P^pcensies Vogeltochten in de lage landen Praktisch milieubeheer in en om het huis „Vogeltochten in de lage landen" is een boekje dat als doel heeft om zowel de vogelvriendelijke wandel- familie als de doorgewinterde ornitholoog" de mogelijkheid te bieden ongeveer 250 vogel soorten te kunnen waarnemen, via 160 wandel- en fietstochten en ook zogenaamde kijkpunten. Verontrusting van vogels en beschadiging van landschap is uiter aard uit den boze. Een streven waar de samenstellers, Pieter Paul van Laake en Guido Burg- graeve, beide goede bekenden voor de Zeeuwse vogelaar, ruim in geslaagd lijken te zijn. Men heeft op goede wijze gebruik gemaakt van de terrein kennis van ruim 100 goede veld- ornithologen uit Nederland en Vlaanderen. Verder hebben de auteurs zich in hun gebiedsindeling niet helemaal laten leiden door bestaande provinciale grenzen, maar deze zoveel mogelijk laten samenvallen met de ornithologisch gezien logischer distrikten, gevonden aan de hand van de SOVON-broedvogel- gegevens door Kwak en Reijrink. (SOVON is de Stichting Ornitho logisch Veldonderzoek Nederland). Elke tochtisnauwkeurigbeschre- ven en de begeleidende topogra fische kaarten (1 80.000 tot 1 25.000) zijn buitengewoon scherp en duidelijk afgedrukt. Iedereen die Pieter Paul van Laake beter kent, weet hoe groot zijn nauwgezetheid van werken is en deze eigenschap was brood nodig om deze grote hoeveelheid gegevens leesbaar, overzichtelijk en toegankelijk te rangschikken. Ik heb steekproefgewijs enkele vogelnamen uit het register, (achterin opgenomen en per soort verwijzend naar de route nummers) gekontroleerd en kon, zoals verwacht, geen onjuistheden opsporen. Het boek wordt geïllustreerd door kwalitatief goede landschaps foto's gekombineerd met vogel tekeningen van de eerste auteur. Opvallend in de tekeningen zijn de karakteristieke houdingen en het vaak totaal ontbreken van biotoop elementen als halmen, takjes, struiken, water, etc. Een enkele maal leverde dit konsekwent uitgevoerd teken patroon gefronste wenkbrauwen op. Zoals bij de met zijn kop naar beneden afgebeelde boomklever zonder boomstam en de tortelduif, die drinkt maar waarvan de halve snavel hierdoor ontbreekt. Origineel zijn de overal door het boek verspreide tekeneningen van vogelveren, waarbij de tekenaar zijn bijnaam „Pieper Paul" eer aandoet door het grote aantal zangvogel veren. Regelmatig treft men tussen de routebeschrijvingen korte stukjes tekst, die wetenswaardigheden van een voor het distrikt typerende soort samenvatten (bijv. eidereend, brandgans, purperreiger, krams vogel). Inhoudelijk interessante en ook prettig leesbare stukjes. Het ontbreken van de originele literatuurverwijzingen in deze fragmenten lijkt me echter onjuist. Voor het vogeldistrikt Limburg wordt het exklusief voorkomen van enkele Middeneuropese soorten genoemd. Maar welke zijn dit? De eerder genoemde nauwgezet heid is verder ook terug te vinden in de nummers van buslijndiensten bij de tochten, de lijst van telefoonnummers van busonderne mingen, vertrektijden van pontjes en weekenddienstregeling van het openbaar vervoer en allerlei nuttige tips als Jaarzen aanbe volen". De omslag is origineel en fraai. Het was misschien een goed idee geweest een lijst van adressen op te nemen waar een ieder de waarnemingen van zijn tocht heen kan sturen en ook een register met plaatsnamen, dat verwijst naar de routenummers. Een goed vogelboek dat een hiaat opvult, niet te duur is en op allerlei vogelnivo's te gebruiken valt. Maar. verliest vogelen nu niet een deel van zijn charme doordat het onverwachte, ontdekkende en verrassende element voor een deel wegvalt? Wordt de Nederlandse vogelaar niet nog konsumptiever dan hij of zij al is? Vogeltochten in de Lage Landen Pieter Paul van Laake Guido Bu rggraeve. Uitgeverij Dwars stap, Nijmegen, 1985. Prijs28,50. door Eric Marteijn. Het boek is echt praktisch gericht. De titel liegt er niet om. De medewerking van de Vereniging Milieudefensie spreekt boekdelen. Er zijn mensen die hun huishouden zo willen doen dat ze hun omgeving minimaal (laten) belasten door hun aktiviteiten. Voor die mensen worden in dit boek per huiselijk vertrek tips gegeven 12 tips voor de keuken, 10 tips voor de woon- en slaapkamers, 11 tips voor kelder en hobbyruimte, 12 adviezen gaan over garage en auto en 13 tips betreffen tuin en keuken. De paragraaf van de keuken gaat over (1) stoffen die aan ons eten zijn toegevoegd ter verbetering, (2) verpakkingsmaterialen, (3) zware metalen in het voedsel, (4) het konsumeren van vis en schelpdieren, (5) het opnemen van bakteriën en schimmels, nitriet en sulfiet met het voedsel en (6) energie besparen in de keuken met de apparaten (zowel bij aankoop als gebruik). Ook de problemen rond de kwaliteit van het drinkwater komen aan de orde. Steeds wordt er verteld waarom of waardoor de stoffen in eten of drinken zitten en wat de nadelen zijn voor onze gezondheid en voor onze omgeving. Bij de tips voor de garage en de auto wordt voorgesteld om individueel gebruik van auto en openbaar vervoer op elkaar af te stemmen. Er wordt goed uitgelegd hoe het autoverkeer tot problemen leidt door uitlaatgassen (zure regen) en lood (gevaar voor zenuwstelsel en hersenen), door asbestdeeltjes van remmen en koppelingen (longaandoeningen) en door lawaai (overbelasting zenuwstelsel). Ook wordt duidelijk aangegeven hoe bij het kiezen van een nieuwe auto aan deze aspekten aandacht kan worden geschonken. Er zijn namelijk auto's die een minder slechte samenstelling aan uitlaat gassen hebben; er zijn auto's zonder asbest voor remmen en koppe lingen; er zijn auto's die op loodvrije benzine kunnen lopen. Om nog een idee te geven van de brede opzet van het boek volgt hier een greep uit de onder werpen borstvoeding of fles met het oog op persistente bestrij dingsmiddelen, hoe het beste isoleren en verwarmen, hoe te ventileren voor een prima lucht huis en geen luchtjes van apparaten en materialen, bestrijd van muggen en vliegen, was middelen, speciale schoonmaak middelen en vlekkenreinigers, konserveermiddelen. Bij al dit soort zaken komen konsekwent besparing op uitga v», en sparen van eigen gezondheit I en omgeving aan de orde. SteeB wordt een onderwerp afgeslote-11 met tips voor de dagelijkse ganj van zaken in en rond ons huis. Daarom hoeft de brede opzet tol niet af te schrikken. Een goed b om af en toe wat in te lezen, want aa meer te doen in het eigen gedrag t|j gunste van gezondheid en omgeval dan op het eerste gezicht wel lijkt i Praktisch Milieubeheer in en om l huisE. R. Koch. Uitgave A. W. Bruna en Zn, Utrecht. Tot stat gekomen in samenwerking met de Vereniging Milieudefensie. Prijs 29,90. door Jaap Woel r,

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1986 | | pagina 20