t z n voegen [ionder Beleid en beheer II muurvaren rftrvan 25% varens. Op één plaats ul >elt veel humus naar beneden, n 3e Dam kent een zonmuur waar op il i richel een strook met veel begroei en te vinden is. Deze bestaat voor 10% it varens. Er komt hier weinig humus rlir beneden, omdat een kaaimuur rl iwezig is. Op de schaduwrijke straat van de muur groeien weinig plan- 60% daarvan is varen. De muur is antitatief dus niet van belang, maar ilitatief zeker wel. het onderzoek kwamen de volgende angrijke gegevens over Middelburgse ümuren naar vorenDe Rouaanse ai herbergt de meeste plantesoorten. deze muur (zonkant) komen veel emene kruiden en grassen voor. We [n hier onder andere muurpeper en urleeuwebek. Er groeien echter der mossen en varens. Alleen de luurvaren schijnt zich weinig van zon of ïaduw aan te trekken. De Kinderdijk peft iets minder soorten dan de Rou aanse Kaai. Op deze plek zijn juist veel varens te vinden. Er komen zelfs zeer bijzondere soorten voor zoals de zeld zame steenbreekvaren. Tevens zijn er veel mossen en korstmossen (beker mos). Van alle Middelburgse kaaimuren heeft de Kinderdijk, gezien haar ligging, de meest bijzondere vegetatie. Doordat dit gedeelte tevens onder toeristische druk staat (jachthaven), komt hier de rekreatie met het natuurbelang in kon- flikt. Toeristen schijnen ook Middel burgse varens een leuk souvenir te vin den om mee naar huis te nemen. Aan de straatkant van de Dam tenslotte, komen de minste plantesoorten voor. De ver klaring hiervoor is dat deze muur de kleinste oppervlakte bezit en de versto ring het grootste is. Veel auto's worden namelijk tot bijna tegen de muur aan geparkeerd. Op de Dam is de begroeiing voorna melijk op een richel gekoncentreerd. Dit komt doordat alle humus daar opge hoopt wordt, zodat een milieu ontstaat gelijk aan rustiger humusrijke stukjes op straat. Er is dus niet langer sprake van een echt muurmilieu. Als er niet te veel aan de muren ge rommeld wordt, zal met name aan de Kinderdijk de prachtige muurvegetatie zich verder kunnen ontwikkelen. Bij de gemeentelijke plantsoenen dienst van Middelburg zijn meer inven- tarisatie-gegevens bekend van begroei de Middelburgse muren. Overigens moet men niet vergeten, dat er behalve kademuren ook veel Kinderdijk W H Begroeiing op een richel tuinmuren, geulen en zelfs stenige stoepranden met interessante begroei ingen te vinden zijn. Waardevol begroeide muren vragen tijd en geld. Dit is een net zo waardevolle investering als onze grootschalige inves teringen op gebied van de monumen tenzorg. Begroeide muren zijn niet al leen fraai, ze zijn ook ekologisch van belang voor planten en dieren, temidden van een kuituur- en steenrijk milieu als een binnenstad. Beheer is dan ook nood zakelijk. Waar dit mogelijk is, is het goed om uitgevallen stenen te vervangen door andere oude exemplaren en om ze te voegen met ouderwetse specie van kalk, leem, zand en stro. Waar een grote verkeersdruk is, kan tussen de te metselen stenen, een kon- struktie van gewapend beton overwo gen worden. Een hele nieuwe muur bouwen met harde cement is een onge lukkige en niet bepaald natuurvriende lijke maatregel Van essentieel belang is overleg tus sen stedebouwkundigen en mensen uit de groene sektor. Ook voorlichting aan bevolking en bestuurders, betreffende de bijzondere waarden van begroeide muren, is onontbeerlijk. Dit geldt met name voor de partikuliere (tuin)muur- bezitters die niet altijd van de rijkdom van de eigen muur op de hoogte zijn. Tenslotte kan gedacht worden aan een milieuedukatieprojekt waarbij de groene muren volop aandacht krijgen.

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1986 | | pagina 11