I
Recensies
De Vogels van
Schouwen-Duiveland
van broedt 2/3 in een beperkt
gebied, de Prunje. Als hoogwater-
vluchtplaats speelt het eiland voor
de tureluurs vooral een rol aan de
zuidkant. Bij hoog water op de
Oosterschelde vluchten groepen
van honderden tureluurs naar de
kuststrook van Viane tot de Koude-
kerkse inlaag (juli-augustus). Een
heel ander voorbeeld vorm de
aalscholver. De aangedragen
gegevens over de laatste kolonies
op het eiland, het recente fpura-
I geren op de heldfere Grevelingen en
de nieuwe kolonies in de buurt
(V oorne) wekken bij d^ezerd^^^
hoop op hervestiging op het eiland.
Uit de behandeling van de ge-
F gevens pervogelsoort komen de
van de natuurgebieden
naar voren. Daaruit wordt heel dui
delijk dat er in de polders nog
^fflarenkele oases zqnaS5*^*'
De Maire, het Dijkwater en vooral
de inlagen. ---. r.
Het boek kan een bijdrage
leveren aan de strijd, waar meer
rekreanten toe te laten en waar de
Als overzicht van de natuurnjk^^RSWH^Rntzien. Voor de bestuur- I
Het net verschenen boek De
Vogels van Schouwen-Duiveland
heeft de ruimte die van een bijde
tijdse avifauna mag worden
verwacht. Het boek begint met de
geografische en sociale geschiede
nis van de landschappen op het
eiland. In elke paragraaf wordt ge
probeerd duidelijk te maken door
welke oorzaken de vogelbevolking
van een landschap al of niet tot ont
plooiing kon komen, inklusief het
exploiteren van de vogelwereld
door kooikers en eierrapers.
Het boek gaat ook een beetje
over de
eiland, zowel de beroepsmatige
(eierrapers, biologen) als de vele
liefhebbers zoals Vijverberg, Boot
enjansen. Het boek wordt gedragen
door de vele waarnemingen van al
die liefhebbers. Regionale bedrijven
leverden de financiële ondersteu-
nmg.1l
waarden komt dit boek op een goed
moment. De halfnatuurlijke land
schappen van duin, dijk en inlaagzijn
hard achteruitgegaan door maat
regelen in de polders ten behoeve
van de landbouw (ontwatering en
bemesting). De stormvloed van
195 3 gaf het startschot tot een nog
meer efficiënter maken van het
agrarische landschap met een
voorbij gaan aan alle andere funkties
van het eiland. In de winter kon nog
sneller water worden uitgeslagen
en in de zomer liep het tekort aan
goed water nog verder op. Dat zou
dan weer bijgelapt moeten worden
door een zoetwaterbuis van elders.
Met natuurbehoud kan de rekre-
atie meer worden gediend dan met
intensieve landbouw.
Als avifauna van het eiland geeft
het boek op 150 pagina's informatie
over 302 soorten. Daar vinden we
per soort veel gegevens die een
beeld geven over in Nederland
algemene verschijnselen. Bijvoor
beeld de vooruitgang van de kuif-
eend als broedvogel en de grote
toename van ganzensoorten als
wintergast, de achteruitgang van
steenuil en kerkuil en van de sterke
daling van de soorten sterns
o.i.v. landbouwbestrijdings-
middelen. Per soort worden de
specifieke waarden van het eiland
gegeven en daarbij hoort ook een
schatting van de totale aantallen
broedvogels. Zo wordt van de ture
luur verteld dat hij meer ging broe
den in de duinen toen het stoom
gemaal in werking kwam. De vele
honderden broedparen langs welen,
sloten en greppels zijn door de
ontwatering teruggelopen tot een
huidig bestand van 225-275. Daar-
ders is het gemakkelijk gemaakt om
kennis op te doen door een apart
hoofdstuk achterinVogels en het
beleid. De regio voert een kort
zichtige politiek alsof er zat aan
natuur is. De rol van Provincie en
Rijk wordt duidelijk geprofileerd.
Doordat de Schouwen-Duive-
landse landschappen haast alle
landschappen van Zuidwestelijk
Nederland beslaan en door de
grondige aanpak van het boek stijgt
het boven zijn omgeving uit. Het is
te zien als een pracht vervolg op
het jubileumboek van Het Zeeuwse
Landschap. Ik kan het boek aanbe
velen bij elke Zeeuw en elke
rekreant, die de natuur nog ervaart
als een deel van zijn leefmilieu; ook
trouwens bij ieder die de natuur ziet
als het restgebied voor industrie-
en landbouwuitbreiding.
De Vogels van Schouwen-Duiveland
door de Werkgroep Avifauna van de
Natuur- en Vogelwacht Schouwen-
Duiveland, 1986, 288 pagina's. ISBN
90-9001472-1/CIP. Verkrijgbaar bij
de boekhandel en de Stichting
Natuur- en Recreatieinformatie te Mid
delburg (postbank 5632025) voorf 39,-
Jaap Woets
Leve de dieren
Midas Dekkers is bioloog, maar
meer bekend vanwege zijn onge
nuanceerde praatjes dan als serieus
wetenschapper. De omslag van zijn
recente boek "Leve de dieren"
versterkt dat beeld alleen maar.
