De Engel van Vlissingen
O.D. in Zeeland op te treden. De Ordedienst was een illegale organisatie die
was opgericht om bij een eventuele aftocht van de Duitsers het gezag over
te nemen tot de komst van het wettige gezag van de Nederlandse regering in
Londen. Hij werd eenzaam opgesloten en ondervraagd naar zijn contacten
met andere illegale organisaties. Omdat hij zich eigenlijk overal van kon
vrijpleiten werd hij ingedeeld bij de tuinploeg, die onder leiding stond van
een Tsjechische landbouwkundige, Cyrill Bednar. Deze was in Nederland
opgegroeid maar zijn geboorteplaats was door de zonderlinge grenscorrec
ties van Hitier binnen de grenzen van het Grootduitse Rijk komen te liggen,
zodat hij bij de Duitse Luftwaffe werd ingelijfd. Waarom hij in het Oranje
hotel zat opgesloten bleef onbekend, maar de Duitsers maakten weinig
onderscheid tussen zwarthandelaars, verzetslieden en criminelen omdat zij
zich allemaal schuldig hadden gemaakt aan illegale handelingen.
Maar zodra ze in het Oranje-hotel werden opgesloten vertelden ze uiteraard
tegen hun celgenoten dat zij gepakt waren voor sabotageacties of hulp aan
onderduikers. Zo ook Bednar.
Agent provocateur?
Hij was tevens een V-rnann van de Sicherheitspolizei. Van Woelderen en
dhr. J.R Beelaerts van Blokland kwamen met hem in één cel te zitten, opzet
of toeval blijft de vraag. Bednar wilde maar al te graag het vertrouwen win
nen van zijn eerbiedwaardige celgenoten en dat bleek niet al te moeilijk.
Hoe Van Woelderen, die in de Eerste Wereldoorlog chef van de militaire
inlichtingendienst was geweest, zo naïef kon zijn, blijft een raadsel, maar
zij werden goede maatjes. Reeds in 1943 had Van Woelderen slapeloze
nachten bij de gedachte dat de Duitsers bij hun aftocht de havens en de
scheepswerf De Schelde zouden opblazen. Dat zou zeker tot het vertrek van
de scheepswerf leiden, zodat Vlissingen weer terug zou zakken naar een
'ville morte', net zoals dat met Vlissingen en Veere was gebeurd na de
Franse overheersing van Napoleon. Vlissingen was langzamerhand uit dat
dal omhoog gekrabbeld en het beleid van Van Woelderen in de afgelopen 25
jaar was er op gericht geweest Vlissingen weer een gezonde economische
basis te geven. En hiermee zou zijn levenswerk in één klap teniet worden
gedaan. Het zwakke karakter van Bednar maakte dat hij vaak dingen verzon
die zijn celgenoten graag wilden horen en hij zei dat hij na zijn vrijlating
wel mogelijkheden zag om de springladingen te vervangen door nep-ladin-
gen. Met deze en andere fantasieën lukte het hem zijn celgenoten te begoo
chelen. Ondertussen meldde Bednar bij de directeur van de gevangenis dat
er in zijn cel plannen werden beraamd om het opblazen van De Schelde te
saboteren. Maar Van Woelderen marcheerde wel erg ver voor de krijgsmu
ziek uit omdat in 1943 nog van iedereen werd verwacht onvoorwaardelijk
in een Duitse eindoverwinning te geloven. De beschuldigingen werden
15
