Zal België haar bakens verzetten
Greenpeace-akties, een nieuwe vorm van meningsuitii
Aanleiding tot de akties
14
DOOR LISETTE BOi
Dit voorjaar voerde de milieuorganisa
tie Greenpeace aktie voor de kust van
België en Nederland en in de haven van
Antwerpen. De akties richtten zich te
gen het lozen van chemisch afval.
Hoewel het lozen niet definitief gestopt
is, heeft Greenpeace kunnen hinderen
en de aandacht van de publieke opinie
op de lozingen kunnen richten. Bo
vendien is hinderen door de Belgische
rechter uitgelegd als moderne vorm
van het recht op vrijheid van menings
uiting.
De akties van Greenpeace betroffen het
afval van de titaandioxyde (Ti02)-indu-
strie. Zij loost jaarlijks zo'n 3,5 miljoen
ton chemisch afval in de zuidelijke
Noordzee. Titaandioxyde is een witma
ker die geb ruikt wordt in papier, plastiks,
tandpasta en vooral in verf. Bij elke ton
geproduceerd TiO, komt gemiddeld
zo'n acht ton afval vrij. Dit afval bestaat
uit afgewerkt verdund zwavelzuur dat is
verontreinigd met zware metalen zoals
chroom, vanadium, zink, lood en cad
mium. Deze grote hoeveelheid zeer ver
ontreinigd afval is zeker niet nodig. De
kennis is aanwezig om het afvalzuur te
hergebruiken en milieuvriendelijkere
produktieprocessen toe te passen.
De laatste akties van Greenpeace
richtten zich tegen twee Belgische be
drijven, namelijk Bayer NV te Antwer
pen en NL-Chemicals te Gent (NL staat
voor National Lead, een Amerikaans
bedrijf). NL-Chemicals loost het afval
door middel van het schip de Falco.
Bayer gebruikt hiervoor de Wadsi-tan-
ker. Per lading kan maar liefst 1000 ton
afval geloosd worden.
In januari 1984 ondertekende de Bel
gische overheid het verdrag van Oslo,
dat lozingen op zee regelt. België heeft
zich daarmee verplicht vergunningen af
te geven met daarin voorwaarden die
veiligheid en milieu moeten waarbor
gen. De voorwaarde die België nu stelt in
de vergunning, betreft uitsluitend de
verdunning van het afval: de troep moet
in het schroefwater worden geloosd om
het beter te mengen met het zeewater.
De Belgische overheid stelt echter geen
enkele voorwaarde aan de afname van de
lozingen. Dit vormde voor Greenpeace
de direkte aanleiding om aktie te voeren.
In één week tijd werden zes akties ge
voerd. Drie tegen de Falco en drie tegen
de Wadsi-tanker.
De akties worden door Greenpeace
van te voren goed doorgesproken. Bijna
altijd wordt van te voren goed geoefend.
Uitgangspunt is namelijk, dat je niet
roekeloos aan een aktie begint, omdat
dan het risiko op ongelukken groter is.
Tijdens de akties tegen de Falco ont
stonden weliswaar af en toe gevaarlijke
situaties, maar bij de akties tegen de
Wadsi was het allemaal nog erger. Vol-
Hangend in een
gens Bart Romijn, die meedeed aan a(
Greenpeace-akties, kon je met de ln1
manning van de Falco nog praten. I||
kapitein van de Wadsi-tanker verbofl
zijn bemanning echter enig kontakt[n
hebben met de bemanning van de Sir%
het Greenpeace-schip. Zo gebeurde iec
dat de aktievoerders, die in een pogi:x
om het schip te stoppen aanboord warjg
geklommen, een nacht lang op het scliH
zaten. Het schip voer met volle kracB