Dodevvaar
i
<2.
o
Angst regeert
Risiko blijft.
«SïLSueZS&'^da4
SSF&J™* £2tel
Veiligheid afwezig
6
Kernramp Borssele
Voorjaar 1979- De bij na-ramp in Har-
risburg schrikt de wereld op. Bestuur
lijk Nederland konkludeert dat er
geen aanleiding bestaat om maatre
gelen te nemen voor de centrale in
Borssele. „Immers, ondanks dat
beide reaktoren van hetzelfde type
zijn, zijn zij van verschillend fabri
kaat". Het geloof in eigen centrales
en veiligheid lijkt onwrikbaar. Voor
hoe lang nog.
Vanaf Harrisburg is de Kernfysische
Dienst verplicht om jaarlijks aan de
Tweede Kamer verslag te doen over sto
ringen in de Nederlandse kerncentrales.
Daaruit blijkt dat zich elk jaar enkele
tientallen bedrijfsstoringen voordoen,
waarvan sommige een ingrijpen in het
reaktorgedeelte vereisen. Er deden zich
de afgelopen jaren geen ongevallen voor
die de veiligheid van de omgeving in
gevaar brachten. Met buitenlandse cen
trales is het niet anders. Daarbij is het
echter geregeld voorgekomen dat
radioaktiviteit naar buiten kwam. De on
gevallen die zich de laatste 30 jaar - sinds
de opkomst van kernenergie - hebben
voorgedaan, gaan met elkaar een ram
penreeks vormen. De recente ramp in
Tsjernobyl vormt de absolute kroon op
het geheel. Twee weken lang houdt
Europa gespannen haar adem in en volgt
met argusogen de radioaktieve winden.
Een zorg voor de toekomst
De dreiging is onzichtbaar en ongrijp
baar. Mag je bladgroente eten? Scha
penkaas, vis, verse melk? Konserven-
groenten lijken tijdelijk uitkomst te bie
den. Mogen kinderen buiten spelen? Is j e
kans op kanker groter? Moet je jodium
slikken? Men puzzelt op stralingseen
heden en veiligheidsnormen. Apothe
kers worden overspoeld met vragen naar
jodiumprodukten. Moeten de koeien op
stal, is de voervoorraad voldoende, krijg
je schadevergoeding, zijn er gevolgen
voor landbouwgrond en drinkwater?
Ruim 30.000 mensen bellen voor
antwoord naar de centrale alarmnum
mers. Geruststellende woorden alleen
zijn niet voldoende. Er is behoefte aan
feiten en veiligheid. Bijna drie van de vier
Nederlanders hebben geen vertrouwen
meer in de veiligheid van kerncentrales.
Een nieuwe politieke diskussie over
kernenergie is nodig.
Onder de optrekkende radioaktieve
mist beginnen standpunten zich af te
tekenen. Een meerderheid in de Tweede
Kamer vindt dat de besluitvorming over
bouw en vestigingsplaats van nieuwe
kerncentrales uitgesteld moet worden.
Ook de Zeeuwse Provinciale Staten
schorten een debat hierover op. Pas als
vaststaat dat kerncentrales absoluut vei
lig zijn kunnen deze, wat Lubbers be
treft, worden gebouwd. Tegenover
Amerikaanse ondernemers echter
noemt Lubbers de ramp „een incident
dat geen trendbreuk zal betekenen in de
verdere ontwikkeling van kernenergie".
Het principebesluit tot bouw van twee
nieuwe centrales zal niet teruggedraaid
worden.
Ir. U. Banga(bedrijfsdirekteurPZEM)
onderkent dat de kans op een kernsmel
ting in de Borsselse centrale in beginsel
aanwezig is, „al zijn de gevolgen heel
anders dan in Tjernobyl".
Eén zaak hebben Borssele en Tsjer
nobyl gemeenhet risiko van een on
waarschijnlijk maar ongekend ernstig
ongeluk. Volgens Willem de Ruiter
(TH-Twente) heeft het ongeval in Rus
land de risiko-analyse op de helling ge
zet „Volgens de officiële rapporten zou
de kans op een ongeluk 1 op 40.000
reaktorjaren zijn. In 1979 hebben we
Harrisburg gehad en nu zien we dit onge-
kerncentrales te bouw™
p"fJS,T',SE "tondaat fc
ramp m hun
in de Rusticrhn, u 1 f°u P
Nederlnt^ kerncentrale in tP
R"'^Z2ZctThfniQ°' tot 4
stralende stoffel omSaan m%
toeZ%%%£;Jand,<*el beter. J
commissie onder voorzitf^ ee 1
een mijnhe7r die^ ^rSchap
vindt als griesmeel. gevaarlijk\
M
val. Met een kleine 300 werkende cel^
trales zouden we nog lang niet aan ei
kernramp toe kunnen zijn. Dat toon
aan dat er met de risiko-berekeningffl
wat mis is". ij
Zelfs de Commissie Reactor Veilig
heid (een adviesorgaan voor de regeri ie
heeft de regering al eerder aanbevok
om een risiko-analyse per reaktortype q>
te stellen. Immers, de tot nog toe ge
hanteerde algemene risiko-analyse blijl
niet te voldoen. I
De overheid behoort veiligheidsgara
ties te bieden ingeval van een soortgü
lijke kernramp als Tsjernobyl. Volger
de Nederlandse Wetgeving zou ieder