De ondertitel geeft kort maar dui
delijk Dekkers' mening weer over de
veranderingen van de natuur in de
20e eeuw"De dieren redden zich
best in de natuur van nu". Blijkbaar
is dit bedoeld als uithaal naar "de"
natuurbeschermers. De laatsten
hebben het dan ook niet hoog op
met deze verkondiger van halve
waarheden. En het omgekeerde gaat
ook op.
Wie van dit boek eveneens slechts
halve waarheden verwacht, komt
echter bedrogen uit. Op de bekende
geestige wijze weet Midas Dekkers
zijn uitdagende en opzettelijk
ongenuanceerde mening te koppe
len aan veel feitelijke informatie.
Wel loopt als rode draad door het
boek zijn bedoeling met alle stukjes
leesvoerprobeer de ingrepen in de
natuur eens van de positieve kant
te bekijken.
Tegelijk is de auteur heel door
trapt en zet hij mensen aan het
denken. Het gevaar is echter dat
een bepaald publiek toch veel voor
zoete koek zal slikken en daarmee
natuurbescherming of milieubewe
ging met een scheef oog gaat
aankijken.
Een voorbeeld. Er "wordt in de
natuur meer gestorven dan geleefd"
staat in het boek te lezen. Wie dat
een goede slagzin vindt, kanzjfijia^
licht ergeren aan degenen die zo'n
moeite doen om een
de dood te reddenUaaRtaan daar
voor veel geld uit te geven. Hetzelfde
geldt voor een stelling als voordat
er mensen bestonden, stierven er al
naar schatting honderd miljoen dier
soorten uit. Logisch dat je gaat
denken wat maken we ons eigen
lijk druk om een paar soorten meer
of minder. Degenen die dat doen,
moeten direkt hierna maar eens zijn
verhaal over de jacht lezen, waarin
ook de hengelsport genadeloos
door de mangel wordt gehaald. Die
laat de keerzijde zien.
Maar een pleidooi tegen de na
tuurbescherming is niet wat de
schrijver beoogt. Het boek lijkt
ondermeer geschreven om zijn
vakgenoten werkzaam in natuur-
en milieuorganisaties de oogklep
pen even af te nemen. Veel heilige
huisjes worden afgebroken en dat
kan geen kwaad. Hij meent het
goed, want één ding is wel duidelijk
Midas Dekkers is een groot dieren
liefhebber.
Het is echter ook zijn bedoeling
geweest om een groot publiek zowel
te laten gruwelen als te laten ge
nieten van wat de mens aanricht.
Van wat jagers of ruilverkavelingen
vernielen, van wat we onze huis
dieren aandoen of van wat wij
sommige dieren bieden. Vanwege
dat grote publiek ligt de nadruk
dan ook meer op bekende en in de
ogen van sommigen ordinaire
dieren dan bij de verfijndere, maar
steeds zeldzamer wordende dier
soorten.
"Leve de dieren" is goed verzca
overzichtelijk ingedeeld en uitj e
voerd met fraaie foto's. De over
illustraties zijn wel eens rommel
door de kombinatie van schets
van dieren, schema's en grafiek
een halve bladzijde. Maar het is
ook een boek voor lezers die er j
hekel aan hebben om zich tot
nadenken te laten prikkelen.
Midas DekkersLeve de dieren.
Prijs f 34.90. Uitg. Zomer Keu u
Ede/Antwerben.
Jan Willem Jonge
Handleiding hinderwet,
een nuttig hulpmiddel
I
J
De Hinderwet is de oudste mili
wet in Nederland. Deze wet, die
1875 voor het eerst werd opges
heeft als doel het voorkomen o
beperken van gevaar, schade en
hinder veroorzaakt door bedrijvfj
Hiermee is de Hinderwet niet
alleen de oudste milieuwet, ma
ook nog steeds een van de bela
rjjkste wetten. Mefbehiil|> Van d!
wet kunnen overlast en/o:
":e situatiëS door de
aktiviteiten van bedrijven, die vaai
in de direkte woonomgeving speleSj
aangepakt worden.
Met de handleiding Hinderwet
heeft de stichting Brabantse
Milieufederatie de procedurele,
technische en juridische aspekter
met betrekking tot de Hinderwet
op een begrijpelijke manier
op een rij gezet. Met behulp van
deze handleiding moet iedereen,
ook zonder technische of juridisd
deskundigheid, de aanvraag van ei
bedrijf voor een hinderwetvergui
ning kunnen beoordelen, een be
zwaarschrift kunnen opstellen en
aktie kunnen ondernemen wanne
bedrijven zonder vergunning
werken of zich niet aan de voor
schriften houden.
De handleiding is niet alleen be
doeld voor Brabantse milieu
groepen, maar ook voor milieu
groepen uit andere provincies.
Daarnaast is het een nuttig hulp
middel voor buurtkomité's,
advocaten, gemeenten en andere
organisaties die te maken hebber
met de Hinderwet.
"Handleiding Hinderwet", uitgegevet,
door de Brabantse Milieufederatie,
230 blz., prijs f 45,--.
De handleiding is vanaf half maar
te bestellen bij het natuur- en milie
informatiecentrum de Bolster,
postbus 905 3,5000 HB Tilburg, tt
013-364870. Of bij de Milieuwink
Amsterdam, Henri Polaklaan 42,
1018 CT Amsterdam,
tel. 020-244989.
