Grondwater rond Kalemansputte ernstig verontreinig
Opzet
Nog een probleem
DOOR HANS BANNIÏ
Om vaarwegen bevaarbaar en ligplaat
sen voor schepen toegangelijk te hou
den, moeten zij op een bepaalde diepte
blijven. Hiertoe moet er min of meer
geregeld worden uitgebaggerd. De
laatste jaren ontstaan er steeds meer
problemen met de berging van de bag
gerspecie die hieruit voorkomt Door
ernstige verontreiniging zijn de ge
bruiksmogelijkheden van dergelijk
slib zeer beperkt
De berging van de sterk verontreinigde
baggerspecie uit het Belgische deel van
het Kanaal van Gent naar Terneuzen
geb eurt op het land nabij het buurtschap
Kalemansputte, even ten oosten van het
Belgische Zelzate, net over de grens. Het
betreffende terrein is circa 30 ha. groot.
Berging van dit slib op het land was
nodig, omdat Nederland geen toestem
ming gaf deze baggerspecie in de Wes-
terschelde te storten. Dit, vanwege de
zware verontreiniging ervan: in elke ku
bieke meter slib zit 32 kg. aan veront
reiniging, waarvan 23 kg. ijzer, 6 kg.
natrium en 2,5 kg. zware metalen plus de
nodige fenolen en micro-verontreini
gingen. Het slib uit het Nederlandse deel
van het Kanaal moet in de toekomst ook
op het land worden geborgen, al is het
dan wat minder verontreinigd. Die ber
ging zal op een deel van de Axelse Vlakte
gebeuren, waarvoor men eerder indu
strialisatieplannen had.
De opslag bij Kalemansputte werd ver
kregen door bij een zandafgraving een
diepe put te graven tot 18 m. beneden
het maaiveld. De bodem bestaat er uit
een dikke Assendelfter kleilaag, die zeer
slecht doorlatend is. Rondom in de ber-
gingsput heeft men een waterdicht 80
cm. dik scherm aangebracht van een
cement-betoniet-mengsel.
In de plan-opzet van de slibberging
heeft men veel zorg besteed aan het
voorkomen van schadelijke milieu-hy
giënische gevolgen. In antwoord op vra
gen uit de Tweede Kamer heeft onze
milieuminister Ginjaar destijds zelfs be
vestigd, dat deze stortmethode van slib
voorkomt, dat verontreinigd water uit
de baggerspecie afstroomt naar het
grondwater.
De grondwaterstand in de put wordt
door bronbemaling laag gehouden, zo
dat een eventuele stroming door de af
scherming naar binnen gericht zal zijn en
niet naar buiten. De minister erkent wel
dat ondanks de aangelegde voorziening
en niet geheel is uit te sluiten dat het
grond- of oppervlaktewater wordt ver
ontreinigd en tengevolge waarvan de
drink- en industriewatervoorziening in
Zeeuws-Vlaanderen in gevaar zou kun
nen komen. Voorafgaande berekening
en voorspelden overigens, dat uiteinde
lijk 90% van de snelst lopende veront
reinigingen weer door de afvoersloot
zou verdwijnen en terug in het Kanaal
zou komen.
In mei 1984 kwam een rapport uit, waar
in de uitkomst werd vermeld van een
onderzoek door het Belgische Instituut
voor Hygiëne en Epidemiologie. Het
analyse-onderzoek wees uit, dat zowel
het water in het Kanaal van Gent naar
Terneuzen als het grondwater rond de
slibbergingsput in Kalemansputte ern
stig zijn verontreinigd door chemische
verbindingen. De aangetroffen stoffen
behoren tot de groep van de zogenaam
de haloëthers, die volgens sommige stu
dies mogelijk kankerverwekkend zijn
(bijv. bischloormethylether). Ze komen
in vrij hoge concentraties voor in het
kanaalwater, in de Schelde, maar ook in
het grondwater rond het buurtschap
Kalemansputte in Zelzate. Het grond
water onder het buurtschap Kalemans
putte wordt verontreinigd door insij-
pelend water vanuit de nabijgelegen
gips-afvalberg van het chemisch bedrijf
buurtschap
Kftlf fAANSPUtre
Rhone-Poulenc. De hoge concentc
haloëthers nabij dit bedrijf kan verkla
worden uit het feit dat deze fabriek li
koelwater uit het Kanaal van Gent d
Terneuzen betrekt. Volgens het rapp
zou de oorzaak van de waterveront
niging gezocht moeten worden in
Schelde: het kanaal van Gent naar 1
neuzen wordt door de Schelde gevo
Dit wordt op zijn beurt veroorzaakt d(
het afval dat een chemisch bedrijf i:
Waalse gemeente Tertre loost in
Scheldewater. De onderzoekers men
dat er geen onmiddellijk gevaar best
voor de volksgezondheid, maar drinj I
aan op verdere maatregelen.
Het zal ons benieuwen welke maat
gelen nu nog getroffen kunnen won
om écht te voorkomen dat de drink#
industriewatervoorziening in Zeeu|
Vlaanderen in gevaar komt.
SAS VAN&ENr
h
i'
18
