoek hierbij van nut kan zijn bewijst het onderzoek naar 'het Vliegend
Hart'. Hiervoor bestond de mogelijkheid om met behulp van gegevens uit
het VOC-archief de locatie van een stranding te achterhalen. Het archief
van de Westindische Compagnie is fragmentarisch bewaard gebleven. Dit
is dan ook de reden dat naar wrakken van deze compagnie vrijwel geen
onderzoek is gedaan. Over de wetenschappelijke waarde van het archeolo
gisch onderzoek van 'Het Vliegend Hart' bleken naderhand de meningen
verdeeld te zijn.20
Het bronnenmateriaal overziend, is duidelijk dat door de eeuwen heen veel
schepen voor de Walcherse kust in moeilijkheden zijn geraakt door plotse
ling opstekende stormwinden en de onbekendheid met de vaargeulen en
zandbanken. Of scheepsrampen uit de Walcherse geschiedenis door illegaal
grazende koeien of lallende loodsen zijn veroorzaakt, kon niet in de bron
nen worden achterhaald.
De verdergaande modernisering in de scheepvaart, de stormwaarschu-
wingsdienst, de opkomst van telex en de radar hebben gezorgd dat het
scheepvaartverkeer steeds veiliger werd.
Strand roof en strandvonderij
In mauft 1700 was het schip van John Cowije uit het Schotse Leith op weg
met stapelgoederen naar Veere. Dooreen groot lek was de schipper genood
zaakt om zijn schip 'omtrent Schouwland tegen strand aan te zetten.'
Aangezien hij bang was dat 'eenige quaataardige menschen hun souden
verstouten het schip van sijne ingeladen goederen te berooven en weg te
brengen', werd door de Schoste conservator te Veere, de vertegenwoordiger
van de aldaar woonachtige Schotten, aan het stadsbestuur van Veere ver
zocht om direct hulp te bieden opdat de 'ingeladen goederen ongerooft in
behouden haven werde ingebragtV Meer dan een eeuw later, op 28 novem
ber 1858, strandde het barkschip 'Witte Corneliszoon de Witte' op de
Banjaard. Arnemuidse vissers wisten niet hoe snel zij de lading, bestaande
uit suiker en nootmuskaat, moesten bergen. Tegen alle regels in had de bur
gemeester van deze vissersplaats de strandgoederen onder zijn beheer
genomen en had van 'het plaatsje een magazijn van suiker en nootmuskaat
gemaakt.' Het onderzoek dat rechter-commissaris De Stoppelaar startte,
moest bewijzen dat dit geheel onrechtmatig was gebeurd.
Het aanspoelen van lading van gestrande schepen of wrakhout was vooreen
aantal kustbewoners het teken om in actie te komen. Op een 18de-eeuwse
kaart kan men de eilandbewoners van Schiermonnikoog bezig zien met het
plunderen van een schip en het om zeep helpen van de bemanning. Het zou
op de Waddeneilanden zelfs zijn voorgekomen dat als het bericht van de
stranding van een schip tijdens de zondagse preek tot de gemeente door-
135
