Cosmetica
Medicijnen
Doe-het-zelf producten
van die van een insekt e.d. kan een hoge
blootstelling aan deze stoffen resulteren
in enige schade aan het zenuwstelsel. Een
voorbeeld is diazon (o.a. verwerkt in AA
Fleur M). Hiervan is de hoogste dosis
zonder direct waarneembaar effect voor
de mens, op grond van onderzoek met
vrijwilligers, gesteld op 1,2 mg (iets meer
dan het duizendste deel van een gram)
per dag.
Bij de discussie over bestrijdingsmid
delen speelt het begrip persistentie een
belangrijke rol. Persistentie heeft te ma
ken met de mate van afbreekbaarheid.
Middelen die niet of nauwelijks afbreek
baar zijn, blijven lang in het milieu en
kunnen dus ook gedurende lange tijd
hun schadelijke werking uitoefenen. Te-
genwoordig zijn er ook middelen die
sneller afbreken, bijvoorbeeld het na
tuurlijke pyrethrum (dat wordt gewon
nen uit de bloemen van een soort chry
sant) dat giftig is voor insekten. Dit valt in
direct zonlicht binnen enkele uren uit
een in onschadelijke stoffen. In ver
strooid daglicht binnenshuis duurt dit
uiteenvallen enkele weken. Een verder
voordeel van pyrethrum is dat het weinig
giftig is voor zoogdieren en mensen.
Het boek „Bestrijdingsmiddelen in en
om het huis" (een uitgave van Stichting
Natuur en Milieu) geeft een goed over
zicht van de werkzame stoffen van ver
schillende producten. Bij hetZCO is een
kleine brochure over hetzelfde onder
werp verkrijgbaar. Bovendien zijn er al
lerlei minder schadelijke methoden om
uw huis van insekten e.d. te vrijwaren.
Tegen bladluizen helpt bijvoorbeeld een
mengsel van water, spiritus (vrij onscha
delijk voor het milieu) en groene zeep.
Een derde groep producten, veel ge
bruikt in het huishouden, wordt ge
vormd door de cosmetica. Gebruikers
hebben vaak weinig kennis van de irri
terende en allergische werking. On
danks uitgebreid testonderzoek alvo
rens ze op de markt worden gebracht,
komt het wel voor dat sommige mensen
last krijgen van irritaties en overge
voeligheidsverschijnselen bij bepaalde
producten. Het boek „Cosmetica in Ne
derland" geeft een duidelijk beeld van de
cosmetica-wereld, waarin maar al te vaak
schijn bedriegt. Een duidelijk voorbeeld
hiervan zijn de zgn. vochtinbrengende
crèmes, bedoeld om de huid weer een
strak en jong voorkomen te geven. Uit
proeven met konijnen is gebleken, dat
deze crèmes stoffen bevatten die aanlei
ding geven tot cel-oedeem (dat is op
zwellen door het opnemen van water).
Door dit oedeem trekt de huid strak en
lijkt weer jong en zonder rimpeltjes. In
feite betekent dit, dat de huid voort
durend in een gezwollen toestand wordt
gehouden.
Ook medicijnen vormen nogal een
groot risico voor de gezondheid. Medi
cijnen bevatten chemicaliën en/of na
tuurlijke stoffen met een sterke werking.
De dosering bepaalt of een gewenst ef
fect optreedt of dat vergiftigingsver
schijnselen ontstaan.
Daarbij komt nog, dat het genees
middel, dat een jaar geleden prima hielp
tegen buikklachten van het ene gezins
lid, nu niet hoeft te helpen bij buik
klachten van een ander gezinslid. Inte
gendeel, de kans op kwalijke gevolgen is
wel degelijk aanwezig. Verder zijn ge
neesmiddelen niet onbeperkt houdbaar.
Breng oude geneesmiddelen terug
naar de apotheek, zodat zij op een ver
antwoorde wij ze kunnen worden vernie
tigd. Gooi ze niet bij het andere afval en
spoel ze niet door de wc, waardoor zij
alsnog het milieu kunnen vervuilen.
Een laatste groep is de doe-het-zelf pro
ducten. Om een indruk te geven van de
vele mens- en milieugevaarlijke stoffen
die in deze producten kunnen voorko
men, volgt hieronder een overzicht van
stoffen die in verven, beitsen, oliën en
lakken kunnen zijn verwerkt.
Organische oplosmiddelen zijn vluch
tige stoffen die hoofdpijn en duizelig
heid tot gevolg kunnen hebben. Een
voorbeeld is terpentine.
-Vluchtige gechloreerde koolwaterstof
fen; bijvoorbeeld epichloorhydrine;
deze stof werkt bijtend op huid en adem
halingsorganen. De stof kan aanleiding
geven tot lever- en nierbeschadiging en
bij inademing kan longoedeem worden
veroorzaakt. Een ander punt is, dat deze
stof bij verbranding onder andere ont
leedt in het zeer giftige fosgeengas. Epi
chloorhydrine wordt bijvoorbeeld toe
gepast in chloorrubberverven en -lij-
men.
-Lood- en kobalthoudende droogmid
delen; lood en kobalt kunnen schade aan
het zenuwstelsel en overgevoeligheids
reacties veroorzaken. Deze middelen
worden gebruikt in verven die drogen
door opname van zuurstof.
-Kleurpigmenten en kleurstoffen; bij
voorbeeld lood; kobalt- of loodchro-
maatverbindingen en (di-) azo-kleurstof-
fen.
-Weekmakers zoals di-iso-octylftalaat;
deze stof bleek bij dierproeven kanker
verwekkend. Toepassing vindt plaats in
verven, beitsen en lakken.
-Kunststoffen, bijvoorbeeld polyure-
thaan; met name de productie hiervan
vormt een zware belasting voor het mi
lieu. Polyurethaan vindt toepassing in
middelen voor houtwerk.
-Conserverings- en schimmelwerende
middelen zoals pentachloorfenol kun
nen huidziekten veroorzaken en aanlei
ding geven tot lever- en nierbeschadi
gingen. Conserveermiddelen worden
vaak toegepast in waterverdunbare ver
ven, beitsen en lakken. Schimmelwe
rende middelen worden met name bij
houtbewerking gebruikt.
-Bindmiddelen bijvoorbeeld epoxylij-
men, - harsen, verven en beitsen - deze
kunnen aanleiding geven tot allergische
reacties. (Dit overzicht werd ontleend
aan „Verven en Lijmen". Uitgave Stich
ting Natuur en Milieu).
Uit dit overzicht blijkt wel, dat in doe-
het-zelf producten een enorme variatie
aan mens- en milieugevaarlijke chemica
liën wordt verwerkt. Het verdient dan
ook aanbeveling om bij het werken met
deze groep producten onnodige bloot
stelling te voorkomen.
Lees verder op pag. 18
15
