Biografie van dr Hans Heinze
ducten, en die ook ander onderzoek deed voor de in 1924 door Rudolf
Steiner aangegeven biologisch-dynamische landbouwmethode.
In 1931 kwam Hans in Gelsenkirchen-Schalke een verzinkerijbedrijf te
hulp, waarvan hij bovendien al gauw alléén de verantwoordelijkheid voor
de sanering moest dragen, omdat de eigenaar en anthroposoof Kurt E.G.
Wirtz (1896-1963) ziek werd. Hierdoor kreeg hij veel ervaring op het
gebied van bedrijfsorganisatie, financiële afwikkelingen, boekhouding,
prijsbinding tezamen met concurrerende bedrijven in de groot-industrie en
dat alles in een crisistijd. Door deze ervaringen op anthroposofisch, land
bouwkundig en zakelijk gebied verrijkt, kon hij in 1935 Hitler-Duitsland
verlaten en via Ehrenfried Pfeiffer eerst procuratiehouder en op 1 augustus
1936 directeur worden van de op 8 september 1926 opgerichte biologisch-
dynamische cultuurmaatschappij Loverendale N. V. op Walcheren, toenter
tijd met 150 hectare zware landbouwgrond, 7 hectare tuinbouwgrond, een
bakkerij en melkverwerking. Op deze grond, die mejuffrouw Maria Tak van
Poortvliet (1871-1936) bezat in Oostkapelle (de Jacobahoeve was de eer
ste) en Serooskerke (Hof ter Linde kwam iets later), had zij Ehrenfried
Pfeiffer in 1927 de mogelijkheid geboden een biologisch-dynamisch
bedrijf te starten, maar door de financiële wereldcrisis van 24 oktober 1929
was er een stagnatie opgetreden. Door velerlei maatregelen kon Hans
Heinze de ontwikkeling van het bedrijf weer op gang brengen. Daarbij was
het altijd zijn streven dat het een Nederlands bedrijf zou zijn met een
Nederlandse bedrijfsgemeenschap. Hij wilde in 1939 zelf ook Nederlander
worden, maar toen ontbrak er een kleinigheid aan het aantal Hollandse
jaren omdat zijn Indische jaar maar half telde. Dit zou grote gevolgen heb
ben!
DeAnthroposofische
Vereniging in Nederland
werd na de Duitse inval
door de toenmalige
voorzitter
dr F.W. Zeylmans van
Emmichoven in mei
1940 direct zelf boven
gronds opgeheven,
waardoor ledenadminis
tratie en archief bij huis
zoeking onvindbaar
bleven voor de nazi's.
Want nadat hij in mei 1940 als Duitser zes dagen in Fort Ellewoutsdijk
geïnterneerd was geweest, moest hij dienst nemen als marine-officier bij de
Duitse zeemacht (onderduiken was onmogelijk). Blijkbaar was het bij de
Duitsers niet goed doorgedrongen dat Heinze een anthroposoof was, want
na het verbod van 1 november 1935 van de Anthroposofische Vereniging in
Duitsland*, berichtte Martin Bormann in een geheim schrijven van 31 juli
1939 dat de Fiihrer had besloten om vroegere(l) vrijmetselaren en de nog
gevaarlijker(!) anthroposofen niet toe te laten tot Partei en Wehrmacht.
Hitler had overigens reeds in de Völkischer Beobachter van 15 maart 1921
op de anthroposofie gescholden, waarna op 15 mei 1922 in München een
- mislukte aanslag op Rudolf Steiner werd gepleegd door een 'volkse stoot
troep'.
Tijdens de oorlog kon Heinze alleen vrijuit spreken met zijn vrouw, met
25
