De ontregeling van het milieu
Deregulering is een woord dat de laatste tijd veel heeft geklonken. Maar wat is deregulering en wat
betekent het voor ons en voor ons milieu
door Hans Bannink
Versoepeling
Aantasting van de uitgangspunten
Een half jaar geleden werd door de
ministers Winsemius en Van Aarde nne
een actieprogramma opgesteld over de
zogenaamde deregulering op het ge
bied van het milieubeheer en de ruim
telijke ordening. Volgens de regering
zijn er te veel regels die het bedrijfs
leven belemmeren, bovendien is na
leving van de huidige milieuwetgeving
te duur door tijdrovende procedures.
Deregulering wil nu zoveel zeggen als
het vereenvoudigen of afschaffen van
een groot aantal milieuregels.
Het programma van de regering is door
een aantal milieuorganisaties, waaron
der Stichting Natuur en Milieu en de
Vereniging Milieudefensie grondig
doorgelicht Hun slotsom is dat de 120
conclusies die er in staan niet veel goeds
bieden voor de bescherming van natuur
en milieu.
Iedereen die zich ook maar een beetje
zorgen maakt over natuur en milieu zal
flink aan de bel moeten trekken. De
aanbevelingen van de regering zijn vér
strekkend. Zij kunnen namelijk het be
gin zijn van een steeds verdergaande ver
soepeling van uitgangspunten en doel
stellingen op gebied van milieubeheer
en ruimtelijke ordening.
Uit de 120 conclusies laat ik een aantal
van de belangrijkste de revue passeren
Ze zijn in twee groepen verdeeld. De
eerste gaan over de rechtstreekse aantas
ting van de uitgangspunten van het
milieubeleid en de ruimtelijke ordening.
De tweede groep bevat de aanbevelin
gen uit het aktieprogramma, waarmee
de inspraakmogelijkheden van de be
volking worden beknot. Voor de goede
orde wil ik nog benadrukken dat het
interprovinciaal overlegorgaan (waarin
de besturen van alle provincies deelne
men) van mening is dat de deregulering
een gevaar inhoudt voor het milieube
leid. Provinciebesturen hebben daar
goed zicht op, omdat deze haast altijd de
omvangrijke milieuvergunningen moe
ten afgeven Meestal geven de gemeen
ten alleen hinderwetvergunningen af,
tenzij een bedrijf vanwege andere
milieuvergunningen al onder de provin
cie staat
Milieubeleid
Op het ogenblik zijn er twee hoofdpun
ten in het milieubeleid. Aan de ene kant
stelt men kwaliteitsnormen vast voor
het milieuin de lucht en het water mag
niet meer dan een bepaalde hoeveelheid
verontreiniging voorkomen Aan de an
dere kant gaat men ervan uit dat de
vervuiling aan de bron bestreden moet
wordendit levert normen op waaraan
allerlei installaties moeten voldoen.
Winsemius legt meer de nadruk op de
normen voor kwaliteit van het milieu en
laat de bestrijding van vervuiling aan de
bron los.
Onder de stolp
Een belangrijk punt in de deregulerings
plannen is het idee van een maximaal
toelaatbare verontreiniging van indu
strieterreinen, waar meer dan één fa
briek staat Men wil als het ware een
glazen stolp over het hele industriege
bied zetten (bubble-concept). Binnen
die „stolp" mogen de verschillende be
drijven op het industrie-terrein onder
ling uitmaken op welke wijze ze samen
binnen de door de overheid gestelde
grenzen kunnen blijven. Dit kan zowel
gaan om verontreinigingen in het op
pervlaktewater als in de lucht. Er ont
staat zo dan als het ware een recht om te
vervuilen, met daarbij de mogelijkheid
die vervuilingsrechten onderling te ver
handelen Een bedrijf dat in feite aan de
uiterste grens van verontreiniging zit,
mag nu meer uitstoten of lozen omdat
het bedrijf samen „onder de stolp" zit
met een bedrijf dat nauwelijks veront
reinigt Een bijkomend gevaar is, dat de
vervuiling wordt verplaatst van de vuile
gebieden naar schonere gebieden waar
dan nog ruimte is om te vervuilen. Een
afname van verontreiniging in water,
bodem of lucht is dus niet te verwachten.
Het tegendeel zal veel eerder het geval
zijn. En dat in een tijd dat strengere
voorschriften op het lozen van milieu-
vreemde en giftige stoffen dringend no
dig zijn. Denk maar aan zure regen en
waterverontreiniging.
Aanvechtbaar
Het „stolp-concept" is op verschillende
punten aanvechtbaar. Ten eerste gaat
het erom waar je de „stolp" overheenzet
Over het hele Sloegebied of over een
deel ervan
Op de tweede plaats kun je je afvragen
hoe het met de chemische reactie tussen
verschillende uitgeworpen stoffen zit
Enkele op zich vrij onschuldige stoffen
kunnen samen een vrij ernstige vervui
ling teweegbrengen. Als derde punt is
van belang hoe het „stolp-concept"
wordt verwerkt in het huidige milieube
leid en de wetgeving. Het uitgangspunt
om de vervuiling aan de bron aan te
pakken wordt verlaten.
Repressief beleid
Het actieprogramma deregulering wil
verder het preventieve milieubeleid
gaan vervangen door een repressief be
leid. Dit houdt in dat de controle achteraf
plaats vindt en dat eventueel noodzake
lijke maatregelen slechts worden geno
men nadat het kwaad is geschied. Thans
worden nog vooraf maatregelen geno
men door vergunningen te verlenen met
daarin de nodige voorwaarden.
Het is onbegrijpelijk, dat deze actie
punten naar voren worden geschoven,
nu bijvoorbeeld overal in het land de
problemen met bodemverontreiniging
en bodemsanering de pan uitrijzen. Dit
tot schade van het milieu en tot schande
