van de gebrekkig controlerende over
heid. Verder kan het loslaten van de
preventieve milieuzorg betekenen dat er
minder toezicht komt op het naleven
van de milieuvergunningen. De regering
stelt eveneens als actiepunt voor om bij
het opvolgen van de richtlijnen van de
Europese Gemeenschap met de andere
lid-staten rekening te houden. Een ern
stige waarschuwing is hier op z'n plaats,
want helaas is het zo dat een Europese
richtlijn pas na langdurig overleg moei
zaam tot stand komt en afgezwakt wordt
door de inbreng van de minder milieu
bewuste landen uit de Gemeenschap.
Als we ons telkens spiegelen aan het
buitenland, dan kan er van de noodza
kelijke strenge aanpak van kwalijke ver
ontreinigingen wel eens heel weinig
overblijven. Beter zou het zijn voorop te
lopen met milieuwetgeving omdat daar
van juist een stimulerende werking uit
gaat op de minder milieubewuste landen
in de Gemeenschap.
Ruimtelijke ordening
Ook op het gebied van de ruimtelijke
ordening moet ik een paar zaken noe
men, die in het actieprogramma opval
len.
Ten eerste zal de overheid het aantal
gevallen beperken waarin een vergun
ning verplicht is. Voor bepaalde bouw
werken wordt de vergunningsplicht ver
vangen door een meldingsplicht. Bouw
plannen zullen dan in veel minder geval
len worden vergeleken met het bestem
mingsplan. Voor de kleinere bouwwer
ken (dakkapel, schuurtje, enz.) kan hier
tegen moeilijk bezwaar bestaan, maar
waar ligt de grens? Om een hoop gerom
mel in de toekomst te voorkomen moet
die grens heel duidelijk worden vastge
legd.
Op de tweede plaats wil de overheid
het afgeven van vergunningen eenvou
diger makenmet meer algemene regels
en daarnaast model- en standaardvoor
schriften. De regering wil dat er globaler
en flexibeler met bestemmingsplannen
kan worden omgesprongen. Daarmee
kunnen veel belemmeringen voor het
bedrijfsleven worden weggenomen. De
burger raakt hierdoor wel een stuk
rechtszekerheid kwijt, want wat komt er
voor je deur
Ten derde zal er een flinke tijdsbe
sparing bij de vergunningverlening wor
den ingevoerd. Eén van de mogelijkhe
den hierbij is, dat de minister en ook de
provincie méér hun eigen wil zuilen gaan
doordrukken binnen het bestemmings
plan. Ze mogen namelijk volgens de
plannen meer gebruik maken van hun
aanwijzingsbevoegdheid: de bevoegd
heid gebieden aan te wijzen voor een
bepaalde bestemming. Dit kan tegen
gemeentelijke belangen ingaan. De in
spraak voor zowel de gemeente als de
burgers wordt op die manier de kop
ingedrukt.
Er zijn nogal wat actiepunten in het
dereguleringsprogrmma, waaruit blijkt
dat de inspraak van de bevolking moei
lijker wordt. Enkele van de voorgestelde
maatregelen kunnen zonder al te veel
bezwaar wel worden ingevoerd in deze
tijd van bezuinigingen, zoals bijvoor
beeld de dakkapel en het schuurtje. Maar
andere tasten het recht en de mogelijk
heid op inspraak duidelijk aan.
Milieubeheer
De inspraak bij vergunningen op het
gebied van het milieu wordt beperkt tot
maar één ronde over aanvraag én ont-
werpvergunning. De overheid als ver
gunningverlener krijgt daarmee een veel
grotere invloed tegenover de belangen
van de burgers.
Ook wordt het ter inzage leggen van
aanvragen voor milieuvergunningen be
perkt. De vergunningaanvraag wordt al
leen nog ter visie gelegd in de plaats waar
het betrokken bedrijf geregistreerd
staat, terwijl de gevolgen toch vaak een
veel groter gebied bestrijken.
Het instellen van griffierecht bete
kent dat er tevens een financiële drempel
ontstaat om bij de Kroon in beroep te
gaan tegen een verleende vergunning.
Het recht om in beroep te gaan blijft
bestaan, maar het instellen van een be
roep wordt wel moeilijker gemaakt.
Ruimtelijke ordening
Op het terrein van de ruimtelijke orde
ning duiken eveneens enkele plannen
voor de vereenvoudiging van procedu
res op, die niet door de beugel kunnen.
Wanneer de Raad van State de inge
stelde beroepen niet sneller afhandelt,
zal de overheid opnieuw overwegen om
het recht op beroep bij de Kroon (de
hoogste instantie) af te schaffen. Ook
voor de Kroon-beroepen ten aanzien
van de ruimtelijke ordening wil de rege
ring financiële voorwaarden opleggen
(griffierecht). Het argument is dat te
lichtvaardig ingestelde beroepen daar
door worden voorkomen. Een vreemde
voorstelling van zaken, want meer dan
de helft van alle Kroon-beroepen wordt
toegewezen. Zo lichtvaardig waren die
dus niet aangespannen.
De Kroonberoepen tegen een bestem
mingplan kennen een automatisch op
schortende werking. Het voorstel is om
dat af te schaffen. Men zal steeds apart
om schorsing moeten vragen. In de tus
sentijd kan men echter wel voor vol
dongen feiten worden geplaatst (bij
voorbeeld snel begin van de bouw),
waardoor zaken niet meer kunnen wor
den teruggedraaid.
Artikel 19-procedures
De vrijstellingsmogelijkheden in de be
ruchte artikel 19-procedure (Wet op de
Ruimtelijke Ordening) worden ver
ruimd. Artikel 19 houdt kort gezegd in,
dat een gemeente vooruit kan lopen op
het van kracht worden van een nieuw
bestemmingsplan. Gedeputeerde Sta
ten (GS) moeten dan wel een verklaring
afgeven dat er geen bezwaar tegen die
vrijstelling bestaat. Aan dit vooruitlopen
op het nieuwe bestemmingsplan (anti
cipatie) kleeft een grootbez waar. Terwijl
er nog geen gelegenheid is geweest voor
inspraak, treedt het nieuwe bestem
mingsplan als het ware al in werking.
Volgens de dereguleringsplannen
blijft wel de verklaring van geen bezwaar
door GS noodzakelijk. Maar als zij langer
dan één maand wachten, wordt de ver
klaring automatisch verleend. Eén
maand is over het algemeen te kort voor
GS. De gemeenten krijgen hierdoor nog
meer kans het nieuwe bestemmings
plan (in voorbereiding) al vast in te voe
ren voordat GS het plan goed hebben
bekeken.
Tot slot
Deze beschouwing over het actiepro
gramma deregulering van de regering
toont aan, dat natuur en milieu zeker
niet gebaat zullen zijn met de voorge
stelde maatregelen. Ze bemoeilijken het
werk van de natuur- en milieubeweging
en zetten de klok terug voor de milieu
wetgeving. De dereguleringsplannen
zijn de Tweede Kamer nog niet gepas
seerd. Hoewel in nieuwe wetten en be
sluiten de ideeën uit het actieprogram
ma deregulering al vaak worden toege
past, staat er nog niets officieel vast. Een
flinke druk op de Tweede Kamer is zeker
nodig.
10
