Recensies
Wat is er mis met het weer
Komt er een nieuwe ijstijd of
krijgen we te lijden van de
gevolgen van het broeikaseffect
Zal het water ons letterlijk tot aan
de lippen komen, of krijgen we te
kampen met grote droogte Het
is duidelijk dat elke verandering
van het klimaat diep in ons leven
en in de economie zal ingrijpen.
Een betrouwbare voorspelling
van het klimaat in de komende
honderd jaar is ons dus wel wat
waard. Of zo'n voorspelling met
de huidige kennis mogelijk is, is
twijfelachtig, zo valt in de
inleiding te lezen.
Het klimaat is aan het ver
anderen. De vraag is, ofdat te
wijten is aan natuurlijke oorzaken,
of dat wij mensen bezig zijn het
patroon te verstoren? Van Arkel
kijkt naar de komende 50 jaar.
Eerst gaat hij na welke faktoren
bepalend zijn voor het klimaat op
aarde (winden, oceaanstromen
e.d). Vervolgens worden de
namelijk van de zeekant tot in het
binnenduinrandbos. Daarbij
wordt veel aandacht besteed aan
de plantengroei, die aanwijzingen
geeft over zaken als kalk- en
humusgehalte van de bodem,
vochtigheid enz. In wat minder
mate komen karakteristieke dier
soorten aan bod. Minder, omdat
zij vaak minder duidelijke aan
wijzingen geven over de plaatse-
Ejke omstandigheden.
Het geheel is helder geschreven
en toch wetenschappelijk ver
antwoord. Wel moet men beden
ken, dat de schrijvers zich vooral
hebben georiënteerd op de Zuid
en Noord-Hollandse duinen. Dit
wil overigens niet zeggen, dat men
op Walcheren of Schouwen niet
veel van de beschreven duin
elementen kan terugvinden. Wel
ligt in de Zeeuwse duinen soms op
andere soorten de nadruk.
Natuurlijk worden niet alle duin
planten (vele honderden) opge
noemd Er is een keuze gemaakt
uit die soorten, die ecologisch
invloeden van buitenaf behan
deld veranderingen in de zonne-
activiteit, de baan om de aarde, de
menselijke invloeden (met als
voornaamste het broeikaseffect).
Aan het eind stelt hij de vraagals
het nu warmer of kouder wordt op
aarde, wat zijn dan de gevolgen
voor de wereldvoedselvoorzie
ning Tenslotte wordt er nage
gaan welke maatregelen moeten
worden genomen om de ge
noemde effecten te voorkomen.
Deze komen opvallend overeen
metde verlanglijst van de milieu
beweging overgang naar duur
zame energiebronnen, milieu
vriendelijke landbouw, behoud
tropisch regenwoud, brandstof
besparing etc.
door Hans Bannink
Wat is er mis met het weer, door Jan van
Arkel.
Uitgave: Stichting Ekologie, nr. 3/4
1983, Amsterdam.
Duinen, wording en verwording
In de serie Ekologie van de
Aktie Strohalm verscheen als
twintigste nummer het boekje
„Duinen, wording en verwor
ding". De Stichting Duinbehoud
geeft
geeft daarin een (volledig) over
zicht van hoe het met onze duinen
staat
Aan de orde komt, naast de
geschiedenis, een levendige
verhandeling over wat er zoal
omgaat op verschillende plaatsen
in een duin. Dit betreft dan duin
vorming, ontstaan van duin
valleien en vooral daarmee
samenhangend plantengroei en
dierenleven. Ongeveer een-derde
gedeelte is gewijd aan de vele be
dreigingen waaraan de duinen
blootstaan.
Het meest leerzame deel be
treft wel het hoofdstuk „verken
ning", waarin op zeer over
zichtelijke wijze de lezer door het
duinlandschap wordt geleid
19
