Ophouden
Het gevaarlijkste deel van de opslag
ruimte is wel het gedeelte, waarin kern-
splijtingsafval voor 50-100 jaar zal moe
ten rusten. Ook hier gaat het in wezen
om experimentele technieken, die
hooguit op laboratoriumschaal zijn be
proefd. Dit type afval moet permanent
gekoeld worden. Net als bij kerncentra
les ontstaan de belangrijkste risico's als
het koelsysteem gebreken vertoond,
door externe (bijvoorbeeld neerstor
tend vliegtuig) of interne (bijvoorbeeld
slijtage) oorzaken. Een ander risico is, dat
splijtstof-elementen lek raken, een ver
schijnsel waarover de Nederlandse au
toriteiten zich aanzienlijk optimistischer
uiten dan hun buitenlandse collega's.
Opvallend is, dat de voorstudies voor
deze opslagfaciliteit van een technische
levensduur van 40 jaar uitgingen. De
regering stelt nu 50-100 jaar voor, zon
der nader onderzoek naar het veilig
functioneren gedurende deze hele pe
riode.
De commissie Geertsema vindt, dat
het hier om een normale industriële
activiteit gaat. Daarbij is dan nogal licht
vaardig voorbijgegaan aan het feit dat de
opslagplaats met hoog-radioactief afval
voortdurend, zonder onderbreking en
tot het einde toe, afdoende moet worden
gekoeld en permanent moet worden
bewaakt.
De voornaamste mogelijkheid om de
steeds toenemende problemen met
radioactief afval drastisch te beperken, is
het ophouden met het produceren er
van. Dat betekent, dat er geen uitbrei
ding met meer kerncentrales moet
komen en dat de bestaande moeten
worden stilgelegd.
In ziekenhuizen e.d. dient gezocht te
worden naar goede vervangende tech
nieken waaruit zo min mogelijk radio
actief afval ontstaat. Ook moet meer
gezocht worden naar mogelijkheden
voor hergebruik.
Wanneer de produktie van ray
actief afval uit kerncentrales stopt, 1
echter de verantwoordelijkheid besi
voor het opbergen van het bestaa
afval. Het uitgangspunt moet daa
zijn, dat dit afval - bewaakt en ot
maximale veiligheidsgaranties - op 1
opgeslagen wordt, nèt zo lang als
straling gevaarlijk blijft. Het is on
antwoord om te rekenen op „defin
ve" oplossingen waarnaar we geer
kijken en waaraan we geen kosten n
zullen hebben.
De consequentie van dit uitgangsp
voor het laag- en middel-radioactief a
isopslag in bunkers op het land. Di
ping op of in de bodem van de ocesu
uit den boze, evenals het opbergen
hoog-radio-actief afval en kernsplijti
afval in zoutkoepels onder Groninj
Drente of de Noordzee.
Een belangrijk punt bij de behar
ling van radioactief afval dat moet v
den bepleit, is een andere wijze va.iM
pakken. Dit moet zodanig gebeuren,
het afval gescheiden wordt naar de h
waardetijd van de isotopen. Radioac
afval met een geringe halfwaardetijd
bijvoorbeeld minder dan één jaar kaï
een berging van 10 jaar als gewoon a
worden aangemerkt. Veel grotere p
blemen doen zich voor bij het ho
radioactieve en kernspijtingsafval. Zi
de halfwaarde tijd van Jodium-129
miljoen jaar, van Cesium-135 2 milic
jaar en van Plutonium-239 24.400 j;
Het is zonder meer duidelijk dat de
waakte, gecontroleerde opslag van
soort afval gedurende tienduizenden
ren de kernenergie volgens norm
maatstaven onrendabel zou maken. I
is de reden voor kernènergievoorst$
ders om het gezoek naar „definities
d.w.z. ongecontroleerde opslag niet
te geven, en voor ons om de stopzetta
van kernenergie op zo kort moge/,
termijn te eisen. Bijkomend „voord
van het laatste is, dat het bestaande en|
het buitenland terugkomende hoa
radioactief en kernsplijtingsafval dan a
te bergen is in de stilgelegde kerncti
trales. Door het direct stilleggen van
bestaande kerncentrales bestaat de m<
gelijkheid om nog enkele tientallen r
ren gebruik te maken van de bestaanu
koelmogelijkheden. t
Al met al een zoveel mogelijk bepeiil
te „stralende" nalatenschap! En teges
kertijd wordt dan een „stralende" nat
tenschap zoveel mogelijk beperkt.
