'De mensen willen
toch eerst
bezig zijn met
een bloemetje'
leiding aan de bron
Gepeuter
Dicht bij huis
I melingskosten 65,--/ton
en. De slechtste manier is om al het
bij elkaar te gooien, alles door de
posteerinstallatie te halen en pas
naplastik, ijzer, batterijen, enz. eruit
len. Op die manier werkte de VAM
ger, met als gevolg dat VAM-kom-
sterk verontreinigd was. Bij de
de werkwijze wordt ook alle afval op
hoop geveegd, maar daarna wordt
!t de organische fraktie afgescheiden
de rest, en vervolgens gekompos-
d. Dat gaat een stuk beter. De ver
reinigingen zijn veel minder, maar
de huidige inzichten niet laag ge-
lg. Nog steeds zou de bodem vervuild
kt als deze langere tijd met dit type
ri s post bemest wordt Op het ogen-
jj werkt de VAM op deze manier en
de Tebodin-studie voor Zeeland
ras niervan uit. Het is zo goed als zeker
itjdit type kompost binnenkort onaan-
Bdbaar wordt verklaard voor gebruik
lie landbouw. En dan is het in de
o s)tuin net zo min aan te raden.
oplossing is dan ook om de orga-
he fraktie thuis al gescheiden te hou-
Uit gegevens van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu
(RTVM) blijkt dat het komposteren van
organisch afval, dat gescheiden is inge
haald rendabel is vanaf 15.000 ton per
jaar. Dan kost het „hoog geschat" 50,--
per ton en zeker bij grotere hoeveelhe
den duidelijk minder. Let welin Mid
den-Zeeland gaat het om 48.000 ton, in
Zeeuws-Vlaanderen om 27.000 ton.
Schouwen zit met 14.000 ton net op de
grens. Alleen Tholen valt, afzonderlijk
bekeken, erbuiten (5.500 ton). Maar er
wordt toch al aan gedacht de afvalver
werking van Tholen en St. Philipsland
samen te voegen met die van Schouwen
of van West-Brabant. De komposte-
ringskosten zijn bij deze werkwijze dros
gelijk aan of duidelijk lager dan in de
opzet die Tebodin onderzocht.
Wel is er nog een probleem met de
inzameling. De eenvoudigste maar
duurste oplossing is, dat mensen twee
vuilniszakken vullen en dat er twee vuil
niswagens rondgaan. De inzamelkosten
worden dan 1 tot 2 keer zo hoog en dat
is duidelijk onhaalbaar. Er zijn echter
ook slimmere manieren, bijvoorbeeld
met duobakken (een soort mini-kon-
tainers met twee vakken) en daarop in
gerichte vuilniswagens. In Amersfoort
heeft men op die manier slechts 10,--
stijging van de inzamelkosten per ton
gekonstateerd. Het komt dus aan op een
doordacht systeem dat planmatig (inves
teringen!) wordt ingevoerd.
Boersma heeft bij zijn pogingen dus
vanaf het begin op een kreupel paard
gewed. Dat kon gebeuren, door enkele
jaren geleden de gebreken van de door
Tebodin aanbevolen methode nog meer
verborgen waren dan nu. Maar dat is
geen reden om af te zien van het op grote
schaal komposteren van organisch afval.
Integendeel, ervaringen elders bewijzen
dat zowel een financieel verantwoorde
opzet als een goede kompostkwaliteit
haalbaar zijn. Voorwaarde is wél, dat
men zijn werkwijze afstemt op het op
halen van afval, dat al bij de mensen thuis
gescheiden is.
In Boersma's diskussie-notitie blijven
slechts ideetjes over, zoals het steunen
van de oud-papier-ophalers, stimuleren
van glasbakkenventers en het bevorde
ren van een extra puinbreker. Allemaal
heel nuttig, maar toch niet meer dan
gepeuter in de marge.
Boersma neemt nog tot zomer 1987
de tijd om zijn nieuwe afvalplan op te
stellen. In die periode moet hij toch gele
genheid hebben om zijn licht elders op te
steken en met een perspektiefrijker plan
kunnen komen, dan waar het nu naar
uitziet.
O
O
Q
„Niet alleen bij jongeren, maar ook
bij groepen ouderen aan wie ik kur-
sussen heb gegeven, is het mij op
gevallen dat men veelal niet weet hoe
zoiets moois als een bloem tot stand
komt en groeit Ik verbaas mij daar
keer op keer weer over".
Martine Pierbagen
Aan het woord is Martine Pierhagen (43
jaar) uit Middelburg. Ze heeft een tuin-
bouwopleiding gevolgd en is gespecia
liseerd in „het op huis en tuin gerichte
gebruik van bloemen en planten", zoals
ze zelf zegt. Ze heeft les gegeven op
tuinbouwscholen, kursussen en lezing
en gegeven aan bijvoorbeeld platte
lands- en huisvrouwen. Ook op lagere
scholen is ze regelmatig uitgenodigd
voor praktisch gerichte biologielessen.
Momenteel geeft ze kursussen bij de
Volksuniversiteit en is ze aktief in de
werkgroep natuur- en milieu-edukatie
van de KNNV (Koninklijke Neder
landse Natuurhistorische Vereniging).
Welke beweegredenen heeft zij nog
meer om zich in te zetten op het
milieugebied?
Ik heb een sterke aversie tegen over
matig gebruik van bestrijdingsmiddelen
in de bloementeelt. Vooral tientallen ja
ren geleden werd er maar raak gespoten.
Men kende nauwelijks de uitwerking er
van op het milieu en de gezondheid van
de mens. Dat is natuurlijk in de loop der
van het andere huisvuil. Vervolgens
i de vuilophaaldienst beide typen af-
ophalen en op één plaats kompos-
sn resp. storten (derde manier). Ook
men de mensen hun eigen kompost
ken met individuele kompostbakken
.rde manier). Ervaringen elders wij-
uit dat op beide manieren prima
opost verkregen wordt. Bovendien is
nu gemakkelijker om nog bruikbare
kties zoals ijzer en papier uit de rest te
en.
13
