Wordt het knokke (n) in de Zwinstreek?
De vermenging van functies is de grootste bedreiging voor dit unieke natuurgebied
Natuurgebied
Jachthaven
Golfterrein
Beperkingen
Nieuw bestemmingsplan
ii
DOOR THIJS KRAMER
Op de grens met België ligt het be
kende natuurreservaat het Zwin. Dit
gebied vormt het restant van een
diepe geul, die zich zo'n duizend jaar
geleden nog tot Brugge uitstrekte en
zijn invloed eigenlijk deed geldentot
aan de Braakman. In het begin van de
eeuw lag de Zwinmonding in een im
mense duinvlakte. Aan de Belgische
kant werd deze duinengordel voor
het grootste gedeelte ingenomen
door de uitbouw van de bads tad
Knokke.
Thans is hiervan tussen Knokke en het
Zwinreservaat een belangrijk natuur
gebied overgebleven, ongeveer even
groot als het Zwinreservaat zelf. In dit
gebied treft men nog een ongeschon
den overgang aan van strand, duinen en
duinstruweel, over bos en weiden naar de
achterliggende Zwinpolders, iets dat
men verder langs de Belgische kust ver
geefs zal zoeken. Alle onderdelen van het
complex hebben hun eigen karakter en
vooral deze verscheidenheid vormt één
van de aantrekkelijkste onderdelen van
de Zwinstreek.
In februari 1983 kregen de Zwindui
nen de bestemming natuurgebied. Dit
vormde de afsluiting van een lange actie
tegen de plannen van een groep project
ontwikkelaars. De plannen hielden in
dat in dit prachtige natuurgebied een
jachthaven zou worden aangelegd met
bijbehorende vakantiewoningen ter
grootte van 25 ha. Een aantal mensen
heeft zich blijkbaar bij deze „klassering"
van het gebied niet kunnen neerleggen.
In elk geval doken in het najaar van 1983
weer onheilspellende berichten op. Bur
gemeester Lippens (tevens beheerder en
belangrijk aandeelhouder van de Com
pagnie Immobilière du Zoute, eigenaar
van de Zwinduinen, Zwinreservaat en
vele gronden in de Zwinstreek), maakte
melding van een voorstel om aan het
Zwin een voorhaven aan te leggen.
Hierbij zou een vijf km lange onderwa
terstrekdam moeten worden aangelegd,
nodig om de uitschurende werking van
de Appelzakdiepte, net voor de kust op
het strand van Knokke, tegen te gaan. In
het Waterbouwkundig Laboratorium
van Borgerhout zouden hiervoor al
proeven in uitvoering zijn.
In november 1983 werd in opdracht
van het Ministerie van Openbare Wer
ken een plan met schetsontwerpen voor
een jachthaven bij Knokke-Heist uitge
tekend. Enigszins in tegenstelling met de
voorstelling van zaken van Lippens be
vat dit plan als één van de acht mogelijk
heden bovendien een „inplanting" van
de jachthaven in het Zwinduin zelf. On
danks het feit dat dit gebied een de
finitieve bestemming natuurgebied
heeft, wordt hieraan dus door een Mini
sterie voorbijgegaan door te komen met
plannen voor een jachthaven, die juist
door de bestemming onmogelijk ge
maakt had moeten worden.
Recent stelde burgemeester Lippens,
vermoedelijk als beheerder van de
Compagnie, op een bijeenkomst van de
Golfclub Knokke, de aanleg van een
nieuw golfterrein in het vooruitzicht. Dit
terrein moet worden aangelegd ter
hoogte van het oude vliegveld van
Knokke, juist ten zuiden van het Zwin
duin en het Zwinreservaat. Hij kondigde
zelfs aan, dat het nieuwe terrein binnen
twee jaar afgewerkt kan zijn en worden
geëxploiteerd.
Ook deze plannen zijn onaanvaardbaar.
Het gebied, ook wel de Kleyne Vlakte
genoemd, moet omwille van haar eigen
karakter binnen het eerder geschetste
geheel van de Zwinmonding bewaard
worden. De Kleyne Vlakte is evenals de
Zwinduinen bestemd tot natuurgebied.
In deze bestemming zijn een aantal be
perkingen aan de rechten van de eige
naars opgenomen, die het aanleggen van
een golfterrein in ieder geval wettelijk
onmogelijk maken. In deze context kan
men zich afvragen waar Lippens het ver
trouwen op baseert, dit project binnen
twee jaar te kunnen realiseren.
Voor de Bond Beter Leefmilieu
(BBL), afdeling Brugge-Oostkust, de
regionale milieufederatie ter plaatse is
duidelijk dat zowel de Zwinduinen als de
Kleyne Vlakte integraal behouden
moeten blijven. Er kan geen sprake zijn
van een eventuele aanleg van een jacht
haven in dit duingebied, noch van de aan
leg van golfterreinen. Zowel het gewest
plan als het klasseringsbesluit geven
hiervoor geen wettelijke basis.
Bovendien zou deklassering (afwij
king van de bestemming natuurgebied)
als een nederlaag van de gemeenschaps
belangen worden gezien tegenover de
belangen van privé-groepen.
De moeilijkheden in Knokke zijn in
belangrijke mate het gevolg van de
sterke verweving van privé-belangen en
openbaar ambt. De BBL vraagt daarom
de politici hun duidelijke afkeuring te
laten horen over deze pogingen natuur
gebieden economisch te gelde te maken.
Volgens recente informatie is door de
gemeentelijke diensten op initiatief van
de fractie rond burgemeester Lippens
(en in feite indirect door de NV Com
pagnie Immobilière du Zoute) een tekst
voor een nieuw gemeentelijk bestem
mingsplan uitgewerkt. In essentie omvat
deze tekst twaalf punten, een opsom
ming in één enkel document van wat te
Knokke om speculatieve redenen van
uit de sector van de projectontwikke
laars kon worden gevraagd. Het is op te
vatten als een poging veel te vragen om
toch wat te krijgen, waarbij de omvor
ming van de Zwinduinen tot recreatie
gebied het belangrijkste zal zijn.
De milieubeweging in de Zwin
streek staat opnieuw voor een zware op-
gaveB
j i -
